جدلچی كیشی * الرجل المجادل
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
جدلچی كیشی * الرجل المجادل
گونلرین بیرینده جدلچیلرین بیری شئیخین یانینا گئدیر و اونا دئییر: «نئجه اولار كی شئیطان اوددان یارانسین و آللاه اونو اودلا عذاب وئرسین؟» شئیخ بیر آز فیكیرلشیب سونرا بیر پارچا كسسك گؤتوروب كیشی‌یه آتیر. كیشی‌نین اوزونده ناراحاتلیق و غضب علامتلری گؤروشور.
شئیخ سوروشور: «سنی اینجیتدیمی؟»
كیشی جواب وئریر: «بلی منی اینجیتدی».
شئیخ دئییر: «نئجه اولار كی تورپاقدان یارانمیش بیرینی تورپاق اینجیتسین؟» كیشی بیر جواب وئرمیر و شئیخین منظورونو بیلیر. و بیلیر كی آللاه تعالا شیطانی اوددان یارادیب و اونو اودلا عذاب وئره‌جك.
الرجل المجادل
فی یوم من الأیام ، ذهب أحد المجادلین إلى الشیخ، وقال له:كیف یكون إبلیس مخلوقا من النار، ویعذبه الله بالنار؟!ففكر الشیخ قلیلاً، ثم أحضر قطعة من الطین الجاف، وقذف بها الرجل، فظهرت على وجهه علامات الألم والغضب. فقال له: هل أوجعتك؟قال: نعم، أوجعتنی فقال الشیخ: كیف تكون مخلوقا من الطین ویوجعك الطین؟!فلم یرد الرجل وفهم ما قصده الشیخ ، وأدرك أن الشیطان كذلك: خلقه الله- تعالى- من نار، وسوف یعذبه بالنار
جهالت آدیندا بیر ناخوشلوق
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
جهالت آدیندا بیر ناخوشلوق
سقراط بیر اوغلانا راستلاشیر و گؤرور چوخ ناراحات و كدرلیدیر. سببینی سوروشاندا او بئله جواب وئریر: یولدا گلیردیم. تانیشلارین بیرینی گؤردوم. اونا سلام وئردیم آما او نه اینكی جوابیمی وئرمه‌دی بلكه منه قولای بیر سؤز ده دئدی. من اونون بو ایشیندن چوخ ناراحاتام و حیرصلنمیشم».
سقراط دئییر: «نییه ناراحات اولدون كی؟»
اوغلان تعجوب ائدیب دئییر: «بللیدیر، بو جور بیر ایش آدامی حیرصلندیرردا !»
سقراط دئییر: «یولدا بیرینی گؤرسه‌یدین كی یئره ییخیلیب و سانجیدان قیوریلیر. اونا حیرصلنردین؟»
جواب وئریر: «یوخ ! نیه كی؟ آدام بیری‌نین ناخوش اولماغینا گؤره‌ده حیرصلَنَر؟»
سقراط سوروشور: «حیرصلنمزدین، بس نه ائدردین؟»
شخص جواب وئریر: «اونا رحمیم گلردی و اورگیم یاناردی. چالیشاردیم الیمدن گلن كؤمگی ائدم. دؤكتوره آپارام و یا هر نه الیمدن گلسه».
سقراط یئنه ایدامه وئریر: « سن بو ایشلری اونا گؤره ائدرسن كی اونو ناخوش بیلیرسن و گؤرورسن كی كؤمگه احتیاجی وار. اینسانلارین فقط جیسملری ناخوش اولماز. اونلارین روحلاری‌دا ناخوشلایا بیلر. كیرداری و داورانیشی پیس اولان اینسان ناخوش ساییلیر. بئله آدامین ناخوشلوغو جهالت ناخوشلوغودور. سنه توهین ائدن او شخص‌ده بو ایشی جهالت اوزوندن مورتكیب اولوب و سن گركمز اونون الیندن غضبلنه‌‌سن، بلكه اونا رحمین گلمه‌لیدیر و اونا كؤمك ائتمك فیكرینده اولمالیسان.»
اونوتقان آسقیران * العاطس الساهی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
اونوتقان آسقیران * العاطس الساهی
گونلرین بیرینده شئیخ بیر كیشی ایله یول گئدیردی. كیشی آسقیریر آما «آللاها شوكر اولسون» دئمیر. شئیخ اونا باخیر كی اونون باخیشیندان بیله كی آسقیرماقدان سونرا شوكر ائله‌مك پیغمبر (ص) سونّتیدیر و هر موسلمانا بو سونّتی ساخلاماق لازیمیدیر. آما كیشی بیلمیر. شئیخ ایستیر اونو اوتاندیرمادان بو سونّته عمل ائله‌تدیرسین. اوندان سوروشدو: «اینسان آسقیراندان سونرا نه دئیَر؟» كیشی جواب وئریر: «آللاها شوكر اولسون!» شئیخ جواب قایتاریر: «آللاه سنی ساخلاسین !»
آسقیران اینسان الحمد لله (آلاها شوكر اولسون) دئمه‌لی و اطرافداكیلار اونا یرحمك‌الله (آللاه سنی ساخلاسین) دئمه‌لیدیلر.
