حیاتیمیزی بیز اؤزوموز دوزلدیریك * نحن من نصنع الحیاة
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
حیاتیمیزی بیز اؤزوموز دوزلدیریك * نحن من نصنع الحیاة
بیرروح عالیمی، ایكی قارداشین ناغیلینی نقل ائلیر كی فاسید بیر موحیطده بؤیوموشدولر؛ آتالاری مؤعتاد و پیس اخلاقی اولان بیر كیشی‌ایدی. هر گئت-گلینده اونلاری دیل پوزوقلوغو و و عصاسی ایله اذیت ائدردی. او گونه‌جن كی بیر اوغرولوق جریانیندا موتّهم اولور و اؤلونجه حبسه محكوم اولور.
لاكین حیرت‌آمیز نوكته بوردایدی كی اونون اوغلانلاری‌نین بیری اعتیاددا و پیس اخلاقلی‌لیقدا آتاسی‌نین یولونو داوام ائدیر و عجیب دئییلدی كی آتاسی‌نین عاقیبتینه دوچار اولا. پس بیر اوغرولوق جریانیندا حبسه محكوم اولور.
او بیری اوغلان مدرسه‌لرین بیرینه یازیلیر و آخشاملار اوچون بیر ایش آختاریر. هم ایشله‌ییر و هم اوخویور و نهایت مشهور بیر طبیب اولور. جماعت اونا اوز گتیریر؛ علمی‌نین چوخلوغونا و اخلاقی‌نین گؤزللیگینه گؤره.
روح عالیمی بو حیرت‌آمیز مسأله‌نین قارشی‌سیندا بو سوآللا قالمیشدی: موحیطین بیر اولماسینا رغماً؛ نه باعیث اولدو كی اوغوللارین بیری اعتیاد و مسئولیّتسیز حیاتا چكیلدی و او بیری علم و چوخ چالیشماغا طرف گئتدی.
سوآلی‌نین جوابینی هئچ جوره تاپانمادی و گئتدی زینداندا كی اوغولون یانینا و اوندان بیر سوآل سوروشدو. «سن نیه ایندی زیندانداسان؟»
اوغلان اونا جواب وئردی: «هر كیم منیم حیاتیمی یاشاسایدی، بو یولو سئچمكدن باشقا آیری چاره‌سی یوخ ایدی. عالیم، طبیب قارداشین یانینا گئدیب همَن سوآلی سوروشاندا، طبیب اونا جواب وئردی: «هر كیم منیم حیاتیمی یاشاسایدی و من گؤردویومو گؤرسه‌ایدی من ائله‌دیگیمدن باشقا آیری چاره‌سی اولمازدی !»
درس: ناغیلدان بو درسی آلیریق كی یاشادیغیمیز حیاتی دوزلدن بیز اؤزوموزوك. یالنیز ایجتیماعی شراییط، ایقتیصادی دوروم و یاشام موحیطی دئییل كی بیزده اثر قویورلار. اونلار بعضاً گوجلو اولسالار دا.
******
بیر اینسانین نئجه تربیت تاپماسیندا موحیطین و اینسانین اؤزونون موهیم و اؤنملی نقشلری وار. یالنیز موحیط بوتونلوكده تمیز و كامیل اولدوغو زمان، قویدوغو تأثیر یوزده یوز اولار و شخصین اؤزونو چاشماغا و مونحریف اولماغا ایمكان وئرمز. البته بئله موحیط تكجه اوتوپیالاردا گئرچكلشه بیلر و اینسانی بیر توپلومدا ایمكانسیزدیر.
واقعی حیاتدا، موحیط ضعیف اینسانلاری باسار و مغلوب ائدر آما گوجلو اینسانلارین قارشی‌سینی آلا بیلمز. اوخدوغوموز ناغیلداكی كیمی كی روحو یوكسك و گوجلو اولان قارداش، موحیطه غالیب اولور و روحو آلچاق و ضعیف اولان قارداش موحیطه یئنیلیر.
نحن من نصنع الحیاة
حكى أحد علماء النفس قصة أخوین نشآ فی بیئة فاسدة ؛ فأبوهما رجل مدمن سیئ الخلق، یضرب أمهم ، و یعتدی علیهم بسلاقة لسانه و عصاه فی ذهابه و إیابه ، إلى أن اتهم ذات یوم فی قضیة سرقة أودع بسببها السجن إلى أن مات .
لكن المحیر أن أحد أبناء هذا الرجل صار على درب أبیه، فی إدمانه ، و سوء خُلقه ، و لم یكن عجیباً أن ینال نهایة كنهایة أبیه، فأودع السجن فی قضیة سرقة ، والابن الآخر قدّم أوراقه فی إحدى المدارس ، و بحث له عن عمل مسائی ، فكان یعمل و یدرس إلى أن صار طبیباً مشهوراً، یقصده الناس ؛ لعلمه الغزیر ، و خُلقه الجم .
توقف عالم النفس أمام هذا المشهد المحیر متسائلاً: بالرغم من أن التنشئة واحدة ؛ فما الذی ذهب بأحد الأبناء فی طریق الإدمان و حیاة الاستهتار ، و بالآخر ی طریق العلم ، العمل الجاد .
و لم یجد بداً من أن یحمل أسئلته ، ویذهب إلى الابن الذی فی السجن ، و یسأله سؤالاً واحداً ، وهو ( لماذا ؟ ) ، لماذا انت فی السجن الآن ؟
قال له الابن : لو عاش أی شخص عیشتی ، لما كان له أن یرتاد إلا هذا الطریق ، و عندما ذهب العالم إلى أخیه الطبیب ، و سأله نفس السؤال ، قال له الطبیب : لو عاش أی شخص عیشتی ، و رأى ما رأیت لما كان له أن یفعل إلا كما فعلت !
* العبرة من القصة أننا نحن من نصنع الحیاة التی نحیاها ، لیست فقط الظروف الاجتماعیة ، و لا الأحوال الاقتصادیة ، و لا التنشئة البیئیة ، بالرغم من قوتها أحیاناً .