گؤزل اخلاق؛ ایسلامی حیاتین محوری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
گؤزل اخلاق؛ ایسلامی حیاتین محوری
ایسلام دینی حیاتین محورینی گؤزل و سئویملی اخلاق تانیتدیریب. ائله بونا گؤره‌ده قورآندا حضرت محمد (ص)بوتون اینسانلار اوچون اخلاق نمونه‌سی تانیتدیریلیب.
ایسلام، حیاتین بوتون آنلارینا و مرحله‌لرینه اخلاقی تعلیملری وار. اخلاق و اونون بوداقلاری باره‌ده چوخلی روایتلر و آیه‌لر وار. او جومله‌دن قورآن كریم قلم سوره‌سی‌نین دؤردونجو آیه‌سینده بویورور: «ائی محمد (ص) سنین گوجلو و بؤیوك اخلاقین وار». هابئله احزاب سوره‌سی‌نین ایرمی بیرینجی آیه‌سینده بویورور: «پیغمبر، سیزین اوچون یاخشی اولگو و نمونه ساییلیر».
هر موسلمانا نَبَوی اخلاقی تانییب او حضرتین سیره‌سینی اوخویوب اونلار بویوران زادلارا عمل ائله‌مه‌سی و خودبینلیك، تكبّور، یالان كیمی اخلاقسیزلیقلاردان اوزاق اولماسی واجیبدیر.
اخلاق هر جامیعه‌یه واجیب اولان ملزمه‌لردن ساییلیر. اونون واجیبلیگینه اوچ سبب سایماق اولار:
- فردین روحی ساكینلیگی
- ایجتیماعی ساكینلیك
- ایلاهی مطلوب كمالا چاتماق
اخلاق، روحوموزو ساغلاملادیر و حیاتین اَن گؤزل شكلینی بیزه اؤیرَدیر. اخلاق، رذیلتلری بیزه تانیتدیریب اونلاردان اوزاق گزمگی بیزه گؤستریر. اخلاقدا روحی صحّتیمیز رعایت اولوب ساكینلیك حیسّی بیزی بورویور.
اخلاقین ایجتیماعی فایدالاری‌دا آز دئییل. غیبت ائله‌مه‌ین اینسان، پخیللیك ائله‌مه‌ین اینسان اؤزو ساكینلیكده اولماقدان علاوه، جامیعه‌نین‌ده ساكینلیك و تمیزلیگینه كؤمك ائدیر.
آما اخلاقین اَن موهیم فایداسی، اینسانین آللاه وئرگی استعدادلاری‌نین چیچكلنمه‌سیدیر. اینسان یاخشی عمللری فقط آللاها گؤره ائله‌سه، داها كیریخماق احتیمالی قالماز و بوتون ایشلری دوز یؤنه یؤنه‌لر. بیر اینسانین اخلاقی بو سطحده اولورسا او، كمالا طرف اوجالار و اینسان خیلقتی‌نین هدفی تحقّوق تاپار.
ایكی اخلاقی حدیث
پیغمبر بویوروب: «یاخشی اخلاق، گونش بوزو اریدن كیمی، گوناهی اریدر. پیس اخلاقدا بالی دوز فاسید ائدن كیمی، عمللری آرادان آپارار. (دیلمی‌نین ارشاد القلوبی ، ص 133)
ایمام باقر (ع) بویوروب: « قیامت گونو منه اَن یاخین فرد، هامیدان چوخ دوز دانیشان، امانتی یاخشی ساخلاییب تحویل وئریب عهدینه وفالی اولان و اخلاق باخیمیندان هامیدان یاخشی اولان شخصدیر».
(مفیدین امالی‌سی، مفید، ص 41)