العاطس الساهی
فی یوم من الأیام، الشیخ كان یسیر مع رجل فی الطریق، فعطس الرجل، ولكنه لم یحمد الله. فنظر إلیه الشیخ ، لیلفت نظره إلى أن حمد الله بعد العطس سنة على كل مسلم أن یحافظ علیها، ولكن الرجل لم ینتبه.فأراد الشیخ أن یجعله یعمل بهذه السنة دون أن یحرجه، فسأله:أی شىء یقول العاطس إذا عطس؟فقال الرجل: الحمد لله!عندئذ قال له الشیخ:یرحمك الله
توت یارپاغی * ورقة التوت
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
توت یارپاغی * ورقة التوت
گونلرین بیرینده جماعت گلیر شئیخین یانینا و اوندان آللاهین وارلیغینا دلیل ایستیرلر. شئیخ بیر آن دوشونور سونرا دئییر: «دلیل توت یارپاغیدیر». جماعت بو جوابدان تعجوب ائدیرلر و سوروشورلار: «توت یارپاغی نئجه اولار كی آللاهین وارلیغینا دلیل اولار؟!» شئیخ جواب وئریر: «توت یارپاغی‌نین دادی بیردیر؛ لاكین اونو ایپك قوردو یئینده، ایپك حاصیل اولور، اونو بال آریسی یئینده بال چیخیر، اونو جئیران یئینده خوش اییی اولان موشك خاریج اولور . . و كیمدیر كی اصل بیردیر و مخاریجی چوخدور؟! البته آللاه تعالا بوتون واریغین خالیقیدیر.
ورقة التوت
ذات یوم جاء بعض الناس إلى الشیخ، وطلبوا منه أن یذكر لهم دلیلاً على وجود الله عز وجل.ففكر لحظة، ثم قال لهم: الدلیل هو ورقة التوت.فتعجب الناس من هذه الإجابة، وتساءلوا: كیف تكون ورقة التوت دلیلاً على وجود الله؟! فقال الشیخ: "ورقة التوت طعمها واحد؛ لكن إذا أكلها دود القز أخرج حریرا، وإذا أكلها النحل أخرج عسلاً، وإذا أكلها الظبی أخرج المسك ذا الرائحة الطیبة.. فمن الذی وحد الأصل وعدد المخارج؟! ".إنه الله- سبحانه وتعالى- خالق الكون العظیم
حیكمتلی آرواد * المرأة الحكیمة
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
حیكمتلی آرواد * المرأة الحكیمة
بیر گون عؤمر مینبره چیخیب جماعته خوطبه اوخویور و اونلاردان ایستیر كی آروادلارین كبینلرینی چوخ ائله‌مه‌سینلر چونكی پیغمبر (ص) و اونون صحابه‌سی آروادلارین كبینینی دؤرد یوز دیرهمدن چوخ ائله‌مزدیلر. بونا گؤره جماعته امر ائلیر كی خانیملاری‌نین كبینین دؤرد یوز دیرهمدن چوخ ائله‌مه‌سینلر.
منبردن یئنندن سونرا قورئیشدن بیر خانیم اونا دئییر: «ائی عؤمر جماعته آروادلاری‌نین كبینینی دؤرد یوز دیرهمدن چوخ ائله‌مه‌مه‌سینی ایسته‌دین؟» عؤمر جواب وئریر: «بلی». آرواد دئییر: « آما من ائشیتدیم كی آللاه تعالا بویوروب :« وآتیتم إحداهُنَّ قنطارا ؛اونا چوخلو مال وئره‌سیز». (نساء سوره‌سی 24-جو آیه)
عؤمر دئییر: «آللاه منی باغیشلاسین، جماعت عؤمردن داها فقیهدیلر». سونرا قاییدیب منبره چیخیر و دئییر: «ائی جماعت من سیزی آروادلارین كبینینی چوخالتماسیندان نهی ائله‌دیم، آما هر كیم ایسته‌ییرسه كی پولونو و مالینی سئودیگینه وئرسین، بو ایشی گؤرسون».
المرأة الحكیمة
صعد عمر یوما المنبر، وخطب فی الناس، فطلب منهم ألا یغالوا فی مهور النساء، لأن رسول الله صلى الله علیه وسلم وأصحابه لم یزیدوا فی مهور النساء عن أربعمائة درهم. لذلك أمرهم ألا یزیدوا فی صداق المرأة على أربعمائة درهم. فلما نزل عمر من على المنبر، قالت له امرأة من قریش یا عمر، نهیت الناس أن یزیدوا النساء فی صدقاتهن على أربعمائة درهم؟ قال: نعم.فقالت: أما سمعت قول الله تعالى: {وآتیتم إحداهن قنطارا} ( القنطار المال الكثیر).فقال: اللهم غفرانك، كل الناس أفقه من عمر.ثم رجع فصعد المنبر، وقال: یا أیها الناس إنی كنت نهیتكم أن تزیدوا فی مهور النساء، فمن شاء أن یعطی من ماله ما أحب فلیفعل