هاوالار ایستیمی ؟؟!! بس جهنم نئجه؟*Havanın isti keçməsindən şikayətlənirsən?
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
 |
||
|
هاوانین ایستی كئچمه‌سیندن شیكایت لنیرسن؟ بس جهنم ایستی‌سی باره‌ده دوشونموسن؟ یاشادیغیمیز دونیا حیاتینا نظر ائتسك گؤرریك كی، گونلریمیز سورعتله كئچمكده‌دیر. سانكی بیر ایل بیر آیا، آی هفته‌یه، هفته ایسه گونه بنزه‌ییر. البته كی، بوندا بنده‌لر اوچون عیبرت‌لر واردیر. ائی اینسان! حیاتیندا گئریده بوراخدیغین بو ایللر، آیلار و گون‌لره نظر سال و اؤزوندن سوروش: -بو اوزون مودت عرضینده ربّیم اوچون نه ائتدیم؟ گوناهلاردان توبه ائتدیم‌می؟ گؤره‌سن آللاهین رحمتینی یوخسا غضبینی قازاندیم؟ جنّت یوخسا جهنم اهلی‌یم؟ ائی اینسان دوشون! سنین بد‌نین آللاهین عذابینا صبر ائدر، دؤزه بیلرمی؟ آللاه تعالا بویورور: «حقیقتاً، او (جهنم) آلوو‌لو آتش‌دیر. (ائله بیر آتش كی) باشین دریسینی سیگیریب چیخاردیر (درینی سوموكدن آییریر). چاغیریر (او جهنم ایطاعتدن) چیخانی، (ایماندان) اوز دؤندره‌نی» (معارج سوره‌سی، 15-17) ائی اینسان، بو عذاب حقّینده دوشون! آللاه تعالا باشقا آیه‌ده بویورور: «بیز اونو سقره آتاجاغیق (اورادا یاندیراجاغیق). سن نه بیلیرسن (هارا‌دان بیلیرسن) كی، نه‌دیر سقر! او (هئچ كسی ساغ) قویماز و (سلامت) بوراخماز! اینسانی یاندیریب-یاخار! اونون اوستونده اون دوققوز (نفر گؤزتچی ملك) واردیر». (مدثر سوره‌سی، 27-30) ائی اینسان، جهنم اهلی باره‌ده دوشون! آخی هئچ كیم سنه جهنم اهلی اولمایاجاغینا دایر موژده وئرمه‌میش‌دیر. آللاه تعالا بویورور: «حقیقتاً، (جهنمده‌كی) ذقّوم آغاجی گوناهكار (كافیر) كیمسه‌نین یئمگی‌دیر! او، ارینمیش میس (یاغ) كیمی قارین‌لاردا قاینار؛ قاینار سو قاینایان كیمی! (آللاه عذاب ملك‌لرینه بویورار: ) “اونو توتوب جهنمین اورتاسینا سورویون! سونرا باشینا عذاب اولا‌راق قاینار سو تؤكون!» (دخان سوره‌سی، 43-48) گؤره‌سن بو آغاجدان یئیه‌نین حالی نئجه اولا‌جاق؟ بونو دوشوندونمو؟ ائی اینسان! صیراط كؤرپوسوندن كئچجه‌یین گونو دوشون! اورا‌دان كئچه بیله‌جكسن‌می. تصوور ائت. آرتیق نؤوبه سنیندیر. قارشیندا توكدن نازیك، قیلینجدان ایتی صیراط كؤرپوسو واردیر. كیمی اورانی ایلدیریم سورعتی ایله كیمی ایسه سورونه-سورونه كئچدی. كیمی‌لری‌ده كئچه بیلمه‌ییب گؤزونون اؤنونده‌جه جهنمه یووارلاندی. او آنی تصوورونه گتیر. جهنمه یووارلانان كسلرین آه-ناله‌سی و قلبینده جهنمه دوشمك قورخوسو. بو سس‌لری ائشیدركن نه حیس ائده‌جكسن؟ و همین آن بیلیرسنمی سنه نه سوال ائدیله‌جك؟ سنه دئییله‌جك: -نه‌یینه گوونیردین ائی آدم اؤولادی؟ آخی نه‌یینه؟ بو دونیا‌داكی وار-دؤولتینه‌می، دوست تانیشامی، یوخسا نسیل-نجابتینمی؟ | ||
