خشونت و جامیعه؟
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
قانون وار, موقررات وار, آما اونونلا بئله جالیب بوراسیدیر كی اؤلكه‌میزده ماشین چاققیشمالاریندا سوروجولر آراسیندا داعوا و حتّا فیزیكی ووروشمایا شاهید اولوروق.
نه تكجه سوروجولوك زمینه‌سینده, بلكه جماعتین گونده‌لیك مسأله‌لری‌نین چوخوندا داعوایا شاهید اولوروق.
ارباب رجوع ایداره ایشچیسی‌‌نین باشینا چیغیریر, ایشچی‌نین حؤصله‌سی داشیر. موسافیر 25 تومن اوستونده سوروجو ایله ساواشیر و بونا تای سایسیز صحنه‌لر كی هر گون شاهید اولوروق, بو نیشان وئریر كی جامیعه‌میزده خشونت و صبیرسیزلیك چوخ یایقیندیر.
جماعتین دؤزومونون آزالماسی جامیعه‌یه آغیر یوكلر تحمیل ائدیر, ائله یوكلر كی جامیعه‌نین روحی آرامیشین آرادان آپارماقلا دوشونجه و تولید زمینه‌لرینی جیدّی صورتده موختل ائدیر.
دانیشیغا عادت ائله‌مه‌میشیك
خشونت, موشكوللرین حلی اوچون اَن ساده و عین حالدا اَن چتین یولدور. ساده بو جهتدن كی اونا ال وورماق چوخ راحتدیر و اونو سئچمك اصلاً مهارته احتیاجی یوخدور و اؤز اؤزونه گلر. چتین بو جهتدن كی اونون تبعاتی چوخ آغیر اولار هم اونو سئچه‌نه و هم دؤره‌ده‌كیلره.
خشونتین بو راحاتلیقدا سئچیلمه‌سی, جامیعه‌ده دانیشیق فرهنگی‌نین درینلشمه‌مه‌سی نتیجه‌سینده یارانیر.
جامیعه‌نین موشكوللری چوخالدیقجا, موشكوللرین حلّینه یول تاپماق داها دا چتین‌لشر.
دانیشیق فرهنگینی درینلشدیرمك, قیسا مودّت ایش دئییل. قبول ائله‌مه‌لی‌ییك كی جامیعه‌میز مین ایللر بویو خانلیق نیظاملارلا ایداره اولوب و داها گوجلو اولان و داها نفوذلو اولان, ائلیه بیلیب زور و قورخوتماقلا موقابیل طرفی مغلوب ائدیب ایشی قازانسین. و حقیقتده, خشونتدن ایستیفاده ائتمك یولو ایله اؤز موشكوللرینی حل ائدیب.
بئله بیر اوزون تاریخی سابیقه ایله, بللی دیر كی دانیشیق فرهنگی بیزیم جامیعه‌ده چوخ ضعیف اولسون و ایختیلافلاری حل ائتمك اوچون دانیشیقدان ایستیفاده اولونماسین.
حیرصلی اولماغی ایفتیخار بیلیریك
اوندا كی داعوالار و ووروشمالاریمیزی تعریفله‌مك, موخاطبلری اؤزونه جذب ائده و حتّا اونلار طرفیندن تحسین اولا, بو معنایادیر كی خشونتین جامیعه‌ده قباحتی یوخدور كی هئچ بلكه موثبت یئری وار.
بیر جامیعه‌ده, خشونتین ارزیش ساییلان زمانی, خطر زنگی چالینیر. دیقّت ائله‌سز فیلیملرین قهرمانی ایشلرینی خشونتله قاباغا آپاراندا تاماشاچیلار طرفیندن تأیید اولور و تاماشاچی اؤزونو اونون یئرینه قویور و اونون داها آرتیق خشونته ال وورماسینی ایستیر. بو یعنی خشونت بیزیم جامیعه ده موثبت ساییلیر.
