هاوانین شاختاسی زلزلهزدهلرین اورك داغینی چوخالدیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : خبرلر
+0 به یه ن
 |
||
|
جام جم آنلاین: قیش یئتیشیر, شاختا یاواش-یاواش اؤزونو گؤرسدیر و صیفردن آشاغی درجهده هر ساختیماندا یاشاماق چتیندیر, هله قالسین كی او شاختادا موناسیب اولمایان چادیر ایچینده كیچیك اوشاقلار و خسته قوجالاریلا قالاسان. كندلیلر دئیرلر ایستیلتمه وساییلدنده خبر یوخدور, چادیرلار سو كئچمز دئییرلر و بیر طرفدنده یاغیش سویو اونلارین آلتیندان كئچیر. «بوردا گئجهلر چوخ سویوق اولور, بیزیم ائو-ائشیگیمیز یوخدور و گئجهنی سحرهجن تیر-تیر تیترهییروق.» بو زلزلهزدهلرین سسیدیر كی ایستیرلر سسلری مسئوللارین قولاغینا چاتسین. دئییرلر ایندی كی خاروارلار تورپاغین آلتیندان سالیم چیخمیشیق اومیدواریق كی قیشی اَن آز ایمكانلارلا باشا وئرك. منطقهده پاییز یاغیشلاری باعیث اولوب زلزلهزدهلرین چادیرلارینا سو دولسون. درهلرده قورولموش چادیرلاری سو آپاریر و اوجالیقلاردا قورولموش چادیرلاری پاییز كولگی آپاریر. ایندی شاختا فصلینین یاخینلاشماسیله كندلیلرین چارهسی قالماییب كی, هر جانلی وارلیغا یاشاییشی چتینلهدن سویوقدا, قیشی باشا وئرسینلر. زلزلهزده كندلرین هامیسینین وضعیتی بئلهدیر؛ بیر حالدا كی مسئوللار زلزلهزدهلرین ائولرینی تحویل وئرمكدن دانیشیرلار. آما یئتیشن گوزاریشلره گؤره جماعتین چوخو چادیردا و بؤحران شراییطده یاشیرلار. بو منطقهنین هاوا شراییطی گؤرسدیر كی چوخ تئز یاغان قار نه ورزقان, اهر و هریس ائولرینین دامی بلكه زلزلهزدهلرین چادیرلاری اوستونده اوتوروب. زلزلهزده منطقهلرین تازادان دوزلتمهسینده كمكارلیق, ایندی اوستانین نومایندهلرینینده سسینی چیخاردیب. ائله كی اهر, ورزقان و هریس شهرلرینین ایكی نومایندهسی عباس فلاحی و الله وردی دهقانی, جام جم آنلاینا دئدیدیلر كی ایشلر بئله گئتسه زلزلهدن دیری قورتولانلار شاختا و ناخوشلوق اثرینده آرادان گئدهجكلر. |
||
نوبل جاییزهسی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : تكنولوژی
+0 به یه ن
|
||
|
یئر سیّارهسی میلیاردلار آدامینان دولودور كی هامیسی ایشلهمك, اویناماق, دوشونمك و گیجللندیرن یوللارین ایچیندن دوز یولو تاپماغا مشغولدولار. بو قارما-قاریشلیغین ایچینده اینسانلارین بیر عیدّهسی دیقّتلرین الدن وئرمیرلر و حیاتلا اوز به اوز اولماغا تازا یوللار تاپیرلار و بونلارین بیر عیدّهسیده نوبل جاییزهسینی آلیرلار. نوبل جاییزهسی هركسه وئریلن جاییزه دئییل. بو جاییزه 1895-جی ایلینده موخترع و اینسان حقوقی زمینهسینده چالیشان سوئدلی آلفرد نوبل طرفیندن قویولدو و علمی-فرهنگی, ادبیات, ایقتیصاد, صولح و باریش, فیزیك و طیب زمینهسیندهكی قاباغا گئتمكلری تشخیص وئریر. نوبل