اوروجلوغا حاضرلیق
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
اوروجلوغا حاضرلیق
اسلام دنیاسی، عزیز بیر قوناغی قبول ائله‌مگه حاضرلاشیر: مبارك رمضان آیی.جسمیمیزی بو گؤزل گونلره حاضرلاماق‌دا چوخلو اهمیّت داشییر. بونا گؤره جسمیمیزی فیزیولوژیك جهتدن اوروجلوغا حاضرلاماق و گونده‌لیك قیدا رژیمیمیزی تنظیمه سالماغین یوخاری اهمیّتی وار.
اوروجلوقدان نئچه گون اوّلدن اوروج توتماغا باشلاماق پیغمبر (ص) سنّتی اولماقدان علاوه بدنیمیزه اورجلوق شرایطینه حاضرلاشماغا دا كؤمك ائلر.
ایكینجی نوع دیابتی اولانلار بو آیدا تازا گؤی و توت چوخ یئمه‌لی و دِسرلرینه دارچین آرتیرمالیدیلار. گونده‌لیق بیر ایكی چای قاشیغی قدر دارچین یئمك، قانداكی قندین مقدارینی تنظیمه سالار. غذادا كفایت قدر فیبر اولمالیدیر چونكی بو مادّه ده، قان قندی‌نین میزانینی تنظیمه سالار.
دیابتین ایكینجی نوعونا مبتلا اولانلار اورجلوقدا گون بویو اؤز یانلاریندا شیرین یئمه‌لی ساخلامالیدیلار كی هر وقت هیپوگلیسمیا (قان قندی‌نین آزالماسی) علامتلرینی مثلاً باش گیجللنمه، اورك بولانما و باش آغریسی، گؤرسه‌لر اوروجلارینی سیندیرماقدا شبهه ائله‌مه‌سینلر. بو علامتلر بدنین خبردارلیغیدیر.
اوروجلوقدا اوروج اولمایان ساعتلرده، بدنیزین لازم اولدوغو قدر مایعات ایچین. هئچ اولماسا گونده سككیز لیوان سو و اوندان علاوه میوه سویو، اوت دمله‌مه‌لیلری ایچین. بدنین سویونو آزالتماغا سبب اولان مایعات مثلاً قهوه و نوشابه كیمی شئیلر ایچمه‌یین. فیبرله دولو اولان یئمكلر مثلاً تازا گؤی و لوبیه‌لری بوللو مقداردا یئیین.
جسمانی حاضرلیقلاردان علاوه، ذهنیمیزی‌ده الله-ین قوناقلیق آیینا حاضرلامالی‌ییق؛ گونده‌لیك ذكرلر، مهربانلیق، خانواده رابطه‌لرینی گوجلندیرمك، اجتماعی رابطه‌لرینی گوجلندیرمك، اراده‌میزی گوجلندیرمك و صبر، بو یولدا گؤزل آددیملاردان ساییلیر.
شیعه و سنّی اختلافی‌نین تاریخی و فكری ریشه‌سی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
سون گونلر مصرده باش وئرن حادثه‌لرین[1] ریشه‌سی معاصر دورده اسلامدان رادیكال تلقّی‌یه قاییدیر. بو دهشتلی جنایتلره ال وورانلار، حدّدن آرتیق اؤز رهبرلرینه اینانیرلار و اؤز عقل و شعورلارینی كنارا قویوب جهالت اوزوندن بو جنایتلره ال وورورلار و حتّا اولا بیلر بو جنایتلری قربةً الی الله اولاراق حیاتا كئچیریرلر.
بو رفتارلارین قطعیاً دینی توجیهی یوخدور. بو عمللره مرتكب اولانلار دیندارلار یوخ بلكه اؤزلرینی دینه تحمیل ائدنلردیر. «زاویة أبومسلم» در منطقه هرم در استان "الجیزة" نزدیك قاهره،
تأسفله اسلام تاریخینده ایستر سنّی و ایستر شیعه اولسون، بیر جور تلقّی وار كی ریشه‌سی اشعری‌لیك و اخباری‌لیغا قاییدیر. بو تلقّی هر شئیی نقل آچیسیندان گؤرور. بیر موضوعدا روایت اولاندا، داها آیری بیر شئیه اهمیّت وئرمیرلر و اونا عمل ائله‌مگه چالیشیرلار. بیر حالدا كی بیر نقل، دینه نسبت وئریلنده؛ اونون نه قدر معتبر اولوب-اولماماسی، نه قدر زمان و مكان شرایطینه باغلی اولماسی، نه قدر آیری زمان و مكانلارا سرایت تاپا بیلمه‌سی جهتدن آراشدیریلمالیدیر. تأسفله داها بونا اهمیّت وئرمیرلر.
