مسئوللار هانسی میراث اوستونده ساواشیرسیز؟
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
ایمامین
مسئوللارا اولان توصیه‌سینه باخیش
نییه جماعتین سسین چیخاردیرسیز؟ من ایسلام دیلی ایله اونلاری نصیحت ائلیرم بیر بیریله ایختیلاف ائله‌مه‌یین. اوستونده ساواشدیغیز بؤلمك ایستدیگیز هانسی میراثدیر؟ جماعت بو قدر جوانلارینی قوربان وئریب سیزه میراث قویدولار سیز بو جور بیر-بیریزین باشیزا ووروب فساد یاراداسیز؟ هانسیزین دده‌سی‌نین میراثیدیر كی بئله ائلیرسیز؟
موسلمانلار «ید واحده» اولمالیدیلار. مجلیسده بو قدر ایختیلافیز اولماسین، شرعی جهتلری رعایت ائدین. هئی بو اونو پیسلیر، او بونو پیسلیر، بو موسلمانلاری ناراحات ائدر. آغالار دئییرلر، موسلمانلار دئییلر، یاخجی ! بیز اوشاقلاریمیزین قانینی وئرمیشیك، بوردا بیر قبریستان ایسلام، مملكت یولوندا اؤلدورولن بیزیم جوانلاریمیزلا دولودور، شهرلرین قبریستانلاری بیزیم جوانلاریمیزلا دولودور. ایندی كی بونلار اؤلدورولوبلر، آغالار خاریجدن - داخیلدن گلیبلر، بیر-بیرلریله اوتوروب ساواشیرلار.
هانسی میراث اوستونده ساواشیرسیز؟ هانسیزین دده میراثیدیر؟ بیر آز ساكیت اولون. بیر آز مسأله‌لره دیقّت ائدین. هر بیریز دانیشاندا او بیری‌نین ضیدّینه اولماسین، بو ایسلام ادبینه ضیدّدیر، موسلمانلیق ادبینه ضیدّدیر، اینسانلیغا ضیدّدیر، انبیاء و اولیا مشیینه ضیدّدیر. بو ایشی گؤرمه‌یین. بیر آز ساكیت اولون. بیر آز نفسیزی كنارا قویون، شؤهرت بازلیغی كنارا قویون. بوتون چتینلیكلریمیز نفس اوزوندندیر. اینسانین اعدا عدوّ (1)ی جنبیه آراسیندا اولان نفسدیر. بو اینسانین اعدا عدوّیدیر. بیر آز قاباغین آلین، بیر آز مهار ائدین. (ایمام خمینی(ره) صحیفه‌سی جیلد 13 صفحه 80)
اؤگئی آتا ایله اؤگئی قیز ائولنمه‌سی قدغان اولدو
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
دوننه‌جن اؤلكه قانونلاریندا یئری اولمایا قانون ولی‌سیز و ولی‌لری پیس اولان اوشاقلاردان حیمایت ائتمه لاییحه‌سی‌نین تصویبی ایله بو گوندن ایجرا اولور.
مهرین وئردیگی خبره گؤره، مجلیس نوماینده‌لری یكشنبه گونو بو لاییحه‌دن بیر تبصیره تصویب ائله‌دیلر كی اونون اساسیندا ولی و اؤگئی اوشاق آراسیندا حضانت زمانی و اوندان سونرا دا ازدواج قدغان اولدو. مگر دادگاه موعیّن ائدن خاص شراییطده.
آما بو قانونون تصویبیندن اوّل نئجه‌ایدی؟
اؤگئی اوشاغین محرملیك شراییطینده ایسلامین قایدالارینا گؤره، دده‌لیكله قیزلیق آراسیندا ائولنمگه منع یوخدور.
بوتون تقلید مرجعلری‌نین نظرینه گؤره بئلنچی شراییطده محرمیّت یارانمالیدیر و بو محرملیك معمولاً ازدواج و نسبی رابیطه‌لرله باش وئرر.