جاییزهسی ارزیشلیدیر آما نوبل جاییزهسینه باعیث اولان ایشلر داها ارزیشلیدیر. نوبل جاییزهسینی قازانانلار ائله موتفكیرلردیلر كی اؤز یاشاییشلارینی اینسان حیاتینین رازلارینین آشكار اولماسینا وقف ائدیبلر, اونلار اینسانین جمعی عاغلینین چوخالماسینا كؤمك ائدیب و اونلارین بیر عیدّهسی اؤز موطالیعهلریله اینسانین یاشاییشینی تپ-چئویر ائدیبلر: ماری كوری بو فرانسهلی-لهستانلی خانیم اؤز موطالیعهلریله عالیملرین باخیشلارینی دونیایا نیسبت دگیشه بیلدی. كوری 1867-ده دونیایا گلدی و عؤمرونون چوخونو رادیو اكتیو قایدالاری موطالیعهسینده كئچیتدی. 1903-ده حیات یولداشی پیر و هنری بككوئرل ایله بیرلیكده فیزیكده تشعشوعات (رادیو اكتیو) حادیثهسی زمینهسیندهكی موطالیعهلرینه گؤره نوبل جاییزهسینی آلدیلار. ماری كوری 1911-ده و بو دفعه رادیوم و پولونیومون كشفینه گؤره نوبلین شیمی جاییزهسینی آلدی. آلبرت انشتین فیزیك نوقطه نظریندن, انشتین دونیایا و بوتون وارلیغا تازادان باخماغا كؤمك ائلهدی. او شیمی و ریاضی ریشتهسینده تحصیلینی قورتاراندان سونرا سوییسین ایختیراع ثبت دفترینده ایشه باشلادی و بئكار واختلاریندا جرم-انرژی برابرلیغینی كشف ائدیب نیسبیّت نظریهسینی ایرائه وئردی. 1921-ده فوتو الكترونیكین تأثیرینین كشفینه گؤره فیزیك نوبل جاییزهسینی قازاندی و بو كشفین اثرینده تیلویزیون و سینما كیمی كشفلر اولوندو. ایوان پاولوف او 1904-ده نوبلین فیزیولوژی جاییزهسینی قازاندی. اونون اَن مشهور تحقیقلری شرطی عكسالعمللر زمینهسینده اولوب. او اؤز مشهور آزماییشینده هر دفعه ایتلره یئمك وئرنده, زنگ چالیردی و بو آزماییشی نئچه دفعه تیكرار ائدندن سونرا, ایتلر زنگ سسی ائشیدنده آغیزلارینین سویو آخیردی. چوخ چكمهدی كی بللی اولدو آداملاریندا اوخشار خصوصیتلری وار. پاولوفون باخیشی روانشیناسی علمینده تازا قاپیلار آچدی. |
||
دین اینسانین سعادت یولودور
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
|
||
|
علمین سولطهسی و اوندان اله گلن نتیجهلر گؤرستدی كی علمه ایفراطی تأكید ائلهمكله اینسانین سعادتینه یئتیشمك اولماز. كئچمیش زمانلارا مخصوصاً اؤز عصرمیزه باخیش سالساق گؤرهریك كی دین اینسانین معریفت منبعی كیمی قیراغا قویولوب. قاباقلار دیندن ایستیخراج اولان اصوللارین چوخو آیری منبعلردن آلیندی و عاغیللا مونافاتی اولان اصول قیراغا قویولدو. چوخلو دینه باغلی اولان ایناملار او جوملهدن دونیانین یارانما بارهده اولان ایناملار علمله سوآل آلتینا گئتدی. اعتبارلی اولان تكجه علمی یوللاری ایدی. ائله بو اساسدایدی كی تكامول, خیلقت و یارانمانین یئرین توتدو و اونو اعتیبارسیز ائلهدی و علمی شواهید وارلیغین یارانماسینین منبعی بارهده دینی باخیشلاری ایشتیباه حسابلادی. آما علمه ایفراطی صورتده تأكید ائلهمگین نتیجهلریده بللی اولدو. بو دوران ائلیه بیلمهدی دینی اینام و اعتیقادلاری آرادان آپارسین. علمین سولطهسی و اوندان اله گلن نتیجهلر گؤرستدی كی علمه ایفراطی تأكید ائلهمكله اینسانین سعادتینه یئتیشمك اولماز. دوز یول بودور كی هر ایكی موضوعیا دیقّت اولسون و اونلاردان ایستیفاده ائدیلسین. |