عقله و فلسفه‌یه دقّتسیز اولماقدان علاوه، دَییشمك و تغییره ده دقّت یئتیرمیرلر. بو عمللره مرتكب اولانلار نقل مفهومونا عقل ایله باخا بیلسه ایدیلر بیر مطلبین عینیّاتیندان علاوه اونون اصل‌لرینی‌ده گؤره بیلردیلر. اونلار، حتّا انتزاعی بیر مئتودلا، ساده بیر اصلی‌ده كئچمیشدن انتزاع ائده بیلیمیرلر. هر شئیه سطحی و تجریدی باخیرلار. ذهنلرینده‌كی استدلاللار بیر-بیرلریله رابطه‌سی اولمایان جزیره‌لر كیمیدیر. چاتدیقلاری بیر نتیجه‌نین آیری نتیجه‌لرله اویغون گلمه‌دیگینی گؤره بیلمیرلر. اونلارین بیلدیكلرینه آیری بیر شئیین آراتیرا بیلمه قابلیّتلری یوخدور چونكی آرزلری‌نین قطعیاً تحلیل گوجلری یوخدور. اونلار حدّدن آرتیق اؤز رهبرلرینه باغلیدیلار و حقیقتده اؤزلرینی، آداملیقلارین كنارا بوراخیب، جهالت اوزوندن رهبرلری‌نین امری ایله، بو جنایتلره ال ووروب و بونو قربة الی الله اولاراق یئرینه یئتیریرلر.
تاریخ بویو شیعه و سنّی بؤیوكلری وحدتین یارانماسی یولونودا چوخلو چالیشمالار آپاریبلار. آما بو كیمی حادثه‌لر، بوندان آرتیق ایشله‌مگین لازم اولدوغونو گؤستریر. بو ایكی مذهبین بؤیوكلری بو مسأله اوستونده جدّی صورتده دوشونمه‌لیدیلر. اونلار اختلافلی مسأله‌لرین اوستونده دانیشماسالار بو ایشی توده‌لر و اونلاری منحرف ائدنلر عهده‌لرینه آلاجاقلار. حقیقتده ایندیكی وضعیّت، دینه توده‌ای باخماغین نتیجه‌سیدیر.
سلفی دوشونجه و اخباریلیق دینه یاراشان و رحمت پیغمبرینه یاراشان دوشونجه دئییل. تأسفله هم شیعه و سنّی دنیاسیندا تفرقه زمینه‌سی وار. یعنی هر ایكی طرفده‌ده بیر عدّه وار كی منفعتلرینی فرقه‌چیلیكده و سلفی دوشونجه‌سینده گؤرورلر. ایندی بو سلفی، سنّی‌ده اولا بیلر شیعه‌ده اولا بیلر.
هر حالدا بو ایكی مذهبین عقلاسی، بیرلیكده دانیشیب دوشونوب چاره یولو تاپمالیدیلار.
شیعه و سنّی دنیاسیندا بو اختلافلی مسأله‌لرین یانیندا وحدته آپارا بیلن چوخلو یوللار دا وار. فقط اونلارا اهمیّت وئرمك لازمدیر.
[1]. نیمه شعبان گئجه‌سی مصرین «الجیزه» استانین «هرم» منطقه‌سی‌نین «زاویة أبومسلم» كندینده بیر عدهّ سلفی، نیمه شعبان مراسیم اولان بیر ائوه هجوم ائدیب، بئش نفری فجیع شكیلده اؤلدوروب دیگرلرینی‌ده كؤتك آلتینا سالیبلار. پلیس گوجلری یاخیندا اولسالاردا، هجوم ائدنلرین چوخلوقلارینا گؤره حادثه‌ده دخالت ائده بیلمه‌ییبلر.
