مسجیدالحرام؛ دونیا موسلمانلاری‌نین اوركلرینی بیرلشدیرن یئر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
 |
||
|
موسلمانلارین اعتیقادینا گؤره مسجیدالحرام موسلمانلارین اوركلرینی بیرلشدیرن اوچ مسجیددن بیریدیر. مسجیدالحرام مكه شهری‌نین اورتاسیندا و ابراهیم (ع) وادیسینده یئرلشیب كی سودان 277 متر اوجادیر. بو مسجید شیمالدان «مروه»یه, شرقدن «سعی»یه و غربدن «باب عمره«یه دایانیر. مسجیدالحرامین دوزلمه‌سی ابراهیم (ع) و اوغلو اسماعیل (ع) كعبه‌نی دوزلدندن سونرا, آللاهین امری ایله حجازا گلدیلر. ابراهیم (ع) بیرینجی شخص ایدی كی حرمین حدودونو حضرت جبرئیلین (ع) دلیللری‌ایله قرار وئردی و اوندان سونرا اسماعیل (ع) اونو ایدامه و توسعه وئردی. دئییلیر كی بو بینا حضرت آدمین (ع) الیله دوزلیب و سونرالار ابراهیم (ع) اونو احیاء ائدیب. قصی بن كلابین رهبرلیگی زمانی كی كعبه قریشین الینده‌ایدی, كعبه‌یه یاخین یئری حرم ائله‌دیلر و اونا احتیرام و موقدسلیك قاییل اولدولار. او حریمده اؤلدورمك حرام ساییلدی و مسجیدالحراما بیت عتیق، بیت الحرام، بیت المعمور، حرم، حرم مكی كیمی آدلار وئردیلر. مسجیدالحرامین توسعه و آبادانلیغی هیجرتین سككیزینجی ایلینده, مسجیدالحرامین مساحتی 1490 متر موربع اولدو كی پیغمبر اكرم (ص) و بیرینجی خلیفه دؤورونده دگیشمه‌دی. هیجرتین 17-جی ایلینده ایكینجی خلیفه مسجیدالحراما آلچاق دیوار ایشله‌دی و قاپی قویدو و اورانی چیراقلا ایشیقلاندیردی. او بیرینجی شخص ایدی كی مسجیدالحراما دیوار چكدی. هیجرتین 26-جی ایلینده اوچونجو خلیفه, مسجیدالحرامین اطرافیندا اولانلاری ییخیب یئرینه ائیوان تیكدیردی و دامین‌دا اؤرتدو. هیجرتین 65-جی ایلینده عبدالله بن زبیر, اونو شرق, جنوب و شیمال طرفدن توسعه وئردی. هیجرتین 75-جی ایلینده عبدالملك بن مروان اونون ووسعتینه بیر شئی آرتیرماسادا, اونون دیوارلاری و سقفینه بزك و تزئین آرتیردی و اورانین گؤزللیك و آبادانلیغینا آرتیردی و مسجیدالحرامدا هر ستونون بویوندا 50 میثقال قیزیل ایشلتدی. ولید بن عبدالملك هیجرتین 91-جی ایلینده شرق طرفدن اونو توسعه وئردی و آتاسی دوزلتدیكلرینی ییخیب تازادان دوزلتدی. او بیرینجی شخص ایدی كی مصردن و شامدان مرمر داش گتیریب, سقفینی تخته و ساجدان دوزلدیب و مسجیدین داخیلی دیوارلارین مرمر داشلا اؤرتدو. هیجرتین 137-جی ایلینده ابو جعفر منصور مسجیدین شیمال و غرب طرفینی توسعه وئردی و غرب طرفده میناره قویدو و رواق دوزلتماقلا و جور به جور بزكلرله اونون گؤزللیگین ایكی برابر ائله‌دی. عباسی و معتضد و سونرا سولطان سلیم زامانیندا مسجید ترمیم و ایصلاح اولدو, آما بو بزكلر 1069-جو ایلینه قدر دگیشمه‌دن قالدی. هیجرتین 1375-جی ایلینده سعود بن عبدالعزیز زمانیندا «سعی» طرفینده اولان ائولرین ییخیلماسی ایله توسعه تاپدی. او جنوبداكی بینالاری ییخدی كی مسجیدالحرامی توسعه وئرسین و اوندا اساسی دگیشیكلیلر وئردی. هیجرتین 1409-جو ایلینده ملك فهد بن عبدالعزیز, غرب طرفدن مسجیده ایضافه‌لشدیردی و اوندان سونرا برقی پیلّه‌ایله نئچه طبقه اونا ایضافه‌لشدی. عمومیّتده مسجیدین مساحتی 256 مین 850 متر اولدو كی بیر میلیوندان چوخ اینسان اوردا ناماز قیلا بیلسین. مسجیدالحرامین 25 قاپی‌سی وار, دؤرد طرفده ائیوانلارین آلتیندا اولان ستونلارین سایی 545 عدددیر كی ستونلاردا بیر هن بیر یوخ چیراق وار. مسجیدین بؤیوك حیاطی وار كی كعبه اونو وسطینده‌دیر. 4 میناره‌نین اولماسی اورانین گؤزللیگینه آرتیریب. | ||