خوشبخت یاشاییشا چاتماق یولو*Xoşbəxt həyata çatmanın yolu
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
|
|
||
|
بئله بیر یاشاییشا چاتماغین ان بؤیوك سببی و تمه‌لی ایمان و صالح عملدیر. اوجا آللاه بئله بویورور: “مؤمین اولوب یاخشی ایشلر گؤرن (آللاها ایطاعت ائدن) كیشی و قادینا (دونیادا و آخیرتده) خوش حیات نسیب ائده‌جك و ائتدیك‌لری یاخشی عمل‌لره گؤره موكافات‌لارینی وئرجه‌ییك. (و یا گؤردوك‌لری یاخشی ایشلرین موقابیلینده اونلارا داها یاخشی موكافات‌لارینی وئرجه‌ییك!)” (نحل،97) اوجا آللاه ایمان و صالح عمله صاحیب اولان كیمسه‌لره بو دونیا حیاتیندا خوش بیر حیات یاشاداجاغینی، آیریجا هم بو دونیادا، هم‌ده ابدی قالینا‌جاق دیاردا گؤزل بیر موكافات وئرجگینی خبر وئرمكده و وعد ائتمكده‌دیر. بونون سببی چوخ آچیق‌دیر. قلب‌لرینه یئرله‌شن صحیه آللاه اینانجی‌نین نتیجه‌سی اولا‌راق مؤمین‌لردن، دونیا و آخیرت حیاتینی ایصلاح ائدن عمل‌لر اورتایا چیخار. اونلار ائله بعضی قانون و اساس‌لارا صاحیب‌دیرلر كی، الده ائتدیك‌لری سئوینج و خوشبخت‌لیك سبب‌لری ایله اوزونتو، كدر و سیخینتی حال‌لارینی ان دوزگون شكیلده قارشی‌لارلار. اونلار سئوینج و خوشبخت‌لیك گتیرن حال‌لاری قبول ائدر، اونلارا شوكر ائدر و بون‌لاری فایدا‌لی اولا‌جاق یئرلرده ایستیفاده ائدرلر. بوتون بون‌لاری بو شكیلده دگرلندیرمه‌لی اونلارین داها چوخ سئوینمه‌لرینه، بو گؤزل حال‌لارین داوامینا و بركتلنمه‌سینه شوكر ائدن‌لرین موكافاتینی اومید ائتمه‌لرینه، اؤزلرینده چوخ خوشبخت و ساكیت بیر حالین اورتایا چیخماسینا سبب اولار. بئله‌لیكله، بونلارین سبب اولدوق‌لاری خئییرلر و بركت‌لر، بو خئییرلی عمل‌لرین اورتایا چیخدیغی ثمره‌دن داها اوستون سئوینج‌لره و بركت‌لره چاتدیریر. یئنه بو ایمان و صالح عمل صاحیب‌لری كدرلری، سیخینتی‌لاری، اوزونتولری اؤزلری اوچون مومكون اولان شكیلده مقاویمتله قارشی‌لار؛ ایمكان‌لاری چرجیوه‌سینده بونلارین سیخینتی‌لارینی یونگوللشدیرر، قاچینیلماز اولان شئی‌لره‌ده گؤزل بیر صبر ایله قاتلاشارلار. بئله‌لیكله، خوشلانمادیق‌لاری شئی‌لرین آردین‌دان فایدا‌لی موقاویمت،تجروبه، گوج، صبر، اجر و موكافات اومیدی كیمی ائله بؤیوك نتیجه‌لره چاتدیرار كی، خوش اولمایان او حال‌لاری ایتیب گئدر و اونلارین یئرینه سئوینج و گؤزل اومیدلر، آللاهین لوطف و ثوابینی گؤزله‌یرلر. نئجه كی، پیغمبر (ص) صحیح حدیث اولا‌راق بیزه چاتدیریلان حدیثده بو سؤزلری ایله ایفاده ائتمیش‌دیر: “مؤمینین ایشینه حئیرت دوغروسو! اونون بوتون ایشلری خئییردیر. چونكی اونا سئویندیره‌جك بیر شئی ایصابت ائدرسه، شوكر ائدر، بو اونون اوچون خئییر اولار. اونا بیر سیخینتی ایصابت ائدرسه صبر ائدر، بو دا اونون اوچون خئییر