آیت الله‌العظمی خامنه ای، اؤگئی اوشاغین محرمیّت حؤكمونه گؤره بویورور: «اؤگئی اوشاغین حؤكمو اوشاق حؤكمو دئییل و اونو بؤیودن كیشی و آرواد اونا محرم اولمازلار مگر رضاع وسیله‌سی و یا بلوغدان سونرا و اوشاغین مصلحتین رعایت ائله‌مك شرطی ایله بلوغدان قاباق شرع حاكیمی‌نین ایجازه‌سیله موقّت ازدواجلا كی ایشكالی یوخدور.»
آیت‌الله محمد سعید حكیم بیر قیزی اوشاقلیغا گؤتورموش كیشی‌نین -كی بو قیز اونون عیالیندان سوت یئمه‌ییب -ایستیفتاسی جوابیندا دئییر:
سنه محرم اولماز، سنین فامیلین اولماز، او سندن ایرث آپارماز، سن اوندان ایرث آپارمازسان، بؤیوسه اونا باخا بیلمزسن.»
آیت الله فاضل لنكرانی‌نین نظرینه، محرم اولماق یوللاری:
آیت الله فاضل لنكرانی بیر ایستیفتا جوابیندا دئییبلر: «قیز سوت امر اولسا بو یوللارلا اؤگئی دده‌یه محرم اولار:
- كیشی‌نین عیالیندان سوت یئیه بئله‌لیكله كیشی‌نین رضاعی قیزی اولار.
- كیشی‌نین آناسیندان سوت یئیه بئله‌لیكله كیشی‌نین رضاعی باجیسی اولار.
- كیشی‌نین باجیسیندان سوت یئیه بئله‌لیكله كیشی‌نین رضاعی باجی‌قیزی اولار.
- كیشی‌نین قارداش آروادی‌نین سوتون یئیه بئله‌لیكله كیشی‌نین رضاعی قارداشی قیزی اولار. و یا قارداشی قیزی‌نین سوتونو یئیه.
- اوشاق سوت امر اولمازسا و یا سوت امر اولا آما سوت وئرمگه دئییلن شخصلر اولمایا، آتا ایله قیز و یا بؤیوك آتا ایله قیز آراسیندا موقّت صیغه‌ایله محرمیّت یاراتماق اولار. بئله‌لیكله قیز كیشی‌نین آنالیغی اولار. آما دیقّت یئتیرمك لازیمدیر كی قیز بالیغ اولمایان دورومدا ذیكر اولان صیغه، قیزین شرعی ولیسی و اونون یوخلوغو دورومدا جامع الشرایط موجتهیدین ایجازه‌سیله اولمالیدیر.
هر حالدا محرملیك صیغه‌سی قیز اوشاغینا مفسده‌سی اولمامالیدیر. بلكه اونون مصلحتینی رعایت ائله‌مك لازیمدیر. نئجه كی قیز بالیغ اولورسا آتانین و یا آتا جدی‌نین ایجازه‌سی واجیب احتیاطا گؤره اعتیبارلیدیر.
اؤگئی اوشاق سوت امر اوغلان اولورسا آشاغیداكی یوللارلا اونونلا آنالیق آراسیندا محرملیك یاراتماق اولار.
- همن آروادین سوتونو یئیه بئله‌لیكله اونون رضاعی اوشاغی اولار.
- آروادین آناسی‌نین سوتونو یئیه بئله‌لیكله آروادین رضاعی قارداشی اولار.
- آروادین باجیسی‌نین سوتونو یئیه بئله‌لیكله آروادین رضاعی باجی اوغلوسو اولار و یا آروادین باجیسی قیزی‌نین سوتونو یئیه.
- آروادین قارداش آروادی‌نین سوتونو یئیه بئله‌لیكله آروادین رضاعی قارداش اوغلو اولار و یا آروادین قارداشی قیزی‌نین سوتونو یئیه.