||
قانسیزلیغین اون علامتی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : ساغلاملیق
+0 به یه ن
|
||
|
قانسیزلیق او موشكوللردندیر كی خانیملارین اكثری اونا موبتلادی آما چوخونون اوندان خبری یوخدور. حقیقتده قانسیزلیغین اكثراً علامتی اولمور و بعضاً آیری ناخوشلوغون علامتلریله قاریشیق دوشور. قانسیزلیغین تكجه تشخیص یولو قان آزماییشی اولسا دا بوردا بو ناخوشلوغون 10 علامتی ذیكر اولور كی اونلاری تشخیص وئرسز فوراً دؤكتوره گئدین. 1. درینین رنگی آتیب: قانسیز اولاندا بدنیزین دریسی طبیعی رنگده اولسا دا دوداقلاریزین رنگی طبیعی رنگدن آچیق اولسا و یا بدنیزین دریسی خسته و سوست اولسا بو او دئمكدیر كی قانسیزسیز. 2. همیشه یورقونلوق احساسی: همیشه یورقونلوق احساس ائدیرسیز و حیس ائدیرسیز كی قاباقكیلارا تای گوجوز یوخدور؟ نظریزه گلیر كی گون بویو دایانیرسیز؟ بو قانسیزلیغین آشكار نیشانهسیدیر. روح دوشگونلویونون مین بیر روحی و فیزیكی عیلّتیده اولسا, بو قانسیزلیغین موهوم علامتلریندن ساییلیر. 3. باش آغریسی و ایشتهاسیزلیق: قانسیزلار گون بویو باشلاری آغرییار و معمولاً غذایا مئیللری اولماز. بونلار قانسیزلیغین بیرینجی علامتلریندندیر. 4. خوشكیّت: بو دا قانسیزلیغین علامتلریندن ساییلیر و یئمك عادتلرین دگیشمهمیش اورتایا گلر. مثلاً گؤی و میوه مصرفین آزالتمامیش یارانار. 5. دیقّتین آزالماسی: قانسیز اولساز گوندهلیك مسألهلره دیقّتیز آزالار و ایشلریزی گؤرمك چتین اولار. 6. عجیب تغذیه: قانسیزلارین عجیب خاصیّتی وار كی تورپاق و كاغاذ كیمی یئمهلی اولمایان زادلاری یئسینلر. بو حالته «پیكا» دئییلیر و قانسیزلیغیزین موعالیجهسی اوچون فوراً دؤكتوره گئتمهلیسیز. 7. دیلیزده و آغزیزدا بیردن-بیره یارا گؤروشسه و یا اگر خانیم اولساز آیلیق عادتیز بیردن قطع اولسا, نیشان وئریر كی قانسیزسیز. 8. تنگی نفس: بو بیر جیدّی هوشداردیر. قانسیزلیغیزین شیدّتی چوخالاندا تنگی نفسه دوچار اولارسیز. نیه كی قانین نفس چكمه پروسهسینی ساغلایان قیرمیزی گلوبوللار آزالسالار قانا اوكسیژنین یئتیشمهسی آزالار. بو علامت اورتا و یا شیدّتلی اولا بیلر. 9. سویوق بارماقلار: ال-آیاغیز همیشه سویوق اولسا قانسیزسیز. بو مسأله اوردان یارانار كی قانین آزلیغینا گؤره ال و آیاغا قان آز یئتیشر. 10. ضعیفلیق و باش گیجللنمه: بتر قانسیزلیقدا سحر آیاغا دوراندا چوخ ضعیفلیك حیس ائدیرسیز و یا باشیز گیجللنیر. |