اولور و بو ساده‌جه مؤمین‌لر اوچون‌دور.” بو حدیث بیزه مؤمینین ایستر خوشونا گلسین، ایستر گلمه‌سین، قارشی-قارشییا قالدیغی بوتون حال‌لارین نتیجه‌سینده الده ائدجگی غنیمتی و خئیری آیریجا محصولونون قاتیلاناجاغینی خبر وئریر. بیزلر خئییر یا دا شر حال‌لاردان هر هانسی بیری ایله قارشی-قارشییا قالان ایكی فرق‌لی كیمسه‌نین بو حادیثه‌نی قارشیلاماقدا چوخ بؤیوك اؤلچوده فرق‌لی رفتارلار سرگیله‌دیك‌لرینی گؤره بیلریك. بو، ایمان و صالح عمل نوقطه‌سین‌ده‌كی فرق‌لی‌لیك‌لرینه گؤره دگیشیر. ایمان و صالح عمله صاحیب بیر كیمسه، خئیری و شرّی سؤزونو ائتدیگیمیز شوكور، صبر و بونا باغلی اولان خصوصیت‌لر ایله قارشی‌لار. بئله‌لیكله سئوینیر، شن‌له‌نیر، كدر و اوزونتوسو، ناراحات‌لیغی، سیخینتی‌لاری یوخ اولور، بئله‌جه بدبخت بیر حیات سورمه‌سی بئله اولا بیلمز. بو دونیادا خوش و تمیز بیر حیات یاشایار. ایمان و صالح عمل خصوصیتلرینه صاحیب اولمایان اینسان ایسه سئودیگی حال‌لاری آزغین‌لیقلا و اركؤیونلوكله حیوان‌لارین قارشیلادیغی كیمی آج‌گؤزلوكله و خسیس‌لیكله قارشی‌لار. اما اصلاً قلبی راحت اولماز. اكثریتی‌نین قلبی و دوشونجه‌سی دارماداغین‌دیر. چونكی سئودیك‌لری‌نین الیندن گئتمه‌سیندن قورخماقدا و داواملی اولا‌راق ذؤوق آلماسینا مانع اولان شئی‌لری نئجه آرا‌دان گؤتورمه‌سینی دوشونمكده‌دی. آیریجا اینسان نفسی موعین بیر نوقطه‌ده دایانماز، عكسینه داواملی بیر شكیلده داها چوخونو و دگیشیك اولانینی آرزو ائدر. آنجاق بو سرحدسیز ایستك‌لر بعضاً بدنه گلر، بعضاً ده گلمز. فرض ائدك كی، بو ایستك‌لرین هامی‌سی‌نین یئرینه یئتدیگینی قبول ائتسك ده بئله بیر كیمسه سؤزونو ائتدیگیمیز سبب‌لردن اؤترو یئنه سیخینتی‌لی و ناراحات‌دیر. خوشونا گلمه‌ین حال‌لاری ایسه ناراحات‌لیقلا، صبیرسیزلیكله، قورخو و شوبهه‌لرله قارشیلایار. بوندان اؤتری حیاتدا قارشی-قارشییا قالاجاغی بدبخت‌لیك‌لری، فیكری و عصبی ناراحات‌لیق‌لاری، بعضاً ان پیس حال‌لارا و ان چوخ ناراحات ائدن وضعیت‌لره چاتا‌جاق قورخولاری هئچ دئمیرم… چونكی بئله بیر كیمسه نه بو حاللاریندان اؤتری هر هانسی بیر ثواب اومید ائده بیلر، نه‌ده اؤزونو تسلّی ائده‌جك و سیخینتی‌لارینی یونگول‌لش‌دیره‌جك صبیر و طاقتی تاپا بیلر. بوتون بونلار تجروبه ایله گؤرولن شئی‌لردیر. بو نوعدن ساده‌جه بیر نمونه اوزرینده دوشونوله‌جك و اینسان‌لارین وضعیتینه اویغون‌لاشا‌جاق اولارسا؛ ایمانی لازیمینجا عمل ائدن مؤمین ایله بئله بیر اینسان‌لارین آراسین‌داكی چوخ بؤیوك فرق اولدوغونو گؤره بیلریك. دین آللاهین روزی‌سینه و قول‌لارین لوطف و نوع به نوع ائحسانلاریلا وئردیك‌لرینه قناعت ائتمگی سون درجه تشویق ائدر. مؤمین بیر كیمسه‌نین ناخوشلوغا، كاسیبلیغا یا دا