ابن خلدون و تاریخی دوشونجه
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : تاریخ
+0 به یه ن
|
|
||
|
ابن خلدونا معروف اولان «بو زید عبدالرحمن بن تونسی آندلسلی » جوانلیقدا قورآنین موختلیف قرائتلرین, نحو, حدیث و فیقه علملرینی اؤیرندی. او «العبر و دیوان المبتدا و الخبر» كیتابینی یازیب كی عالیملر و تاریخچیلر او كیتابی العبر آدینا تانی‌ییرلار. ابن خلدونا معروف اولان «بو زید عبدالرحمن بن تونسی آندلسلی» هیجرتین 732-جی ایلینده (1332 میلادی) تونس شهرینده دونیایا گؤز آچدی. او موقدّماتی آتاسی‌نین یانیندا اؤیرندی و سونرا تونسین آیری اوستادلاریندان فایدالانیب قورآنین موختلیف قرائتلرین, نحو, حدیث و فیقه علملرینی اؤیرندی. او بیر مودّت سولطان ابوالحسن مزینی (مغرب الاقصی سولطانی) درباریندا خیدمت ائله‌دی. ابن خلدون (العبر و دیوان المبتدا و الخبر فی الایام العرب والعجم و البربر من عاصرهم من ذوی السلطان الاكبر) آدیندا بیر كیتاب یازیب كی عالیملر و تاریخچیلر او كیتابی العبر آدینا تانی‌ییرلار. دئمك اولار كی ابن خلدونون كیتابی بشرین عمومی تاریخیدیر. او اؤز كیتابیندا اوچ بؤلومده اؤز نظریه‌سینی دئییر: كیتابین بیرینجی بؤلومو موقدمه, ایكینجی بؤلومو تحقیق و تاریخ علمی‌نین فضیلتی و آخیرینجی بؤلومو ده تاریخ تحقیقی‌نین یولو و تاریخچیلرین ایشتیباهلاریدیر. آما ابن خلدونون شؤهرتینی ائله بو كیتابین موقدّمه‌سینده آختارمالی‌ییق. او 1400 صفحه‌لیك موقدّمه‌سینده چالیشیر تاریخدن تازا تعریف وئرسین. او چالیشیر تاریخی ایكی یئره بؤلسون: ناغیلا بنزر ریوایتلی تاریخ و حؤكمی تاریخ. او بو بؤلماقدا اعتیقادی وار كی تاریخی حقیقتین اؤیرنمه شرطی, اونو دوز یازماقدیر و او گونه قدر اكثر تاریخچیلر بو معیاردان فایدالانمیردیلار و اؤز یازیلاریندا حددن آرتیق موبالیغه ائدیردیلر. ائله بونا گؤره او دئییر كی یازیلاری عقل اؤلچوسو ایله اؤلچمه‌مك, بو زمانا قدر دوز تاریخین یازیلماماسینا سبب اولوب. اوردان كی ابن خلدون چوخلو جامیعه‌لرین داغیلماسی‌ایله بیر زماندا یاشاییردی بو فیكره دوشدو كی گؤره‌سن نییه دولتلر بیر دؤره اعتیلا و اوجالماقدان سونرا داغیلماغا طرف گئدیرلر؟ بونا گؤره او دولتله جامیعه‌نین رابیطه‌سینی بحث ائله‌دی و اونا «علم العمران» آدی وئردی و بونا اینانیر كی تاریخی تانیماق اوچون گرك علم العمراندان (جامیعه) ایستیفاده اولا, چونكی فقط بو یوللا تاریخ گئدیشینی داها یاخشی درك ائله‌مك اولار. ابن خلدون سونراكی مرحله‌ده علم العمران بحثینی دوزگون مطرح ائله‌مك اوچون «عصبیّت» نظریه‌سینی مطرح ائلیر كی تاریخدن بیر توضیح ایرائه وئره بیلسین. اوردان كی ابن خلدونون موقدّمه‌ده‌كی بحثلرین چوخو عصبیت محورینده‌دیر, اونون باره‌سینده موختصر توضیح وئریریك. ابن خلدونون عصبیتدن منظورو او گیراییشدیر كی بیر طایفا و ائلین افرادیندا وار و اونلاری بیر-بیرینه