زُبیر؛ ایمام علی‌دن (ع) حیمایت ائدندن اونونلا اوز اوزه گلمه‌سینه قدر/زبیرین سرانجامی و اونون قاتیل
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
زُبیر؛ ایمام علی‌دن (ع) حیمایت ائدندن اونونلا اوز اوزه گلمه‌سینه قدر/زبیرین سرانجامی و اونون قاتیل جمل ساواشیندا حضرت علی (ع) بیر نوماینده گؤندریر و اونا دئییر: «زبیر هامیدان یوموشاقدیر، اونونلار دانیش، اونا دئ كی دایی اوغلون دئییر: «حیجازدا منی تانیدین و عراقدا تانیمامازلیغا ووردون، نه اولدو كی عهدیندن دؤندون؟!» حضرت علی (ع) نهج‌البلاغه‌نین اوتوز بیرینجی خوطبه‌سینده، جمل ساواشیندان قاباق، زبیری نظم و ایطاعته قایتارماق اوچون، عبدالله‌بن عباسی اونون یانیندا گؤندرنده، بویوردو: لاتَلْقَیَنَّ طَلْحَةَ، فَاِنَّكَ اِنْ تَلْقَهُ تَجِدْهُ كَالثَّوْرِ عاقِصاً قَرْنَهُ، یَرْكَبُ الصَّعْبَ وَ یَقُولُ هُوَ الذَّلُولُ. وَلكِنِ الْقَ الزُّبَیْرَ، فَاِنَّهُ اَلْیَنُ عَریكَةً، فَقُلْ لَهُ: یَقُولُ لَكَ ابْنُ خالِكَ: عَرَفْتَنى بِالْحِجازِ، وَ اَنْكَرْتَنى بِالْعِراقِ! فَما عَدا مِمّا بَدا؟ ] اَقُولُ: هُوَ عَلَیْهِ السَّلامُ اَوَّلُ مَنْ سُمِعَتْ مِنْهُ هذِهِ الْكَلِمَةُ اَعْنى فَما عَدا مِمّا بَدا طلحه‌ایله مولاقات ائله‌مه! كی اونونلا گؤروشسن اونو بیر اینك كیمی گؤره‌جكسن كی بوینوزلاری قولاقلاری‌نین اطرافیندا بورولوب، او هوا و هَوَس آتینا مینر و دئیَر: «حمیل آتدیر!» بلكه سن زُبیرله گؤروش كی داها یوموشاقدیر، اونا دئ كی دایی اوغلون دئییر: « حیجازدا منی تانیدین و عراقدا تانیمامازلیغا ووردون، نه اولدو كی عهدیندن دؤندون؟!» ابن ابی الحدید یازیر: حضرت علی (ع) بصره‌یه چاتاندان سونرا و قوشونو، عایشه قوشونونون قاباغیندا صف باغلاییب ایمام علی (ع) و زبیرین آراسیندا دانیشق اولاندان سونرا، زبیر عایشه‌نین یانینا گئدیر و دئییر: «ایندیه‌دك بیر یئرده و یا ساواشدا اولمامیشام مگر بو كی اؤزومدن بیر بصیرتیم و نظریم اولوب. آما بو ساواشدا تردیدیم وار و اوز یئریمی تانیمیرام!» عایشه دئدی: «گومان ائلیرم سن ابوطالبین قیلینجیندان قورخوبسان، اونون قیلینجی كسگین و اؤلدورمگه حاضیردیر. سن اونون قیلینجیندان قاچسان‌دا بعید دئییل، چونكی سندن قاباق چوخلاری اوندان قورخوبلار.» طبری جمل ساواشی‌نین شرحینده یازیر: «علی (ع) آت اوستونده قوشونون ایچیندن قاباغا گلیب زبیری چاغیردی و او گلیب قاباغیندا دوردو. علی (ع) زبیردن سوروشدو: «نییه گلدین؟» دئدی: «سن باعیث اولدون،سنی نه بیزدن داها حقلی و نه حكومته لاییق بیلیرم». علی (ع) بویوردو: «حكومته، عثماندان داها لاییق دئییلم؟ سنین اوغلون، او پیس اوغلون بؤیویوب سنی بیزدن آییریانادك بیز سنی عبدالمطلب ائولادیندان بیلیردیك.» سونرا بیر سئری ائله‌دیگی یاراشمایان ایشلریندن سایدی. سونرا یادینا سالدی كی بیر گون پیغمبر(ص) اونونلا زبیره راست گلیب و اونا (حضرت علی‌یه(ع)) بویوروب: «بیبی اوغلون (زبیر) نه دئییر كی حقسیز یئره و ظالیمانه سنینله ساواشاجاق؟» بو آندا، زبیر «پس سنینله ساواشمیرام» دئیه-دئیه اوغلو عبدالله‌ین یانینا قاییدیب دئدی: «بو ساواشا قاتیلماغیمی عقله باتان و یاراشان گؤرمورم». اوغلو اونا دئدی: «سن قیامی باشلایاندا اونو آشكار بیر حالدا حقلی بیلیردین آما ایندی كی گؤزون ابی‌طالبین بایراقلارینا دوشوب اونلارین آلتیندا اؤلومون گیزلندیگینی بیلیب قورخورسان». زُبیر بو سؤزدن غضبلندی و دئدی: «وای اولسون سنه، من اونا آند ایچمیشم كی اونونلا ساواشمایام». دئدی: «آندین كفّاره‌سین وئر و «سرجیس» غولامینی آزاد ائله». زُبیر آندی‌نین كفّاره‌سی كیمی او غولامی آزاد ائله‌دی و گئدیب ساواش صفینده دایاندی. علی (ع) زبیره بویوردو: «سن، اؤزون اؤلدوردوگون عثمانین، قانینی مندن ایستیرسن؟ آللاه بویون هر بیریمیزه كی عثمانلا داها توند ایدی، بدبختلیق گتیرسین». جمل ساواشین ایكینجی آلیشدیرانی، زُبیر، مغلوب اولماسینی احساس ائدنده، مدینه‌یه قاچماغا تصمیم توتدو. اؤزوده، ایمامین نفعینه جنگدن قیراغا چكیلن «احنف بن قیس» قبیله‌سی‌نین ایچیندن. قبیله رئیسی، زُبیرین خایین عملیندن غضبلنمیشدی، چونكی او اینسانی اصول‌لارین خیلافینا، جماعتی اؤز خودبین‌لیگینه قوربان ائله‌میشدی و ایندی ایستیردی میداندان قاچسین. احنفین دوستلاریندان بیری، «عمرو بن جرموز» تؤكولن قانلارین اینتقامینی زبیردن آلماق اوچون اونو تعقیب ائله‌دی و زبیر یول یاریسیندا نامازا دایاناندا، دالیدان اونا حمله ائدیب و اون اؤلدوردو. آتینی، اوزوگونو و قیلینجینی ضبط ائله‌دی و یانینداكی جوانلا ایشی اولمادی. او جوان‌دا زبیری«وادى السباع»دا قویلادی. عمرو بن جرموز «احنفه» دوغرو قاییتدی و زبیرین باشینا گلنی اونا دانیشدی. او دئدی: «بیلمیرم پیس ایش گؤروبسن، یوخسا دوز ایش». سونرا هر ایكیسی ایمامین(ع) حضورونا گلدیلر. ایمامین (ع) گؤزو زبیرین قیلینجینا دوشنده بویوردو: « طالما جلى الكرب عن وجه رسول الله(ص): بو قیلینج، غم توزونو دفعه‌لرله پیغمبرین(ص) اوزوندن آلیبدی». سونرا او قیلینجی، عایشه‌یه گؤندردی. بیر آیری ریوایتده بئله گلیب: حضرت علی (ع) «عمرو»ه بویوردو: «زُبیری سن اؤلدوردون؟» جواب وئردی: «بلی» بویوردو: «آللاها آند اولسون صفیه‌نین اوغلو قورخاق و اسكیك دئییلدی آما آمان زمانه و پیس میدانلارین الیندن». ابن جرموز دئدی: «یا امیرالمؤمنین ! جاییزه!» حضرت علی (ع) جواب بویوردو: «آللاهین رسولوندان ائشیتدیم كی بویوردو: «صفیه اوغلونون قاتیلینه اودو وعده وئر». ابن جرموز نهروانلی‌لارلا علی‌نین (ع) علیهینه خروج ائدنلرین سیراسیندایدی و حضرت، اونودا آیری خَواریجلر كیمی اؤلدوردو.