بونا بنزه‌ین هر كسین معروض قالا بیله‌جگی هر هانسی بیر حالا موبتلا (دوچار اولماق) اولارسا، صاحیب اولدوغو ایمان، قناعتجیل‌لیك، آللاهین اؤزونه وئردیگی قیسمته راضی‌لیق گؤسترمه كیمی صیفت‌لری بو سبب‌دن گؤزونون آیدین، راحت و دینج‌لیك ایچری‌سینده اولدوغونو، قلبیله اؤزو اوچون تقدیر ائدیلمه‌میش هر هانسی بیر ایشی طلب ائتمه‌دیگینی، دایماً اؤزوندن آشاغی مرتبه‌ده اولان‌لارا باخدیغینی، اؤزوندن یوخاریدا اولان‌لارا گؤز دیكمدیگینی گؤره‌ریك. حتی بعضاً اونون سئوینج، شن و راحت‌لیغی‌نین، بوتون دونیاوی ایستك‌لری الده ائتمیش لاكین اؤزونه قناعت وئریلمه‌میش اولان كیمسه‌دن داها دا ایره‌لیگه گئتدیگینی گؤره بیلریك. دیگر طرفدن ایمانی لازیمینجا عملده اولمایان بیر كسین، كاسیبلیق یاخود بعضی دونیَوی ایستك‌لری اله كئچیرمه‌مك كیمی بیر حالا موبتلا اولدوغو زمان سون درجه بدبخت و سیخینتی‌لی اولدوغونو گؤره‌ریك. آیریجا قورخمایا سبب اولان حادیثه‌لر بدنه گلیر و اینسانی ناراحات ائدن حادیثه‌لر باش وئره‌رسه، ایمانی ساغلام، قلبی ثابیت‌لیك ایچینده، قارشی-قارشییا قالدیغی بیر حادیثه‌نی طاقتی چرچیوه‌سین‌ده‌كی دوشونجه، سؤز و عمل ایله یؤنلندیره بیلمه ایمكانی صاحیب اولان بیر كیمسه؛ باشینا گلن و ناراحات ائدن حادیثه‌یه اؤزونو حاضیرلامیش اولار. بونلار اینسانی راحتلا‌دان و قلبینه ثابیت‌لیك وئرن حال‌لاردیر. دیگر طرفدن ایمان صاحیبی اولمایان بیر كس، بو وضعیتین تام عكسینه قورخودوجو حال‌لارلا قارشیلاشدیغی زامان، قلبی بون‌لارا دؤزمز، عصبلری گرگینله‌شر، دوشونجه‌لری دارماداغین اولار، قورخو و دهشت اونو بورویه‌ر، گئرچك ماهیّتینی ایضاح ائتمه‌یه ایمكان اولمایا‌جاق شكیلده بیر ناراحاتلیق و خاریجی قورخولار اطرافینی بورویه‌ر. بئله بیر اینسان تیپی بؤیوك بیر تحصیله احتیاجی اولان طبیعی سبب‌لره صاحیب اولمایا‌جاق اولارسا، گوج‌دن دوشر، عصبلری پوزولار. بونا سبب ایسه، خصوصیله، چتین حال‌لار و ناراحات ائدن و اوزوجو حال‌لار قارشی‌سیندا صبره آپاران ایمانی‌نین آختاریلماسی‌دیر. صالح و فاسیق، مؤمین و كافیر؛ زمانلا، الده اولونا بیله‌جك شوجاعتی قازانماق باخیمیندان بیر-بیری ایله اورتاق‌دیر. قورخولاری آزالدان و یونگول‌لشدیرن انگیزه‌‌لر باخیمیندان دا بیر-بیری ایله اورتاق‌دیرلار. لاكین مؤمین ایمان، قوّتی، صبری، آللاها تَوَكّولو، اونا گووَنیب دایانماسی و اوندان ثواب اومماسی باخیمیندان قهرامان‌لیغینی داها دا آرتدیرا‌جاق، قورخونون اؤزو اوزه‌ریندكی تأثیرینی آزالدا‌جاق، چتین‌لیك‌لری یونگول‌لش‌دیره‌جك، دیگری‌نین صاحیب اولمادیغی باشقا ایمكان‌لارا دا صاحیبدی. نئجه كی، اوجا آللاه بئله بویورور “(كافیر) قومو تعقیب ائتمكده (ائی موسلمانلار!) ضعیف‌لیك گؤسترمیین! اگر سیز (یارا‌لارینیزدان و سفرین چتین‌لیك‌لرین‌دن) اذیت چكیرسینیزسه، اونلار دا سیزین كیمی اذیت چكیرلر. هالبوكی سیز اونلارین اوممادیق‌لارینی آللاهدان اومورسونوز. آللاه (هر شئیی) بیلن‌دیر، حیكمت صاحیبی‌دیر!”