بو مسأله‌نین حلی اوچون عمومی رسانه‌لر اینسیجاملی برنامه گؤتورمه‌لی‌دیرلر كی خشونتی آرادان آپارماسینا فرهنگ یاراتسینلار, آما تأسوفله بیزیم جامیعه‌ده بئله برنامه ایجرا اولمور.
خشونت, سونرادان كسب اولان و اؤرگشمه‌لی بیر شئیدیر و هئچ كسین ذاتیندا خشونت یوخدور؛ یعنی دئمك اولار كی هرچند بعضی هورمونلار باعیث اولور كی مثلاً خانیملار آغالارا نیسبت داها آرام اولسونلار, آما عاییله تربیتی, دوستلار و شخصین یاشادیغی موحیط, ژنتیكی عامیللردن چوخ آرتیق تأثیری وار.
جامیعه‌ده منفی زادلار موثبت گؤروشمه‌مه‌لیدیر, خشونت منفی بیر اخلاقدیر كی جامیعه‌نی و عاییله‌نی داغیلدا بیلر. آما جامیعه‌میزده ایشتیباه بیر آنلاییش یارانیب كی بعضاً اینسانلار, شوجاعتله خشونتین آراسینداكی فرقی ایتیریرلر و خشونتی شوجاعت یئرینه ایشله‌دیرلر. بیر حالدا كی ائله یئرلر وار كی شوجاعتلی اولماق خشونتسیز اولماغی ایستیر.
مادّی شراییطین خشونتده‌كی تأثیری
ایستر ایسته‌مز مادّی شراییط عاطیفه‌لرین كونترولوندا چوخ یوخاری تأثیری وار؛ اوراجن كی اینسان بیر بورجلا كدرله‌نر و بیر مادّی جاییزه‌ایله كئفی سازالار.
اینسانلارین خشونتلری و مادّی شراییطی‌نین آراسیندا معنالی نیسبت وار. البته بو نیسبتین اولماسی بو معنایا دئییل كی بیری‌نین مادّی شراییطی یاخشی اولماسا حتماً خشونتلی اولمالیدیر و عكسینه وارلی آدام حتماً آرام اولار. بو طبیعی مكانیزمدیر كی هر كس, موشكوللرین قاباغیندا بیر سئری عكس‌العمللر گؤرسدر و چالیشار كی بو موشكوللری بیر یوللا حل ائله‌سین. یوخسول اینسانلارین چوخو یوخسوللوقدان یارانان ناراحاتلیقلاری بوشالتماق اوچون خشونته ال وورارلار.
خشونتی خشونتله كونترول ائتمك اولماز
بللی‌دیر كی خشونت كیمی ایجتیماعی مسأله‌لری خشونتله كونترول ائتمك اولماز. نییه كی ائله بیر ایستیرسن اودو اودلا خاموشلایاسان كی شاید قیسا مودّتده جواب وئره, آما زمان بویو داها گوجلو بیر موشكوله تبدیل اولار.