پیسلیك قارشیسیندا یاخشیلیق
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
پیسلیك قارشیسیندا یاخشیلیق
حضرت علی‌دن (ع) روایت اولونان حدیثده بئله بویورولور:“سیزی ایسته‌مه‌ینلره و سیزینله عداوت ائدنلره قارشی یاخشیلیق ائتمگینیز اونلارا قارشی پیسلیك ائتمگینیزدن داها تأثیرلیدیر و اونلارین اصلاح اولونماسینا سبب اولار.”
(غرر الحكم، 3637-جی حدیث)
پیسلیك ائدن انسانین قارشیلیغیندا یاخشیلیق ائتمك بو معنادا دئییل كی سیزه داها آغیر ضربه وورماسی اوچون اونا كؤمك ائده‌سیز بلكه بو آنلامدادیر كی اونو بیر الله قولو كیمی، بیر انسان كیمی سئوه‌سیز و سعادتی اوچون الیزدن گلنی ائده‌سیز. عیناً بیر آتا-آنانین بالایا ائله‌‌دیگی كیمی. اولاد نه قدر والدینه پیسلیك ائله‌سه ده آتا-آنا اونون تنبیهی اوچون هر نه ائتسه‌لر ده هئچ وقت اونون بدبختلیگین ایسته‌مزلر.
بوتون دینلرده منجی واردیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
بوتون دینلرده منجی واردیر
منجی بحثی تقریباً بوتون دینلرده، ایستر وحیانی دینلرده و ایستر غیری- وحیانی دینلرده واردیر. آزیندان بیر عدّه‌نین اعتقادینا گؤره هندو و بودا دینلری وحیانی دین اولمادیقلارینا رغماً او دینلرده ده منجی بحثی مطرح اولوب. او دینلرین انیانجینا گؤره آخرالزماندا بیر نفر گله‌جك و وحیانی دینلرده مطرح اولان منجی‌نین ایشلرینی گؤره‌جك.بودایی دینینده آخرالزماندا ظهور ائدن بودالاردان سؤز گئدیر. هندو دینینده ده «كریشنا»یا مختلف تجلّی‌لر تانیرلار كی انسانلارین نجاتی اوچون «كریشنا»نین سون تجلّی‌سی آخرالزماندا باش وئره‌جك. وحیانی دینلرده، _اسلام، مسیحیت و حتّا زردوشتلیكده_ آخرالزماندا ظهور ائدن شخصه نسبت وئریلن ایشلر، بودا و هندو دینلرده ده آخرالزماندا گلن شخصه نسبت وئریلیر.
اسلامدا آخرالزمان منجی‌سینه، ایكی مختلف باخیش وار. بیری شیعه طرفیندن و بیر اهل سنّت طرفیندن. بیز شیعه‌لری او حضرتین وارلیغینا و غیبتده اولدوغونا اینانیریق آما اهل سنّتین اعتقادینا گؤره، او حضرت هله ولادت تاپماییب و آخرالزماندا دنیایا گله‌جك. آما امام زمانین (عج) گؤره‌جگی ایشلر باره‌ده شیعه و اهل سنّتین اعتقادی بیردیر.
نهج‌البلاغه كتابیندا مهدویّت باره‌سینده درین بیر مقاما اشاره اولوب. حضرت علی (ع) اوردا بویورور: «آخرالزماندا «یعطف الهُدی علی الهوی إذا عطفوا الهوی علی الهدی» یعنی هدایتین ضلالته و «الهوی»یه چئوریلدیگی زماندا امام زمان (عج) «الهوی»نی هدایته چئویرر». «الهوای» آشاغی دوشمك و پیسلشمك آ«لامیندادیر. «الهدی»نی هدایت قارشیسیندا گتیرمكله بو مهم نكته‌یه اشاره اولور كی آخرالزماندا هدایت قاپیلاری‌نین هامیسی آچیق اولاجاق.
نهج البلاغه‌ده تحقیق ائدنده، «هوی» و «هدی» نین بیر-بیرینه مقابل معنادا ایشلنمه‌سینه دفعه‌لرله راستلاشیریق. بو گؤزل كتابدا «تقوی» سؤزو ده «هدی»نین یئرینده اوتوران كلمه‌لردندیر.
