فخ واقعه‌سی، امام موسی كاظمین (ع) تأیید ائله‌دیگی تكجه قیام
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
فخ واقعه‌سی، امام موسی كاظمین (ع) تأیید ائله‌دیگی تكجه قیام
اماملاریمیز (ع) امام كاظمدن (ع) سونرا سیاست عرصه‌سینه قدم قویورلار و جماعته خلافتین فسادی باره‌ده خبردارلیق ائله‌ییب بیر عدّه‌نی خلافت دربارینا نفوذ ائتدیرمگه چالیشماقلا اسلاما ضربه وورولماغین قاباغینی آلماقلا عینی زماندا، اسلام فرهنگی‌نین یاییلماسینا زمینه یارادیردیلار.
امام كاظمین (ع) آدی، لقبی و نسبی
او حضرتین شریف آدی موسی جعفرین اوغلو، محمد باقرین اوغلو، علی زین العابدینین اوغلو، حسینین اوغلو، علی‌نین اوغلو، ابوطالبین اوغلودور. امام كاظم (ع) 128-جی هجری ایلین صفر آیی‌نین یئددی‌سینده مكه و مدینه آراسیندا یئرلشن «ابواء» كندینده دنیایه گؤز آچیب، مشهور نظره گؤره هجرتین 128-جی ایلینده هارون الرشیدین زندانیندا مسموم اولوب شهادته چاتدی. او حضرت بغدادین غربینده اولان قریش قبرستانینا معروف مقبره‌ده تورپاغا تاپیشیریلدی. ایندی او یئرین آدی كاظمین‌دیر. شیخ مفید دئییر: بو مقبره گئچمیشده بنی هاشم و قبیله و طایفا باشچیلاری‌نین قویلاندیغی یئریدی.
امام كاظمین (ع) آناسی حمیده بربریه ایدی. اونا حمیده مصفاه دا دئییلیب.
عبدصالح، كاظم، صابر و امین او حضرتین لقبلریندندیر كی اَن مشهورو كاظم دیر.
شیخ مفید یازیر: او حضرتین كنیه‌لریندن ابا ابراهیم، اباالحسن و اباعلی دیر. بعضیلری‌ده بیرینجی ابوالحسن، ابو ابراهیم و ابو اسماعیلی او حضرتین كنیه‌لریندن بیلیبلر.
امام موسی بن جعفر (ع) زمانینداكی خلیفه‌لر
امام كاظمین (ع) امامتی عباسی‌لارین خلافتی‌نین استقراری ایله عینی زماندا اولدو. امام اَن جبار و اَن ظالم خلیفه‌لرین حكومتده اولدوغو زمان امامته چاتدی. اونلارین حكومتلری داخلدن آرامشده ایدی و ایچریده هئچ مخالفت و ووروشماق یوخیدی. بو آرامش، خلیفه‌لره مخالفلرینی خفه‌له‌مگه و نظر آلتیندا ساخلاماغا امكان وئریردی.
امام كاظمین (ع) زمانیندا اولان خلیفه‌لر بونلاریدی:
منصور دوانیقی: قارداشی ابو عباس سفّاحدان سونرا عباسیلرین ایكینجی خلیفه‌سی ایدی. او پخیل‌لیگه و حسادته معروف ایدی و ائله بونا گؤره اونا دوانقی لقبی وئرمیشدیلر.
مهدی عباسی: حددن آرتیق عیّاشلیغا و لووغالیغا میلی واریدی. بو مسأله اوندا اوراجن ایدی كی اوغلو ابراهیم خواننده‌لرین رئسی و قیزی علیّه بغداد رقاصه‌لری‌نین بیری اولموشدو.
هادی عباسی: 25 یاشیندا حكومته چاتدی. او اهل بیتین (ع) باشدا گئدن دوشمنلریندن ساییلیر و شیعه‌لر و اهل بیت (ع) اونون زمانیندا اَن چتین گونلرینی یاشادیلار.
مشهور تاریخچی مسعودی، «مروح الذهب» كتابیندا هادی عباسی باره‌سینده یازیر: «. . . داش اوركلی، بد اخلاق و خصلتی پیس ایدی». علوی‌لر و بنی هاشمین رهبرلیگی آلتیندا اولان قیاملار اونون زمانیندا اولدو. حسین بن علی رهبرلیگی ایله باش وئرن «فخ» قیامی او زمانین معروف قیاملاریندان ساییلیر. امام كاظم (ع) بو قیامی تأیید بویورموشدولار. ائله كی قیامین رهبری «حسین بن علی»یه شهادت بشارتی وئریب اونو مقاومت و صبره چاغیرمیشدیلار. حضرت اونا بئله بویوردو: سن اؤلدوروله‌جكسن، یاخشی ساواش، چونكی سنین قاباغیندا اولان قوم و قوشون فاسقدیلر . . .» و ائله بو مسأله فخ قیامینی علوی‌لرین عباسی‌لر علیهینه اولان قیاملاری‌نین اَن سالمی ائله‌ییب.