غضب كونترولونون باجاریغی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
حیرصلنمك
هامیمیزین تجروبه ائتدیگیمیز طبیعی بیر هیجاندیر. آما اونون سایی چوخالیب طرزی
فرقلی اولاندا داغیدیجی حیسّلر یارادیب شخصین اؤزونه، اطرافینداكیلارا جوبران
اولونمایان زیانلار وورا بیلر. حیرصین اساس سببی اطرافداكیلارین غیر موناسیب داورانیشلاریدیر.
موختلیف شخصلرین عكس العمللری حیرصلنمك موقابیلینده فرقلی اولار. بیر عیدّه اؤز حیرصلرینی گیزلدرلر و اونون بیلینمه‌سینه ایمكان وئرمزلر.
بعضیلری حیرصلننده قیشقیرارلار، یامان دئیرلر، یاخینداكیلاری دؤیرلر، اونلاری لاغا قویارلار، اونلارین سؤزلرینه قولاق آسماییب حقلرینی سایمازلار. بعضیلری حیرصلننده یاواش آما مؤحم دانیشارلار، اطرافداكیلارین دانیشیغین كسمزلر، آیریلارین حقلرینی آیاقلامادان شفاف و احتیراملی صورتده اؤز حیسّلرینی دئیرلر.
بئله داورانیشلارا جورأتلی داورانیشلار آدی وئریلیر. شخص جورأتلی داورانیشلا داعواسیز فیلانسیز اطرافداكیلارا ناراحات و حیرصلی اولدوغونو گؤرسدیر.
داعوا دالاشین عاییله‌لرده قویدوغو داغیدیجی اثرلره گؤره آشاغیدا حیرصین كونترولو اوچون بیر سئری یوللار تقدیم اولور:
1. اهمیّتی وار؟ یولداشیزلا داعوا دالاشدان اوّل دوشونون گؤرون موضوعنون سیزی حیرصلندیرمگه اهمیّتی وار یا یوخ؟ اوندان واز كئچه بیلرسیز یا یوخ؟ و یا آیری ایش گؤره‌سیز.
2. حیرصین علامتلرینه دیقّت ائدین. حیرصدن اوّل هوشدار وئرن ایلكین علامتلری گؤروشر. بو علامتلری تانی‌ییب كونترول ائله‌مكله حیرصین شیدّتلنمگی‌نین اؤنونو آلماق اولار. اورك دؤیونتوسونون آرتماسی، قان تضییقی‌نین قالخماسی، عضله‌لرین ییغیشماسی، نفس آلمادا دگیشمه، اللرین یوموروق اولماسی، دیشلرین بیر-بیرینه دَیمه‌سی كیمی دگیشیكلیكلر، حیرصین فیزیولوژی علامتلری ساییلیر.
منفی حیسّیزی دئیین. زوجلار بعضاً ناراحاتلیقلارینی دئمك یئرینه اونو تاماشایا قویورلار. مثلاً دانیشماماق، قیشقیرماق كیمی ایشلر گؤررلر. سیز ناراحاتلیق سببینی دئمه‌سز یولداشیز اوندان خبری اولمایاجاق. داعوا دالاش یئرینه موناسیب سؤزلرله حیسّلریزی دئیین. مثلاً «سؤزونه عمل ائله‌مَیَنده ناراحات اولورام» سؤزونو اونلارا دئیین. اؤز حیسّیاتیزی دئمكله یارانان موشكولون حلّینه كؤمك ائتمیش اولورسوز.
3. سؤزلریزدن موغایات اولون. آلچاتماق، هده قورخو گلماق، قورخوتماق معناسی داشیان كیمی سؤزلری آغزیزا گتیرمه‌یین. دیقّتیز اولسون سسیز اوجالمیش اولسا، حیرصلی دانیشساز آرام اولماق اوچون بیر آز مكث ائدین.