||
«خیلافتین مشروعیت بؤحرانی» مأمونون ایمام رضانی(ع) ولیعهد ائتمهسینین اصلی عامیلی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
|
||
|
مأمونون ایمام رضانی(ع) ولیعهد ائتمهسینین عامیلی اونون شیعه گیراییشیندن یوخ بلكه مؤتزیله اولماسینا گؤره ایدی كی اونو مشروعیت بؤحرانینا دوچار ائلهمیشدی و دئیهسن بو بؤحران ایمام رضانین (ع) شهادتیندن سونرا حل اولور. ویلایت عهدلیگین مأمون طرفیندن ایمام رضایا (ع) وئریلمهسینین سببلری بارهده اوچ فرضیه مطرح ائدیبلر: بیرینجی بو كی مأمون جیدی سیاسی انگیزهایله صحنهیه گلمیشدی و علویلرین شوریشلری كیمی بیر پارا موشكوللرین حلی اوچون بو ایشه ال وورموشدو. ایكینجی فرضیه كی چوخ آز عیدهنین طرفیندن مطرح اولور بودور كی مأمون بو مسألهده جیدی سیاسی انگیزهسی یوخیدی, بلكه اونون شیعی تعلوقاتی واریدی و ایمام رضایا (ع) علاقهسی اولدوغو اوچون بو ایشه ال وورموشدو. اوچونجو فرضیه بودور كی مأمون چوخ شیدّتلی حالدا مؤعتزیله دوشونجهسینه اعتیقادی واریدی و بونا گؤره خیلافتینین مشروعیتینده بؤحران واریدی. ایمام رضا (ع) زمانیندا اوچ فیكری-سیاسی جریان واریدی. بیرینجی جریان شیعه ایمامتی ایدی كی «دینی دوشونجه«یه دایانیردی و بو جریان پیغمبر (ص) زمانی جوجَریب سقیفه جریانیندا اصولی قورولدو و ایمام علینین (ع) قیسا خیلافتی عهدینده ایدئولوژی صاحیبی اولدو و حسینی عاشورادا موستقیل هویّت تاپدی و بو زماندا ایمام رضا (ع) بو جریانین نومایندهلیگینی ائدیردی. ایكینجی جریان «سونّتلره دایانماق» دوشونجهسی ایدی كی ایمامتی ایجتیماعی بیر ایش بیلیردی و سونّت اهلی بو دوشونجهنی تابعیت ائدیردیلر. اوچونجو فیكری جریان «عقله دایانان» مؤعتزیله جریانیدی كی نه شیعهایله و نه اهل سونّتله موافیق ایدی و ایمامتی, اینسانی عقله تابع بیلیردی و بئله اینانیردی كی ایمام, اینسان عقلی و اخلاق, سیاسی و ایجتیماعی معیارلار اساسیندا سئچیلمهلیدیر. ایمام رضانین (ع) عصرینده بو اوچ جریانین داعواسیندا مأمون اؤز خیالیندا چالیشیردی ان یاخشیسینی سئچسین. او مؤعتزیله دوشونجهسینه گیراییش تاپیب و جیدّی صورتده بؤحرانا دوشموشدو و بو بؤحران, مشروعیت بؤحرانیایدی و شاید او اؤز-اؤزونه فیكیرلشیردی كی آیا ایمام رضا(ع) كیمی شخصین اولماسیایله یئنه او ایمامت ایدعاسی ائده بیلر یا یوخ؟ ایمام رضانین(ع) شهادتیندن سونرا بو بؤحران حل اولور و مأمون اعتیزالدان ال چكیر و معتصمی اؤزونون یئرینه سئچیر. مأمون نه شیعه ایدی و اهل سونّتین ایناملارین قبول ائدیردی و خیلافت اوچون هئچ شرط-شروط قاییل دئییلدی. مأمون مؤعتزیلهلرین عقل محور اینامیله چالیشیردی مشروع بیر حكومت تشكیل وئرسین كی باشارا بیلمهدی. |
||