الله آداملاری‌نین بللی اولان خصوصیّتی تقوادیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
الله آداملاری‌نین بللی اولان خصوصیّتی تقوادیر
تقوا، الله آداملاری‌نین بللی اولان خصوصیّتی و اخلاق علمی‌نین اساس مبحثلریندن بیریدیر كی قرآندا و اسلامی روایتلرده چوخ تاپیشیریلیب. نیه كی تقوا انسانین وجودونا یئرلشسه، او بیری فضیلتلر ده اونون دالیسینجا گلیب گناها طرف گئتمگه یول وئرمزلر.
حضرت علی (ع) نهج البلاغه‌نین یئتمیش بئشینجی خطبه‌سینده بویورور: حكمتلی سؤزو ائشیدیب اؤیرنن انسانا و هدایته چاغریلیب هدایت اولان انسانا الله رحمت ائله‌سین، هادی و رهبره ال اوزادیب و نجات تاپا، الله-ی‌نین مراقبتیندن بیر لحظه‌ده غفلت ائله‌میه و همیشه گناه‌لاریندان قورخا، خالصلیكله آددیم آتا و یاخشی ایشلر گؤره، آخرتینه ذخیره ییغا و گناهدان اوزاق گزه. همیشه دنیا غرضلرینی كنارا آتا و عوضینده باهالی آخرت متاعسینی اله گتیره. نفسی‌نین طلبلری ایله ساواشا و یئرسیز آرزیلارینی تكذیب ائله‌یه. صبری و مداومتی نجاتی‌نین آتی ائله‌یه و تقوانی اؤلومونون ذخیره‌سی ائله‌یه. آیدین یولدا آددیم آتا و هئچ وقت حقّین آشكار و گئنیش یولوندان كنار اولمایا. بو نئچه گون حیاتی غنیمت سایا و اؤلوم چاتمامیشدان اوّل، اؤزونو حاضرلایا و یاخشی عمل‌لردن آخرتینه ذخیره ائله‌یه».
449 هجرى قمری ایلینده وفات ائتمیش ابوالفتح محمد على كراجكى، «كنز الفوائد» كتابیندا یازیر: امام صادقدن (ع) نقل اولوب امیر المؤمنین علی‌نین (ع) 24 ارزشلی سؤزو وار كی هر بیری‌نین یئر و گؤیلر قدر ارزشی وار. اونلاردان بیری اوستده ذكر اولان خطبه‌دیر.
نهج البلاغه‌یه گؤره، كامل انسان بوتون ارزشلره و اخلاقی فضیلتلره دقّتلی اولار و اونلاری گوجلندیرمگه چالیشار و گئجه-گوندوز الله-ین ذكر و حمدیندن غافل اولماز.
دنیا پرستلیك، انسان سقوطونون اَن بؤیوك عاملی و اونون كمال و سعادت یولوندان منحرف اولماق سببیدیر. اسلامی روایتلرده دنیایا حدسیز علاقه و محبت، بوتون گناهلارین ریشه‌سی ساییلیب. دنیا نعمتلری كمالا طرف وسیله كیمی اولسا چوخ گؤزل بیر شئیدیر آما وسیله‌لیكدن چیخیب هدفه چئوریلیرسه اوندادیر كی جان بلاسی و گناه وسیله‌سی اولاجاق.
نهج البلاغه‌یه گؤره كامل انسان، جماعتله رابطه‌ده، الله سئون ارزشلره اهمیّت وئرر. حضرت علی (ع) كامل انسانین اجتماعی رابطه‌لری باره‌ده بویوروب: «جماعتی پیس لقبلرله چاغیرماز، قونشولاری اذیّت ائله‌مز، اؤزگه‌نین مصیبتینده سئوینمز، یاراماز ایش گؤرمه‌ییب اؤز حدّینی آشماز. سس‌سیز اولماغی اونو غملی ائله‌مز و گولنده، سسی [حددن آرتیق] اوجالماز. اونا ظلم اولورسا الله-ین انتقامی اوچون دؤزوملو اولار. اونون نفسی، الیندن زحمتده آما جماعت امنیّتده اولار. قیامت اوچون اؤزونو زحمته سالار آما جماعتی امنیته و رفاها چاتدیرار. اونون بعضی انسانلاردان اوزاق گزمه‌سی زهد و تقوادان و بعضیلره یاخینلاشماسی مهربانلیق و یوموشاقلیقدان اولار. اونون اوزاق گزمه‌سی خودپسندلیك و غروردان و یاخینلیغی حیله‌دن اولماز».