4. موقعیّتی ترك ائدین. بحثین ایدامه‌سیله حیرصیزی كونترول ائلیه بیلمه‌دیگیزی آنلاساز، دانیشغین قالانینی سونرایا ساخلایین. بو ایشله اؤزوزله یولداشیزا حیرصدن اوزاقلاشیب موناسیب داورانماغیزا فورصت یارادیبسیز. «ایندی حالیمیز موناسیب دئییل، پئشمان اولابیله‌جگیمیز سؤزلر دانیشا بیلریك. ایجازه وئر یاخشی بیر شراییطده دانیشاق» سؤزونو دئیه بیلرسیز. یا دا « ایندی من حیرصلنمیشم، بو مسأله‌یه گؤره سونرا دانیشاریق».
5. اؤزوزو آراملادین. حیرصی سویوتماق اوچون: درین نفس آلماق، ال-اوز یوماق، سو ایچمك، یول یئریمك كیمی یوللارین موثبت اثری اولا بیلر. حیرصی سویوتماق اوچون ریلكسئیشین‌ده موناسیب یولدور. ریلكسئیشین بدنین تیرلنمیش عضله‌لرینی شوللاتماق معناسیندادیر. بیری حیرصلننده عضله‌لری تیره چكیلر. آما بدن ریلكس اولان زمان شوللاشار و ذهن‌ده آراملاشار.
6. موشكوللریزی حل ائدین. بعضاً داعوا دالاشین یارانماسی‌نین اساس سببی ائوده اولان موشكوللردیر. موشكوللری دیبلی كؤكلی آختارین و حل یوللارینی تاپین. اونلاری مومكون اولان قدر حل ائدین.
7. باغیشلایین. باغیشلاماق مسأله‌نی یاددان چیخارتماق معناسیندا دئییل بلكه اؤزونو حیرصدن قورتارماق معناسیندادیر. باغیشلاماق سیزین حیسّلریزی كونترول ائده بیلدیگیزین علامتیدیر.
8. عوذر ایسته‌مكدن قورخمایین. داورانیشیزین یولداشیزی اینجیتمه‌سینی بیلسز عوذر ایسته‌یین. بو ایش رابیطه‌لرین مؤحكملشمه‌سی اوچون لازیمدیر.
نئجه بیر تبهكار اوشاق تربیت اولور ؟
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
نئجه بیر تبهكار اوشاق تربیت اولور ؟
اوشاقلارین هر كسدن آرتیق حیمایت و دیقّته احتیاجلاری وار و اونلاردان حیمایت كسیلمه‌یینجه موشكول قاباغا گلمز آما اوشاقلارین حقلی احتیاجلاری و ایستكلرینه دیقّتسیزلیك اولورسا، اونلاری استر ایسته‌مز تبهكارلیق معرضینده قرار وئرر.
تبهكارلیقدا فیزیكی و بیولوژی عامیل‌لرین اثری اولسا دا موحیطین تأثیری داها چوخدور. اوشاق اؤزونو آیریلاریندان فرقلی حیسّ ائدنده و اطرافداكیلار و جامیعه‌نین اونو گؤرمه‌دیم حسابلاماسینی و اونا ارزیش وئرمه‌مه‌سینی گؤرنده، اؤزونو مجبور گؤره‌جك جامیعه‌نین قاباغیندا جیبهه توتسون و اؤز حقّینی زورلا دا اولسا آلسین و یا بو ظولمه گؤره جامیعه‌نی تنبیه ائله‌سین.
جامیعه‌ده اولان ایجتیماعی، سیاسی، ایقتیصادی، فرهنگی، علمی و صنعتی دگیشیكلیكلر نسللر آراسیندا فاصیله آچیر و باعیث اولور اوشاقلار حیس ائده‌لر والدین اونلارین ایستكلرینه و نظرلرینه اهمیّت وئرمیرلر. بئله‌لیكله اونلارین قاباغیندا جیبهه قورورلار و بیر گون بو شراییطه دؤزمگی، ایمكانسیز گؤرنده ائودن قاچماغا دا ایقدام ائدیرلر. ائشیكده ده تبهكارلیق زمینه‌لری حاضیر و آماده‌دیر.