باغلاییر. ابن خلدون عصبیتی جامیعه‌نین قانی كیمی بیلیر و دئییر عصبیت بیرینجی مرحله‌ده صوغرا (صغری) عصبیتیدیر و كوبرا (كبری) عصبیتینه تبدیل اولاندان سونرا هر شئی دگیشیر چونكی قبیله‌نین شئیخی (رئیسی) فتوحاتدا موفّق اولاندان سونرا شاها تبدیل اولور و یاواش-یاواش, ثروت و قیزیل ییغیشماسی, افراد آراسیندا قومی رابیطه‌نین آزالماسی و تجمولات و فاساد باعیث اولور دولتلر حمله‌دن اوجالیغا و تجمولاتدان ایستیبدادا و ایستیبداددان ییخیلماغا چكیلسینلر. شاید ابن خلدونون بو نظریه‌سی نوقصانسیز اولمایا و بوتون دؤره‌لره صادیق اولمایا آما ابن خلدونو تاریخچیلر ایچینده موهوم ائله‌ین اونون وئردیگی تحلیللردیر چونكی بو تحلیللر جامیعه‌لرین تاریخینی بیلمگه چوخ كؤمك ائدر و ائله بونا خاطیردیر كی بو نظریه‌نی مطرح ائلیه‌ندن سونرا مسعودی، طبری و ابن اثیر كیمی بؤیوك تاریخچیلرین ردیفینده یئرله‌شیب. عمومیتده ابن خلدون تاریخ عرصه‌سینده تازا دوشونجه آچا بیلدی, تاریخ علمینی جامیعه‌لری تانیماق یولی‌ایله عقلی بیر علمه چئویرسین و تاریخی ساده حادیثه یازماق عوضینه تازا علمی شكلینه یاخینلاتسین. | ||
زلزله‌زده منطقه سربازلاری‌نین موعافلیق و مورخصلیكلری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
|
|
||
|
خانیواده و ائولری 40 درصددن چوخ ضرر گؤرن سربازلارا 3 آیلیق ایضطیراری مورخصلیك وئریلیر. سیلاحلی نیرولارین كول سیتادی‌نین اینسانی منبعلر ایداره‌سی‌نین جانشینی, موعظم اینقیلاب رهبری و كول قوّه‌لر فرماندهی‌نین شرقی آذربایجانین زلزله‌زده منطقه‌لری سربازلاری باره‌ده تصویب ائله‌دیگی جوزئیاتینی تشریح ائله‌دی. موسی كمالی ایسنا ایله دانیشیقدا دئدی: خانیواده‌لری اهر, ورزقان, هریس و كلیبرده یاشایان و اؤزلری اوردان اعزام اولان سربازلارا (آموزش حالیندا اولانلارا) كی خانیواده و ائولری 40 درصددن چوخ ضرر گؤروب 3 آیلیق ایضطیراری مورخصلیك وئریلیر. هابئله زلزله خبرین ائشیدندن سونرا مورخصلیك آلمامیش خیدمتی ترك ائدنلر ده جان و مال ضرری گؤرسه‌لر (ائولری‌نین 40 درصد و آرتیغین خراب اولماسی) دئییلن مورخصلیك اونلارا دا شامیل اولور و بقیه كی ائولرینه یولوخوب اونلارین سالیم اولمالاریندان موطمئین اولدولار گرك 10 گوندن سونرا خیدمته قاییتسینلار و بو 10 گون اونلارا ایستحقاقی مورخصلیك حساب اولاجاق. كمالی‌نین دئدیگینه گؤره, او سربازلار كی سكونت یئرلری زلزله‌زده منطقه‌ده اولا و خانیواده و ائولری ضرر گؤرموش اولا (40 درصد و یوخاری) خانیواده‌لری‌نین ساكین اولدوغو منطقه‌نین اَن یاخین نیظامی و یا اینتیظامی یگانینا مونتقیل اولاجاقلار. سیلاحلی نیرولارین كول سیتادی‌نین اینسانی منبعلر ایداره‌سی‌نین جانشینی بونو دئمكله كی اهر، ورزقان، هریس و كلیبر شهریستانلاری‌نین مشمول‌لاری‌نین اعزامی بو ایلین بهمن آیی‌نین 30-ینا قدر یعنی آلتی آی دالی دوشور, دئدی: موسلح نیرولار دا ایختیصاص تاپمیش نیرولارینی 1392-جی ایلین تیرین 20-قدر نیظامی آموزشدن سونرا خانیواده‌لری ساكین اولان منطقه‌نین اَن یاخین نیظامی و اینتظامی مركزینده ایشه آلاجاق. اونون دئدیگینه گؤره, كول قوّه‌لر فرماندهی‌نین تصویبینه گؤره, عمومی وظیفه, سیپاه, بخشدار