(ان-نیسه،104)بئله‌لیكله اونلار قورخولاری دارماداغین ائدن آللاهین یاردیمینی، بیرلیكده‌لیگینی و ایمدادینی الده ائدرلر. یئنه اوجا آللاه بئله بویورور: “صبر ائدین، چونكی آللاه صبر ائدن‌لرله‌دیر!”( انفال،46) اوزونتونو، كدری و ناراحات‌لیغی اورتا‌دان قالدیران سبب‌لردن بیری‌ده گؤزل سؤزلرله، داورانیش‌لارلا، جور به جور یاخشیلیق‌لارلا ائحسان ائتمك‌دیر. چونكی بونلارین هامیسی خئییردیر، یاخشی‌لیقدیر. اوجا آللاه ائدیلن یاخشی‌لیقلارا گؤره هم یاخشی كیمسه‌لردن، هم ده پیس‌لردن اوزونتو و كدرلری آرا‌دان قالدیرار. لاكین مؤمینین بو‌نلاردان آلاجاغی پای داها چوخدور. چونكی او، ائتدیگی یاخشی‌لیغی ایخلاصلا و آللاهین ثوابینی اوما‌راق ائتمكله بو جور اولمایاندان فرق‌له‌نیر. بو سببله اوجا آللاه اونا اومید ائتدیگی خئییر سببیله یاخشی‌لیغی قارشیلیق‌سیز اولا‌راق ائتمه‌سینی‌ده آسانلاشدیریر. ایخلاصی و ثوابی آللاهدان اومید ائتدیگی اوچون خوشونا گلمه‌ین بیر چوخ شئیی ده اوزاقلاشدیریر. اوجا آللاه بویورور: “اونلارین گیزلی صؤحبت‌لری‌نین چوخوندا خئییر یوخدور. خئییر آنجاق صدقه وئرمگی، یاخود یاخشیلیق ائتمگی و یا اینسان‌لار آراسیندا صولح یاراتماغی امر ائدن كیمسه‌نین صؤحبتینده‌دیر. آللاهین راضی‌لیغینی قازانماق اوچون بئله ایشلر گؤرن كیمسه‌یه (آخیرتده) بؤیوك ثواب وئرجه‌ییك!” (نسا،114) اوجا آللاه، بوتون بو خصوصلاری كیم ائدرسه، ائتسین، ائدیله‌نین خئییر اولدوغونو خبر وئریر. خئییر گتیریر و شری اوزاقلاشدیریر. عینی شكیلده ائتدیگی خئیرین ثوابینی آللاهدان اومانا دا آللاه چوخ بؤیوك بیر اجر وئرر. چوخ بؤیوك اجرین احاطه‌سی ایچه‌ری‌سینده سیخینتی‌لارین، كدرلرین و بنزر حال‌لارین سونا چاتماسی دا واردیر. | ||
اِفك جریانی, عایشه‌یه ناموس تؤهمتی*efk cərəyanı, ayişəyə namus töhməti
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
|
|
||
|
قورآن كیتابینداكی جریانلاردان كی نور سوره‌سی 11-دن 16-جی آیه‌لرینده گلیب, افك ماجراسی (عایشه‌یه ناموس تؤهمتی) دیر كی قورآن بو تؤهمتی شیدّتله رد ائدیب و عایشه‌نی پاك بیلیب. شیعه و سونّی موفسیرلرین دئدیگینه گؤره جریانین اصلیسی بئله‌دیر : عایشه دئییر: «پیغمبر(ص) سفره گئدن زمانلار, حیات یولداشلاری ایچینده قورعه چكردی و هر كسین آدی قورعه‌دن چیخسایدی اونو اؤزو ایله آپاراردی. ساواشلارین بیرینده (هیجرتین بئشینجی ایلینده «بنی‌المصطلق» ساواشی) قورعه‌دن منیم آدیم چیخدی. من پیغمبرله گئتدیم و حیجاب آیه‌سی‌نین نازیل