اوشاغین ایستكلرینی یئرینه گتیرمك، اونون یاشینا موناسیب اولمایان شراییطده ده تبهكارلیق احتیمالی چوخالیر. حددن آرتیق آزادلیق وئرمك و حقسیز ایستكلرینی‌ده یئرینه گتیرمك و عكسینه حقلی ایستكلرینه دیقّت یئتیرمه‌مك و اونو تحقیر ائله‌مك و یاشیتلاریندان اوزاق ساخلاماق اوشاغی تبهكارلیغا طرف ایته‌لر.
یاشاییش ایمكانلاری‌نین اولماماسی، والدینین ایقتصادی لحاظدان ضعیف اولماسی، اونلارین مسئولیتسیزلیگی ده، اوشاغین تربیتینده موهیم تأثیری وار و تبهكارلیق شراییطینی حاضیرلایا بیلر.
جامیعه‌ده دوزگون و سالیم اینسانلارین نمونه و اولگو كیمی مطرح اولماماسی و اونلارین یئرینه غیری موناسیب شخصلرین اولگو عنوانیندا تقدیم اولونماسی اوشاقلاری قورخولو گله‌جگه آپارا بیلر.
یاشاییش اوچون 10 موهیم درس
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
یاشاییش اوچون 10 موهیم درس
ریسك ائتمگه واخت قویون. سئومگه، گولمگه، اؤرگشمگه و باغیشلاماغا واخت قویون. حیات گؤروشدویوندن داها قیسادیر.
بیر شئی بیلمه‌میشدن اؤزوزه گلیرسیز و سوروشورسوز: «نه تئز گئج اولدو؟» بونا گؤره حیاتیزا فیكیرلشمك اوچون واخت قویمالیسیز. واخت قویون كی بیله‌سیز حیاتدان نه ایستیرسیز و نه‌یه احتیاجیز وار.
اون زاد وار كی گئج اولمامیش اونلاری اؤرگشمه‌لیسیز:
بو لحظه سنین حیات لحظه‌ندیر !
سیزین حیاتیز دونیایا گلندن اؤلن لحظه‌یه قدر دئییل. سیزین حیاتیز ایندی‌دن سونراكی نَفَسه قدردیر. ایندی –ائله ایندی و بوردا- حیاتیزین سیزه وئردیگی تكجه زاددیر. هر لحظه‌دن، قورخوسوز و پئشمان اولمادان ایستیفاده ائدین. الیزده اولاندان اَن یاخشی ایستیفاده‌نی ائدین و مهربانلیق و آرامیشده یاشایین. چونكی بو، كیمسه‌دن گؤزله‌دیگیز تكجه زاددیر، حتّا اؤزوزدن.
حیات اوزون دئییل !
بو سیزین حیاتیزدیر و و گرك اونون اوچون ساواشاسیز. دوز اولان زاد اوچون ساواشین. اینمالاریزا گؤره ساواشین. سیزه موهیم اولانلار اوچون و سئودیكلریز اوچون ساواشین و یاددان چیخارمایین كی اونلارا، سیزه نه قدر موهیم اولدوقلارینی دئیه‌سیز. بیلین كی شانسلی اینسانسیز، چونكی هله فورصتیز وار. بیر لحظه دایانین و فیكیرلشین. لازیم اولان ایشلری ائله بوگوندن باشلایین، صاباح گئجدیر.
بویون ائله‌دیگیز فداكارلیقلار، صاباح سیزه فایدا وئره‌جك !
اوندا كی بیر مقصده چاتماق اوچون نوبه، آرتیق چالیشماغا یئتیشیر –تحصیلی مدرك آلماق اوچون و یا تازا بیر ایشی باشلاماق اوچون كی زمان و تعهّوده احتیاجی وار- اؤزوزدن سوروشمالیسیز كی: « آیا حاضیرم كی عؤمرومون قالانینی او بیری اینسانلارین یاشایا بیلمه‌دیگی كیمی كئچیرتمك اوچون، عؤمرومون نئچه ایلینی او بیری اینسانلارین خیلافینا یاشایام؟»
واختیزی تلف ائدنده، دوننین برده‌سی اولورسوز !