حضرت علی (ع) تقوی كلمه‌سینی معنا ائدنده اونو انسانی تعادل‌لی اولماغا كؤمك ائدن بیر گوج كیمی تانیتدیریر. حضرت علی (ع) بویورور: «تقوی، انسان اونون بئلینه مینمیش حمیل بیر آت كیمیدی كی جیلوو اونون الینده‌دیر و اونو سعادته و مقصده چاتدیرار. آما «هوی» نوختاسی قیریلمیش یاراماز بیر آت كمیدیر كی جیلووو راكب الینده دئییل و هر آن اونو یئره ییخا بیلر». بو اساسدا امام زمانین (عج) اساس شاخصه‌سی اعتدالدیر. بو اعتدال حیاتین بوتون عرصه‌لرینده ظاهر اولور. او جمله‌دن اخلاق، دیندارلیق، امنیّت و . . . عرصه‌لرینده.
گؤبه‌لك یانیغا درماندیر!
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
گؤبه‌لك یانیغا درماندیر!
گؤبه‌لك یوز ایللر بویو جماعتین سفره‌لرینه یول آچمیش قیدا مادّه‌سیدیر. بو آرادا چینلی‌لر و ژاپنلی‌لار داها چوخ گؤبه‌لك یئییرلر.ایندیه قدر گؤبه‌لگین خاصیّتلری باره‌ده چوخ آز آراشدیرما آپاریلیب آما آراشدیرمالار اونون بدنین ایمنلیك سیستمی‌نین گوجلندیرمه‌سی و ویروسی عفونتلر و مختلف سرطانلارین درمانیندا اولان دقّته لایق تأثیریندن حكایت ائلیر.
مهم بیر مسأله‌یه توخونماق لازمدیر: گؤبه‌لك قطعیّاً یاغ و كالری منبعی دئییل. یعنی بیر عدّه‌نین یالنیش تصوّرو كیمی قیرمیزی اتین یئرینی توتا بیلمز.
آما گؤبه‌لكده «پورین» و «پریمیدین» آدلی مادّه‌لر وار كی سرطانلی و شدّتلی یانمیش انسانلارا، الدن گئتمیش سلّول‌لارینی یئنیدن دوزلتمگه، كؤمك ائدیر.
بیر عدّه‌نین اینانجینا گؤره گؤبه‌لك D ویتامی‌نین منبعیدیر آما یاخشی اولار بیلك كی گؤبه‌لكده بیتكی «استرول» اولان، ارگوسترول ماده‌سی، انسانین قره جیگرینده مخصوص بیر پروسه‌دن سونرا D ویتامی‌نین دوزلتمه‌سینه زمینه حاضرلار. انسان، بدنینی ایرمی دقیقه‌دن یاریم ساعته قدر گون معرضینده قویورسا، او مادّه، D ویتامی‌نین دوزلتمه‌سینه كؤمك ائلر.
یئری گلمیشكن دئمك لازمدیر كی گؤبله‌لك نوعلاری‌نین غذایی دَیَر باخیمیندان فرقلری یوخدور و تقریباً بیردیلر.
اوریك اسیدلری چوخ اولان و نقرس خسته‌لیكلری اولانلار اوچون گؤبه‌لگین ضرری وار .
یئمه‌لی گؤبه‌لكله زهرلی گؤبه‌لكلر او قدر بیر-بیرلرینه اوخشارلار كی بعضیلرینی فقط میكروسكوپلی جهازلارلا تشخیص وئرمك اولار. بونا گؤره انسان اؤزو گؤبه‌لك ییغماغا اقدام ائله‌مه‌سه یاخشیدیر. گؤبه‌لگی بیر هفته‌یه‌دك سویودوجودا ساخلاماق اولار آما اوندان سونرا شیره‌لَنر و خراب اولماغا باشلار. و بو حالدا میگرنی اولان انسانلارا ضرر ائلر.
گؤبه‌لگین پیشیرمگی‌نین اَن یاخشی طرزی او اؤز سویوندا پیشیریب قوورماقدیر. گؤبه‌لگین یوزده دوخسان بئشی‌نین سو اولدوغونا گؤره، پیشیرنده اونا سو آرتیرماق لازم دئییل.