اولماسینا گؤره, من اؤرتولو هودجده دوه‌یه میندیم. ساواش بیتندن سونرا بیز مدینه‌یه قاییدیردیق كی شهرین یاخینلیغینا چاتاندا گئجه‌ایدی. من بیر حاجت اوچون اوتراقدان بیر آز اوزاقلاشدیم, قاییداندا گؤردوم كی یمانی مؤهره‌لی بویون‌باغیم قیریلیب. اونون دالیسینجا قاییتدیم و معطل اولدوم. قاییداندا گؤردوم كی قوشون حركت ائدیب و گئدیب. منیم هودجیمی‌ده دوه اوستونه قویوب آپاریبلار و بئله گومان ائدیبلر كی من هودجین ایچینده‌ایدیم و منیم آریقلیغیما گؤره بیلمه‌ییبلر كی من هودجین ایچینده دئییلم. اوندان علاوه منیم یاشیم آز ایدی. هر حالدا اوردا تك قالدیم و بئله دوشوندوم كی قوشون شهره چاتاندا منیم یوخلوغومو بیلیب دالیمجا گلرلر. پس گئجه‌نی او چؤلده قالدیم. شانسدان موسلمان قوشونوندان صفوان آدیندا بیر نفرده كی قوشوندان دالی قالمیشدی, او گئجه او چؤلده‌ایدی. سحره یاخین منی اوزاقدان گؤردو و یاخینا گلدی و منی تانیاندان سونرا بو سؤزدن سونرا هئچ نه دئمه‌دی: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ» او اؤز دوه‌سینی یاتیتدی و من میندیم, او دوه‌نین نوخداسیندان یاپیشیب و بیز حركت ائله‌دیك تا بوكی قوشونا چاتدیق. ائله بو حادیثه باعیث اولدو بیر عیدّه منیم باره‌مده ناموسی شایعه چیخارتسینلار و اؤزلرینی آللاه عذابینا موبتلا ائله‌سینلر كی اونلارین باشیندا «عبدالله بن ابی سلول» یئر آلیردی كی هامیدان چوخ بو مسأله‌یه توخونوردو. بیز مدینه‌یه چاتدیق و بو شایعه شهری بورودو. بیر حالداكی منیم اوندان خبریم یوخیدی. بو حالدا ناخوشلادیم و پیغمبر (ص) منیم گؤروشومه گلدی آما قاباقكی محبّتی اوندان گؤرمه‌دیم و بیلمیردیم كی جریان نه‌منه‌دی. حالیم دوزلدی و ائشیگه چیخدیم و یاواش یاواش بعضی آروادلاردان مونافیقلرین شایعه‌لرین ائشیتدیم. ناخوشلوغوم بئترلشدی و پیغمبر (ص) گؤروشومه گلدی. اوندان ایجازه آلدیم آتام ائوینه گئدم. ایجازه وئردی و من آتام ائوینه گئتدیم. اوردا جریانی آنامدان سوروشدوم. او منه تسلّی وئردی و دئدی: «غم یئمه, هامی ایمتیازلی خانیملارا پاخیللیق ائدر و اونلارین دالیسینجا چوخلو سؤزلر دئیه‌ر.» پیغمبر (ص) بو جریان باره‌سینده علی (ع) و اسامه‌بن زید‌له مشورت ائله‌دی. اسامه دئدی: «ائی آللاهین رسولی! او (عایشه) سنین حیات یولداشیندی و بیز اوندان خئیردن سووای هئچ‌نه گؤرمه‌میشیك.» حضرت علی (ع) بویوردو: « ائی آللاهین رسولی! آللاه سنین ایشینی چتین توتماییب و اوندان سووای چوخلو حیات یولداشین وار. بو باره‌ده اونون كنیزیندن خبر آل و تحقیق ائله.» پیغمبر منیم كنیزیمی چاغیریب و اونا بویوردو: «عایشه‌دن شك و شوبهه یارالدان حركت و ایش گؤرموسن‌می؟» او جواب وئردی: «سنی حقه مبعوث ائدن آللاها آند اولسون كی من عایشه‌دن خیلاف ایش گؤرمه‌میشم.» بو واخت پیغمبر (ص) تصمیم توتدو بو باره‌ده جماعتله دانیشسین. منبره گئدیب و بویوردو: «ائی موسلمانلار! اگر بیر كیشی (عبدالله بن سلول) منی عاییله‌م موریدینده –كی اوندان تمیزلیقدان سووای هئچ نه گؤرمه‌میشم- ناراحات ائلیه, و من اونو موجازات ائدم, معذورام‌می؟ بو ایتهام آیری كیشی‌نین(صفوانین) اتگین –كی من اوندان هئچ واخت پیسلیك گؤرمه‌میشم- توتسا نه ائتمه‌لی‌یم؟» سعدبن معاذ (اوس طایفاسی‌نین بؤیوگو) قالخیب دئدی: « سنین حقّین وار, اگر او «اوس» طایفاسیندا اولسا, من بوینونو وورارام و اگر «خزرج» طایفاسیندان اولسا امر بویور تا ایجرا ائدیم.» سعد بن عباده («خزرج» طایفاسی‌نین بؤیوگو) طایفا تعصوب‌كئشلیغینا گؤره (چونكی عبدالله بن سلول «خزرج» طایفاسیندان‌ایدی) سعد بن معاذا دئدی: « سن یالان دئییرسن, آللاها آند اولسون كی سن بئله آدامی اؤلدوره بیلمزسن.» بو حالدا بیر شئی قالمامیشدی كی ایكی «اوس» و «خزرج» طایفالاری آراسیندا ساواش دوشسون. بیر حالداكی پیغمبر (ص) منبر باشیندا ایدی و اونلارین دانیشیغینا قولاق آسیردی. نهایتده اونلاری ساكیتلشدیردی.» عایشه آرتیریر: «بو وضع داوام تاپیردی و بؤیوك غم غوصّه منی كلافه ائله‌میشدی. بیر آی اولاردی كی پیغمبر (ص) منیم یانیمدا اوتورموردو. بیر گون پیغمبر (ص) اوزو گولر منیم یانیما گلدی و بویوردو: « سنه موژده اولسون كی آللاه, آیه نازیل ائدیب و سنی بو ایتّهامدان اوزاقلاشدیریب و سونرا «إِنَّ الَّذِینَ جاؤُا بِالْإِفْكِ...» (نور سوره‌سی‌نین 11-دن 16-جی آیه‌لرین) اوخودو.» بو آیه‌لرین نازیل اولماسی‌ایله پیغمبر (ص) بو تؤهمتی وورانلاری چاغیریب و قذف حدّی (عیفّتلی خانیما یاراشمایان ایفتیرا وورماق حدّی كی 80 ضربه شاللاق ایدی) اونلارا جاری ائله‌دی. دیقّت یئتیرمك لازیمدیر كی شایعه‌چیلر بو مسأله‌نی او قدر بؤیوتموشدولر كی پیغمبرین (ص) چاره‌سی یوخیدی مگر بو كی بیر مودّت بو مسأله‌نین كناریندان ساكیت كئچه تا واختی چاتاندا اونلاری روسوای ائده. و نور سوره‌سی‌نین 11-جی آیه‌سیندن ایستیفاده اولان كیمی, بو شایعه‌نین ظاهیری كیفیر اولسایدی‌دا اوست-اوسته خئیرلی اولدو و مونافیقلری تانیتدیردی. مجمع البیان، 7-جی جیلد، ص 130؛ تفسیر نمونه، 14-جی جیلد. ص 389ـ390. | ||
اؤلكه‌نین تایسیز تاریخی مسجیدی میلّی ثبت اولور* Ölkənin taysız tarixi məscidi milli səbt olur
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : تاریخ
+0 به یه ن
|
|
||
|