و شهر یا كند یا بخشین ایسلامی شوراسی‌نین نوماینده‌لر و منطقه‌نین دادسیتانی بیر هیأت تشكیل وئریب, سیلاحلی نیرولارین كول سیتادی‌نین ضوابیطی اساسیندا ضرر چكمیش خانیواده‌لرین اوشاقلاری‌نین معافلیقلاری باره‌ده تصیم توتاجاقلار. كمالی آرتیردی: موعافلیق او كسلره شامیل اولاجاق كی خانیواده‌لری‌نین هامیسی و یا حداقل ایكی نفری درجه بیر فامئل‌لریندن الدن وئرمیش اولالار. و بیر ده او كسلر كی خانیواده باشچیلاری الدن گئدیب و یا زلزله اثرینده اؤز ایشلرینی دولاندیرا بیلمه‌مك وضعیّته دوشموش اولا, اگر اوستاندا خانیواده‌نی باشلیق ائدن آیری اولاد اولمایا. او آرتیردی: ائولی اوشاقلی سربازلار كی عیال‌لارین و یا اوشاقلارین زلزله‌ده الدن وئره‌لر و یا عیال‌لاری زلزله اثرینده معلول اولوب خانیواده ایشلرینی دولاندیرماقدان عاجیز اولا, و او ائولی سربازلار كی عیال‌لاری‌نین آتا و آنالاری الدن گئده (هر ایكیسی) و باشسیز اولالار, و او ائولی سربازلار كی ائولری اوتورمالی اولمایا و آرادان گئتمیش حسابلانا دا موعاف اولاجاقلار. | ||
اینسان بئینینده یاشلانما ساعتی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق
+0 به یه ن
|
|
||
|
اینسانلارین یاشینی بللی ائدن ایسكنلر موحقیقلر كشف ائله‌دیلر كی بئینیمیزده بیر جور ساعت وار كی دقیق یاشیمیزی نیشان وئریر. تازا تحقیقلرین نتیجه‌سی اساسیندا, موحقیقلر دئییرلر كی بو كشف طیبّ عالمینده بؤیوك ایشلره سبب اولاجاق و اینسان بئینی‌نین زمان بویو نئجه دگیشمه‌سینی گؤرسه‌در. سن‌دیگوداكی عالیملر دئییرلر كی ایندی بیر MRI ایسكنی‌ایله اینسانین یاشی بللی اولار. تیموتی براون كالیفورنیا دانیشگاهی‌نین سن‌دیگو طیبّ دانیشكده‌سیندن دئییر: بیز اینسان بئینینده بیر یاشلانما ساعتله اوزلشدیك كی یاش فرقلرینی دوزگون صورتده گؤرسه‌دیر و اینسانلارین بیر-بیری‌ایله فرقلی اولماقلاری اوندا اثری یوخدور. او MRI سیستمی‌ایله 3-دن 20 یاشا قدر 885 نفرین بئینینی ایسكن ائله‌ییب. بو ایسكنلر 231 بئیین آناتومی یاشام شاخیصلری تانیماق اوچون ایستیفاده اولدولار و موحقیقلر ائلیه بیلدیلر اونلاردان ایستیفاده ائله‌مكله افرادین یاشینی 92 درصد دوزلوكله تشخیص وئرسینلر. موحقیقلرین دئدیگینه گؤره بو سیستم قاباقكی سیستملردن داها دقیقدیر. براون دئییر: بو واقعیت كی بیز اینسانلارین یاشینی گؤرسه‌دن بئیین ایسكنلرینی كشف ائله‌میشیك بو معنایادیر كی بئینین گلیشمه‌سی قاباقجادان بیلدیگیمیزدن داها كونترول اولا بیلندیر. | ||
اینتحار حیسّینی تحریك ائدن انگل
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق
+0 به یه ن
|
|
||
|
عالیملر تازا تحقیقده ایدعا ائدیبلر كی بیر جور معمولی انگل كی ایندیه قدر ضررسیز گؤروشوردو, ائلیه‌بیلر اینساندا اینتحار حیسّینی چوخالتسین. بو انگل بئیینده ثابیت دگیشمه‌لره سبب اولار و اونا آلوده اولان افراد سالیم افراددان یئددی دفعه آرتیق اینتحار معرضینده قرار تاپیرلار. میشیگان دانیشگاهی‌نین موحقیقلری بیلیبلر كی توكسوپلاسماگوندی آدلانان بو معمولی انگل زمان گئتدیكجن ایلتهابا سبب اولا بیلر كی نتیجه‌ده ضررلی متابولیت دوزَلدر و بو متابولیتلر بئیین سلولارینا ضرر وورار. | ||