هارون الرشید: او، مال ییغماق، اسراف، حرم سرا ساخلاماق، رقاصه‌لره باش قوشماغا معروف ایدی. اماملارا و بنی هاشم سیدلرینه خصومتی و دوشمنچی‌لیغی آخر حدّه چاتدیرمیشدی و اونلارین آرادان آپارماسینا چالیشیردی. امام موسی بن جعفرین (ع) دفعه‌لرله زندانا سالینماسی و او حضرتین سندی بن شاهكین الی ایله شهادتی بو خصومتلرین بیر نمونه‌سیدیر.
امام موسی كاظمین (ع) هارون الرشید قاباغیندا موضع توتماسی
هارون داش اوركلی‌لیگه و قساوته و علوی‌لرله دوشمنچیلیگه مشهور اولسا دا امام كاظم (ع) اونا هئچ اهمیّت وئرمزدی و اوندان هئچ قورخوسو یوخیدی و اونون قاباغیندا سونسوز عزّت و شجاعتله دایاناردی و مسئولیتی یولوندا اصلاً دالی اوتورمازدی. بو باره‌ده تاریخده چوخلو نمونه‌لر وار كی آشاغیدا نئچه نمونه‌سینه اشاره ائدیریك:
هارون الرشید و پیغمبره (ص) منسوب اولماق ادعاسی
خطیب بغدادی اؤز تاریخ كتابیندا یازیر: «هارون الرشید پیغمبر (ص) مرقدی و كعبه زیارتینه گئتمیشدی. قریشدن، قبیله باشچیلاریندان و امام موسی كاظم (ع) اوننا بیرلیكده ایدیلر. هارون پیغمبرین (ص) مزارینا چاتاندا دئدی: «سلام سنه ای رسول الله ! سلام سنه ای عمی اوغلو !» او بونو دئمكله اطرافداكیلارا فخر ساتماق ایسته‌ییردی. بو آندا امام موسی بن جعفر (ع) پیغمبرین (ص) قبرینه یاخینلاشیب دئدی: « سلام اولوسن سنه آتا !» رشیدین قیافه‌سی پؤرتلدی و دئدی: «حقیقی افتخار بودور ای ابولحسن».
امام كاظمین (ع) فدكین حدّ و مرزینی ترسیم ائتمه‌سی
زمخشری یازیر: هارون الرشید امام موسی بن جعفره (ع) عرض ائله‌دی: «یا ابالحسن! فدكین حدّ مرزینی بللی ائله كی اونو سیزه قایتاریم». حضرت بو ایشی گؤره‌مكدن امتناع ائله‌دی آما هارون ال چكمه‌دی. بو آندا امام كاظم (ع) بویوردو: « من اونون حقیقی حد مرزینی بللی ائله‌رم آما سن اونو قایتارمازسان». هارون دئدی: « مگر اونون حد مرزی هارداندی؟ جدّی‌نین حقّی اوچون اونو بللی ائله» سونرا امام بویوردو: «بیرینجی مرزی عدنه‌جندی». بو آندا هارونون رنگی دَیشدی. دئدی: «ادامه وئر» امام بویوردو: «ایكینجی مرزی سمرقنددی». بونو ائشیتمكله قیافه‌سی قارالدی. امام بویوردو: «اوچونجو مرزی آفریقادی» رنگی قارالدی. دئدی دالیسینی دئ. امام بویوردو: «دؤردونجو مرزی خزر و آذربایجاندی» بورا یئتیشنده هارون دئدی: «بویور منیم یئریمده اوتور ! بئله‌لیكله بیزه بیر شئی قالماز !» اما بویوردو: سنه دئدیم كی فدك حدّینی بللی ائله‌سم اونو بیزه قایتارمازسان». ائله بوردایدیكی هارون او حضرتی شهید ائله‌مك فكرینه دوشدو.
