آللاهین آدلارینی بیلمك, اینسانین خلیفه‌لیك رمزیدیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
 |
||
آللاه تعالا بقره سوره‌سی‌نین 30-جی آیه‌سینده اینسانین خلیفةالله اولماسینا تأكید ائدیر و سونراكی آیه‌ده اینسانین بو مقاما سئچیلمه‌سی‌نین رمزینی آللاه آدلاری‌نین هامیسینی بیلمك بیان دئییر. خلیفةالله معناسی خلیفه و خلافت «خلف» (باشین دالیسی معناسیندا) كؤكوندن گلیر و جانشین معناسیندادیر. جانشینلیك بعضاً حسبی ایشلرده اولور مثلاً: «او گئجه و گوندوزو بیر-بیرینه جانشین قرار وئرندی», و بعضاً اعتیباری ایشلرده اولور مثلاً: «ائی داوود بیز سنی یئر اوزونده جانشین قرار وئردیك؛ پس جماعت آراسینا حق ایله قضاوت ائله.» و بعضاً حقیقی ایشلرده اولور؛ بقره سوره‌سینده مطرح اولان حضرت آدمین خلافتی. آیری سؤزله خلافت سؤزونون باطینینده بو معنا یاتیب كی خلافت, «مستخلف‌عنه»ین خلیفه‌ده ظاهیر اولماسیدیر و خلیف اودور كی اونون كیملیك و هویّتی «مستخلف‌عنه»ـه باغلیدیر و اوندان آیریلان زمان, معناسی و حقیقتی یوخدور. بو اوزدن ذرّه‌جه اونون فعلیندن كنار اولسا داها خلیفه ساییلماز. ایلاهی خلافتین درجه‌لری ایلاهی خلافتین محوری, آدلاری بیلمكدیر و بونا گؤره‌كی علمین درجه‌لری و مرتبه‌لری وار, خلافتین‌ده درجه‌لری وار. پس هر كس ایلاهی آدلارین مظهری اولدوغو قدر, همن میقداردا آللاهین خلیفه‌لیگیندن سهم آپایر. البته آیه‌لرده آدلارین هامیسینی بیلمك و تام خلافته ایشاره اولوب. بئله‌لیكله خلافت درجه‌لرینی بئله بؤلمك اولار: 1. بیر عیدّه بو یولدان مونحریف اولوب و شیطان یولونو گئدیرلر. بونلار شیطان خلیفه‌سیدیرلر. 2. ایلاهی ایسملری اؤزونده حتّا ضعیف صورتده فعلیّته چاتدیرا بیلمه‌ین اینسان, بالقوّه خلیفةالله‌دیر. 3. او اینسانلاردا كی ایلاهی ایسملرین هامیسی ضعیف و یا اورتا صورتده حضورو وار و ایلاهی ایسملرین اونلارا ثابیت اولماسی «حال» حدّینده‌دیر (یعنی بعضاً او ایسملره واجید و بعضاً فاقید اولورلار) و یا «ملكه» حدّینده‌دیر (یعنی او آدلارا واجید اولماقلاری راحت و اونوتماقلاری چتین اولا). اونلارین خلافتی‌ده حال و ملكه حدّینده‌دیر. 4. بیر عیدّه‌ده, ایلاهی ایسملر و صیفتلرین ظاهیر اولماسی ملكه حدّیندن داها یوخاری اولار و اونلارین كیملیگی‌نین عئینی و اؤزونه تبدیل اولار. بو اوزدن هئچ واخت اونلاردان آیریلماز. چونكی ذاتین عئینی اولان بیر شئیی, ذاتدان آییرماق بو معنایا گلیر كی ایستیه‌سن بیر شئیی اؤزوندن آییراسان و بو محالدیر. بئله بیر اینسانین خلافتی‌ده اونون هویّتی‌نین عئینی‌دیر و هئچ واخت اوندان آیریلماز. آخیر مرحله, كامیل اینسانا مخصوصدور و آیری مرحله‌لر اورتا و ضعیف اینسانلارین پاییدیر. بئله اینسانین دریسین‌ده سویسان حقدن دؤنمز و ایمانیندا ذرّه‌جه سوستلوق اولماز. |
||