ایمام حسینه آغلایانین یئری جنّتدیرمی؟
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
 |
||
|
عزیزلرین بیری سوروشدو بو ریوایت كی بویورور: ایمام حسینه (ع) گؤز یاشی تؤكه‌نین یئری جنّتدیر, نه دئمكدیر. آخی من ائله‌لرین تانیرام كی هم ایمام حسینه آغلاییرلار و هم ده ائله گوناهلار ائدیرلر كی اوخشامیر اونلارین یئری جنّت اولسون. جوابیندا بو مسأله‌نی آچیقلادیم كی بیری ایسته‌سه او مقاما یئتیشه كی ایمام حسینه آغلایا, گرك بوتون عمللری آللاه دئیه‌ن و ایمام حسین دئیه‌ن اولا. یوخسا ریاكارلیق و تزویردن تؤكولن گؤز یاشلاری ایمام حسینه آغلاماق ساییلماز. بیر آیری مسأله‌ده وار كی بیز آیریلار باره‌ده بو راحاتلیقدا قضاوت ائده بیلمه‌ریك. یعنی الیمیزده قطعی دلیل اولماسا كی فیلانی گوناهكاردیر اونون باره سینده قضاوت ائده بیلمه ریك. |
||
ائوده‌كی زلزله تدبیرلری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق
+0 به یه ن
|
||
|
هركس بیلیر كی اولكه‌میز زلزله خطینده یئرلشیر. بو دوروم, زلزله‌یه قارشی حاضیرلیقلی اولمامیزین گركلی اولدوغونو گؤستریر. زلزله‌نین نه زمان اولاجاغی هله هئچ كسین طرفیندن اؤن گؤروله بیلینمیر. بو دا هر آن زلزله اولاجاق كیمی همیشه تدبیرلی و حاضیر اولمامیزی گركلی ائدیر. طبیعتاً همیشه بئله بیر گؤزله‌مه ایچینده اولماق اینسانلاری روحی جهتدن اذیت ائدر. دئمك ایسته‌دیگیمیز بودور كی ائولریمیز همیشه زلزله‌یه حاضیر اولمالیدیر. آلدیغیمیز بعضی ساده تدبیرلر باعیث اولار احتمالی زلزله‌ده اَن آز ضرری گؤرك. بو ساده تدبیرلر نه‌دیر؟ 1. بیرینجی بودور كی ائویزی حتماً زلزله قارشیسیندا بیمه ائدین. بونو ائله‌مه‌سز بؤیوك مادی ضرر گؤره بیلرسیز. 2. زلزله اثرینده دنگه‌سینی الدن وئریب ییخیلا بیلن اشیالاری یئره و یا دیوارا بركیدین. چوخلاری زلزله زمانی ییخیلان ویترین كیمی اشیالارین اثرینده یارالانیر. عین زماندا چوخ سئودیگیمیز اشیالارا دا بؤیوك ضرر گلر. 3. آپارتومان ائولرده زلزله زمانی پنجره‌دن حیاطه چیخماق ایمكانی یوخدور. بونا گؤره پالتار یویان ماشینی, یخچل كیمی وساییلین -كی سیزی زلزله زمانی قورتارا بیلر- اطرافینی بوش قویون. زلزله زمانیندا بو اشیالارین اطرافیندا جنین فورموندا اوتوروب گؤزله‌یین. 4. ایمكانیزدا اولسا برق, سو و قازی قطع ائله‌ماق اوچون اوتوماتیك سیستملردن ایستیفاده ائدین. بو ایشله زلزله زمانی میدانا گلن حادیثه‌لرین چوخونون قارشی‌سینی آلمیش اولورسوز. 5. زلزله زمانی پیلّه‌لردن, پنجره‌لردن, ییخیلان اشیالاردان و بالكونلاردان اوزاق دورون. 6. یاتاق و تختلریزی پولاد قفس آلتینا آلا بیلرسیز. 7. یئنی ائو تیكدیرسیز و یا یئنی ائو آلسیز یئر و مصالح باخیمیندان زلزله قارشیسیندا موقاویم اولماسینا دیقّت یئتیرین. 8. ائوده راحت ال چاتا بیلن یئرده ایلكین كؤمكلر كیفی ساخلایین. بو كیفین ایچینده ایلكین كؤمكلر لوازیمی, ال چیراغی, ایمكانی اولسا بیر چادیر, یاتما كیسه‌سی, حصیر, كالوروسو چوخ اولان قورو یئمكلر (قورو اوزوم و . . .) و ایضافه باتری كیمی زلزله زمانی لازیم اولان وساییل ساخلایا بیلرسیز. ایمكانی اولسا بو كیفی چیخیش قاپی‌یا یاخین قویون. 9. عاییله‌زله زلزله زمانی نه ایشلر گؤره‌جگیزین نقشه‌سین چكین. حتّا بونو نئچه دفعه تمرین ائدین. 10. ایلكین كؤمكلری اؤیرنین. 11. حتماً ائویزده بیر اود سؤندورن كپسول ساخلایین و اونو مونظم اولاراق شارژ ائدین. 12. ائوده‌كی سینان اشیالاری اوجا یئره قویمایین. 13. عاجیل و ایضطیراری شوماره‌لرین لیستینی یازیب الده قویون و ائلیه بیلسز ازبرله‌یین. 14. رسمی یئرلرین خبرلرینی زلزله موریدینده تعقیب ائدین و ایمكانیزدا اولسا اونلارین قوردوغو كیلاسلار و دؤره‌لرده شیركت ائدین. 15. یادیزدا اولسون زلزله زمانی سیزه بیر شئی اولماسا دا, قونشولاریزین و یا آیری اینسانلارین كؤمگه احتیاجی اولا بیلر.