اؤلكه‌نین اَن بؤیوك داش مسجیدی, پیلّه‌لی عنصرود كندینده شرقی آذربایجان ال ایشلری, فرهنگی میراث و توریزم ایداره‌سی‌نین رئیسی عنصرود كندی‌نین مسجیدینه, میلّی اثرلر سیراسیندا ثبت ائله‌مك اوچون پرونده دوزلتمكدن خبر وئردی. فارسین اسكودان وئردیگی معلوماتا گؤره, تراب محمدی بو كندین مسجیدیندن گؤروش ائلیه‌نده دئدی: پیلّه‌لی عنصرود كندی‌نین مسجیدی‌نین مساحتی كندیوان مسجیدیندن داها چوخدور و اؤلكه‌میزین ان بؤیوك داش مسجیدی ساییلیر. او بو مسجیدین مساحتینی 500 متر موربع اعلام ائله‌دی و آرتیردی: دوزدور كی ایش بیلنلر بو مسجیدین تاریخینی ائلخانلی‌لارا چاتدیریرلار, آما بو بینانین معمارلیغی و داش یونمالاری بئله گؤرسه‌دیر كی اونون قیدمتی 1500 ایل اولسون. محمدی بونو دئمكله كی مسجیدین گیریشی ائله دوزلیب كی اونون اوّلدن مسجید اولماسی بعید نظره گلیر, آرتیردی: شَواهیدین گؤرستدیگینه گؤره عنصرودون داش مسجیدی بوندان قاباق موقدس یئر ایدی كی ایسلامدان سونرا مسجید عنوانیندا ایستیفاده اولوب. اوستانین فرهنگی تاریخی اثرلر ثبت شوراسی‌نین رئیسی بو مسجیدین خصوصیتلرینه ایشاره ائدیب دئدی: بینانین كیراندان اولماسی باعیث اولوب كی مسجید ان آز ایمكانلارلا قیشدا ایستی و یایدا سرین اولسون. او دئدی: مسجیدین خانیملار و آقالار اوچون ایكی آیری قاپیسی, ائلخانلی محرابی و مؤهور, سجاده و چرشاب قویماغا مخصوص یئری وار. | ||
اؤلكه‌نین تایسیز تاریخی مسجیدی میلّی ثبت اولور* Ölkənin taysız tarixi məscidi milli səbt olur
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : تاریخ
+0 به یه ن
|
|
||
|
اؤلكه‌نین اَن بؤیوك داش مسجیدی, پیلّه‌لی عنصرود كندینده شرقی آذربایجان ال ایشلری, فرهنگی میراث و توریزم ایداره‌سی‌نین رئیسی عنصرود كندی‌نین مسجیدینه, میلّی اثرلر سیراسیندا ثبت ائله‌مك اوچون پرونده دوزلتمكدن خبر وئردی. فارسین اسكودان وئردیگی معلوماتا گؤره, تراب محمدی بو كندین مسجیدیندن گؤروش ائلیه‌نده دئدی: پیلّه‌لی عنصرود كندی‌نین مسجیدی‌نین مساحتی كندیوان مسجیدیندن داها چوخدور و اؤلكه‌میزین ان بؤیوك داش مسجیدی ساییلیر. او بو مسجیدین مساحتینی 500 متر موربع اعلام ائله‌دی و آرتیردی: دوزدور كی ایش بیلنلر بو مسجیدین تاریخینی ائلخانلی‌لارا چاتدیریرلار, آما بو بینانین معمارلیغی و داش یونمالاری بئله گؤرسه‌دیر كی اونون قیدمتی 1500 ایل اولسون. محمدی بونو دئمكله كی مسجیدین گیریشی ائله دوزلیب كی اونون اوّلدن مسجید اولماسی بعید نظره گلیر, آرتیردی: شَواهیدین گؤرستدیگینه گؤره عنصرودون داش مسجیدی بوندان قاباق موقدس یئر ایدی كی ایسلامدان سونرا مسجید عنوانیندا ایستیفاده اولوب. اوستانین فرهنگی تاریخی اثرلر ثبت شوراسی‌نین رئیسی بو مسجیدین خصوصیتلرینه ایشاره ائدیب دئدی: بینانین كیراندان اولماسی باعیث اولوب كی مسجید ان آز ایمكانلارلا قیشدا ایستی و یایدا سرین اولسون. او دئدی: مسجیدین خانیملار و آقالار اوچون ایكی آیری قاپیسی, ائلخانلی محرابی و مؤهور, سجاده و چرشاب قویماغا مخصوص یئری وار. | ||