هر زادین ارزیشی وار * كل شئ بقدر !
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : حكایه لر
+0 به یه ن
 |
||
|
كیشی سوسَرینی گؤرور و دئییر: آللاهین بونو یاراتماقدان نه منظورو واریدی؟ نه گؤزل صیفتی وار و نه گؤزل ایگی !! آللاه اونو بیر یارایا موبتلا ائتدی! طبیبلر اونون موعالیجه‌سیندن عاجیز قالدیلار !! طبیب دئدی: منه سوسری گتیرین ! سوسرینی یاندیردی و كولونو یارانین اوستونه قویدو و یارا آللاهین ایذنی ایله توختادی. یارا صاحیبی دئدی: آللاه ایراده ائله‌دی كی منی معاریفلندیرسین كی اَن كیفیر حشره, منیم اوچون اَن عزیز داوا درمان ساییلیر, هله قالسین او زادلار كی جماعت اونلاری تحقیر ائدیر.
كل شئ بقدر !رأى رجل خنفساء ! فقال ما أراد اللّہ بخلقهآ ؟ لا صوره حسنہ ؛ و لا رائحہ طیبه فأبتلاه اللّہ بقرحَه ؟ عجز عنها الأطباء !! فحضر طبیب وقال : آئتونی بخنفساء ! فأحرقها وجعل رمادها على القرحَـہ فبرأ بإذن اللّہ فقال صاحب القرحـہ : أراد اللّہ تعالى أن یعرفنی أن أقبح الحیوانات أعز الأدویہ عندی فما بالنا بمن یحتقر الناس ! |
||
ماللا صدرانین موتعالیه حیكمتینده یاشاییشین معناسی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
|
||
|
یاشاییشین معناسی ندیر؟ یاشاییش داش و سو كیمی مادی جوهرلردندیر؟ یوخسا اعراض و خاصیّتلر مقوله‌لریندن و یا ایتّیفاقلار و حادیثه‌لر نوعونداندیر؟ «یاشاییشین معناسی» تركیبینده «معنا»دان منظور ندیر؟ یاشاییشین هدفیندن منظور, یاشاییشین ایشلنمه‌سی و یا ارزیشیدیر؟ موتعالیه حیكمت, حیكمته دایانان بیر نیظامدیر كی اونون بیناسینی صدرالمتألهین قویوب و اونون شاگیردلر و هم‌فیكیرلری اونو داها دا گئنیشلندیریب تكلمیلدیبلر. وجودون اصالتی, جوهری حركت, عقل و عاقیل و معقول بیرلیگی, احسن نیظام و . . . موتعالیه حیكمتین اساس ایصطیلاحلارینداندیر. بو اصول و آیری مبنالارین اساسیندا, شعور, حیات و عشق بوتون عالمده جریاندادیر. احسن نیظام بو معنادادیر كی ایلاهی حیكمت باعیث اولور مادی عیلّتلر سیلسیله‌سی ائله دوزولسون كی ایمكان داخیلینده داها چوخ مخلوق كمالاتدان فایدالانسین. یعنی اینسان و دونیایا حاكیم اولان قانونلار, ایمكانی اولان اَن یاخشی نیظام اولسون كی اونون اثرینده اَن چوخ خیر و اَن آز شر, اینسانا شامیل اولسون. آیری سؤزله نیظامین احسن اولماسی, «ایلاهی عینایت» صیفتی‌نین ایقتیضاسیدیر. موتعالیه حیكمتده اینسان اوچون یاشاییش معناسی, حیاتین فلسفه‌سی و آللاهین بشرین خلقیندن اولان هدفینه قاییدیر. ماللاصدرا نفسین مرتبه‌لرینی طبیعی، نباتی، حیوانی و اینسانی ترسیم ائله‌مكله نفسین حركت و كامیل‌لشمه سیرّینی, ماده‌ده‌كی جوهری حركتین گئدیشی‌ایله هماهنگ بیلیر كی ماده‌دن باشلاییر و اوندان یوخاری‌یا یئتیشیر و ائله بونا گؤره‌ده معاد و قیامت اینسانین روحونا موحقق اولور. نفسین جوهری حركتی, هیولایی عقلدن موستفاد عقله چاتماقلا باشا چاتمیر؛ چونكی نفسین معنوی حیاتی‌نین دؤردونجو مرحله‌سی, یعنی فعّال عقل و یا همان روح‌القدس‌‌لا موتصیل اولما مرتبه‌سی, معنوی جذبه‌لری و ایشیق و معریفتدن ایقتیباس ائله‌مگی مویَّسر ائدیر و بو حیاتین معناسیدیر. صدرالمتألهین باخیشیندا ایمان یاشاییش معناسی‌نین اَن موهوم اساسلاریندان ساییلیر. او اینانیر كی ایمان, عقلی بیر ایشیقدیر كی اینسانین نفسی, اونون وسیله‌سیله قوّه و ناقیصلیقدان فعلیّت و كمالا چاتیر و جیسملر و قارانلیق عالمیندن روحلار و ایشیقلار عالمینه یوكسلیر و لقاءاللها چاتماغا ایستعداد تاپیر. ملاصدرا ایمانا یئتیشمك اوچون ایكی بورهان و عینی موكاشیفه‌نی تانیتدیریر. البته تصریح ائدیر كی ایمانی ایشلرین حقیقتی نُبُوّت مشعلیندن ایقتیباس‌سیز و ویلایتین باطینیندن طلب ائتمه‌دن اله گلمز. اونو آختاران اورگینی دونیادان بوشاتمالی و ایچینی تمیزله‌مه‌لیدیر و خلقدن حقه قیریلمالیدیر و دونیا شهوَتلری و ریاستلریندن اوز چئویرمه‌لیدیر. بو اساسدا ماللاصدرا باخیشیندا یاشاییشین معناسی ایمان كؤلگه‌سینده اله گلر و ایمان مرتبه‌لرینده یوكسلمكله داها فایدالی و ارزیشلی اولار. |
||