زلزله‌سیز بیر دونیا آرزولاریق آما طبیعتین بو آرزوموزو بوشا چیخارتدیغینی بیلیریك. بونا گؤره همیشه زلزله‌یه حاضیر اولمالی‌ییق. |
||
موشتری‌نین احتیرامی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
|
||
|
موشتری‌یه احتیرام قویماق باعیث اولدو كی اوتوموبیل تولید ائدن, موشتری‌نین اعتیمادینی ساخلاماق اوچون مین عدد ماشینین منفعتیندن واز كئچسین. كئچن ایل تایلنده گلن سئل اثرینده هوندا شیركتی‌نین آنبارلاریندان بیرینی سئل باسدی و مین عدد صیفر كیلومتر ماشین یاری‌یاجان سو آلتیندا قالدی. بو مسأله باعیث اولدو كی بو شیركتین مودیری موشتری‌لرین موطمئین ائتمك اوچون كی اونلارا سئل باسمیش ماشین ساتمایاجاق, بو ماشینلارین ایسقاطینا امر وئردی. ائله ماشینلاری كی فقط سئل باسمیشدی و تمیزله‌مكله اوّلكی حاللارینا قاییدا بیلردیلر.
|
||
كؤهنه تكرله داغیدیجی توفانلاری آزالتماق اولار
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : تكنولوژی
+0 به یه ن
|
||
|
موحقیقلر داغیدیجی توفانلارین اثرینی آزالتماق اوچون ساده و اوجوز یول تاپیبلار كی ائله‌مك اولار كؤهنه ماشین تكرلری ایله توفانین اثرین آزالتماق اولسون. كئچن هفته آمریكانین شرق ساحیللرینده باش وئرن سندی توفانی اونلار نفرلرین جانین آلیب و اونلار میلیارد دولار خسارت ووردو. ادینبورگ دانیشگاهیندان دریا موهندیسی «استفن سالتر» بیر طرح وئریب كی اوندا, مینلر تكری بیر-بیرینه باغلانماقلا اوزون پیلاستیك لوله‌لر یارانیر كی اوقیانوسون 100 متر درینلیگینده یئرلشدیریلیر. اوقیانوس سطحینده دالغالارین حركتی, سطحده‌كی ایستی سویو اوقیانوسون درینلیگینه آپاریر. سالتر دئییر: «قاییدیلماز دلیكلردن ایستیفاده ائتسك, نتیجه‌ده اوقیانوس سویو یاخشیجا قاریشار و اوقیانوس سطحی‌نین حرارتی 26.5 سانتیقراد درجه‌دن آز اولار. بو همن حرارت میزانی‌دیر كی توفانلار اوندا تشكیل تاپار. اونون دئدیگینه گؤره دالغالارین انرژیسیندن ایستیفاده ائدیب اوقیانوس سطحی‌نین حرارتینی آزالتماق, اكولوژی نظردن منطیقلی ایشدیر. بو موحقیق اینانیر كی طبیعی صورتده ایشله‌ین پومپلاری توفان مسیرینده قوشماق اولار. توفان مسیری آتلانتیك اوقیانوسوندا ایستی مسیردیر كی لاپ خطرلی و لاپ داغیدیجی توفانلار اوردا تشكیل تاپیر و اوردان كئچیر. |
||