رسول الله ایله(ص) نسبت ثابت ائتمه‌سی
نقل اولوب بیر گون هارون امام كاظمدن (ع) سوروشدو: «سیز نئجه رسول الله‌ین اولادی اولماق ادعاسی ائلیرسیز، بیر حالدا كی علی‌نین اولادیسیز. كیشی آتاسی طرفدن جدّینه منسوب اولار آناسی طرفیندن یوخ». امام (ع) بو مبارك آیه‌نی قرائت بویوردو: « . . .و اونون اولادیندان، داود و سلیمان و ایّوب و یوسف و موسی و هارونو (هدایت ائتدیك) بئله‌لیكله خیّر انسانلارا اجر وئردیك ! و (هابئله) زكریّا و یحیی و عیسی و الیاس هامیسی صالحلردن ایدیلر». بیر حالداكی عیسی‌نین (ع) آتاسی یوخدور و او آنا طرفیندن پیغمبرلره منسوب اولور. بئله‌لیكله بیز، آنامیز حضرت زهرا (س) واسطه‌سی ایله پیغمبرین (ص) اولادینا ملحق اولوروق. هابئله الله تعالی بویوروب: « (عیسی) باره‌سینده سنه علم چاتاندان سونرا (یئنه) بیر عدّه سن ایله ساواشماغا و دلیل گتیرمگه ال وورارلار، اونلارا دئ: گلین بیز اؤز اوشاقلاریمیزی و سیز اؤز اوشاقلاریزی چاغیرین. بیز اؤز آروادلارمیزی چاغیراق سیز ده اؤز آروادلاریزی، بیز اؤزوموزو و سیز اؤزوزو چاغیراق، اوندا مباهله ائدك و الله‌ین لعنتینی یالانچیلارا یوللایاق». رسول الله (ص) مباهله گونو علی، فاطمه، حسن و سیندن سونرا هئچ كسی چاغیرمادی. پس حسن و حسین پیغمبرین (ص) اولادی ساییلیرلار.
فخ واقعه‌سی‌نین امام موسی كاظم (ع) طرفیندن تأیید اولونماسی
فخ واقعه‌سی علوی‌لرین بیر عده‌سی‌نین عباسیلرین علیهینه قیاملاریندان بیریدیر. بو قیام امام حسن مجتبی‌نین (ع) نواده‌لریندن اولان حسین بن علی بن حسن مثلث بن حسن مثنى بن حسن رهبرلیگی آلتیندا باش توتدو.
فخ، مكّه‌ده الزاهریه وادی‌سیدن قاباق یئرلشیر. بو وادی مكه‌نین گیره‌جگینده (تنعیم مسجدی) یئرلشیر و فخ قیامی‌نین یوزدن آرتیق شهیدی بوردا دفن اولونوب. فخر واقعه‌سی تاریخچیلرین چوخونون یازدیغینا گؤره یوم الترویه گونو 169-جو ایلین ذی‌حجه آیی‌نین سككیزینده باش وئردی. بو قیام هادی عباسی زمانی باش توتدو.
سفّاحین اؤلومدن سونرا منصور دوانیقی‌نین خلافتی‌نین باشلاماسی ایله عباسی‌لر و علوی‌لر آراسیندا اختلاف شدّتلندی و زمان حاكملری قدارلیقلا مبارز علوی‌لری سركوب ائله‌دیلر. عباسی خلیفه‌لر مدینه حاكملرینی اهل بیت دشمنلریندن سئچمكله علوی‌لره فشار گتیریردیلر و هادی عباسی زمانی بو فشارلار دوام ائله‌دی و اهل بیتین (ع) آند ایچمیش دوشمنلریندن اولان عمر بن عبدالعزیز بن عبیدالله‌ی (عمر بن خطابین نواده‌لریندن) مدینه‌یه حاكم كسدی.
بو قیامدا حسین بن علی نین (صاحب فخ شهیدی) بوتون دوستلاری شهید اولدولار. بدنلری ترك ائدیلیب باشلاری كسیلدی. بو قیامدا علوی‌لرین چوخو شهید اولدولار. حسین بن علی (فخ شهیدی) 26 یاشیندا شهید اولدو. آما اونون بعضی دوستلاری اطرافا قاچدی. ادریس بن عبدالله مغربه گئدیب ادارسه حكومتی‌نین بناسینی قویدو و یحیی بن عبدالله دیلمه گئدیب اوردا قیام ائله‌دی.
امام علی‌نین (ع) اولادلاریندان چوخو حاضر اولان بیر مجلسه فخ شهیدلری‌نین باشلارینی تاماشایا قویدولار. امام كاظمدن (ع) سونرا هئچ كس بیر سؤز دئمه‌دی. امام كاظم حسین بن علی‌نین باشینی گؤرنده بویوردو: « انا لله و انّا الیه راجعون الله‌دانوق و اونا طرف قاییداجاییق. آند اولسون الله‌ا كی (حسین) مسلمان و دوز انسان كیمی شهید اولوب. چوخ اوروج توتاردی و گئجه‌لری آییق قالاردی و امر به معروف و نهی از منكر ائلردی. اونون طایفاسیندا اونون تایی یوخیدی».