آما فعال اولاندا، بونا بنزیر كی دونن، یاخشی بیر دوست كیمی سیزین كناریزدا سیزه كؤمك ائدیر چیگنیزدن بیر یوك گؤتورسون. پس ائله ایندی بیر ایش گؤرون كی گلجكده اؤزوزدن بو ایشه گؤره تشكّور ائده‌سیز. موطمئین اولون كی صاباح، ایشی بوگون باشلادیغیزا گؤره سئوینه‌جكسیز.
مغلوب اولماق تكجه عیبرت آلماق اوچون بیر درسدیر !
یاخشی حادیثه‌لر او آداملارین باشینا گلر كی هله اومیدلری وار، مغلوبیّتی دادسالار دا هله اینانیرلار، ضربه یئماقلارینا رغماً هله سئویرلر. پس حیاتیزدا اولان حادیثه‌لرین غیبته‌سین یئمه‌یین. بو حادیثه‌لر دگیشمزلر و یادیزدان دا چیخمازلار. اونلارا بیر سئری درسلر كیمی باخین كی اونلاردان عیبرت آلا بیلرسیز و اونلاردان گله‌جكده ایستیفاده ائده بیلرسیز.
اؤزوز، اَن یاخشی رابیطه‌زسیز !
خوشبختلیق او زمان اولار كی اؤزگه‌نین تأییدینه احتیاجیز اولمادان، اؤزوزو یاخشی حیسّ ائده‌سیز. آیریسی ایله یاخشی رابیطه قورمادان اوّل، اؤزوزله یاخشی رابیطه‌ز اولمالیدیر. گرك ارزیشلی اولماغیزی بیله‌سیز و اطرافداكیلارین گؤزلرینه ایطمینانلی باخیب رابیطه قورماق اوچون، اؤزوزو قبول ائده‌سیز.
حقیقتی، فقط اینسانلارین عملی دئییر !
حیاتدا ائله اینسانلارلا اوزلشه‌جكسیز كی دوز زمانلار یاخشی سؤزلر دانیشاجاقلار آما آخیرده عمللرینه باخیب اونلارین باره‌سینده قضاوت ائله‌مه‌لیسیز. اونلارین عمل و كیردارلاری سیزه، اونلارین نئجه اولدوقلارینی دئیه‌جك.
كیچیك محبّتلر دونیانی داها گؤزللشدیرر !
چتین بیر گون كئچیرنلره سلام وئرین. اونلارا محبّت ائدین. محبّت قورتولمایان تكجه سرمایادیر. اینسان اولان هر یئرده محبّت ائتمك اولار. باغیشلاماغی بیر گولومسه‌مكله‌ده اولسا اؤرگشین. بونا گؤره یوخ كی اوندان چوخ واریزدیر بلكه بونا گؤره كی چوخلاری هئچ زادلاری اولمادیقلارینی بیلیرلر.
هر گؤزل حیاتین دالیسیندا درد واریمیش !
ییخیلیرسیز، دورورسوز، كیریخیرسیز، یاشاییرسیز، اؤرگشیرسیز. سیز اینسانسیز، كامیل دئییلسیز. ضربه یئییبسیز آما هله دیریسیز. بونا فیكیرلشین كی دیریلیك، نفس چكمك، حظ آپارماق و سئودیكلریزین دالیسی‌جان گئتمك نه قدر گؤزلدیر. بعضاً یاشاییش سفرینده بیر سئری چتینلیقلارلا اوزلشیرسیز آما هله چوخلو گؤزللیكلر وار. صدمه گؤرموش اولساق‌دا اؤز آیاغیمیز اوستونده دایانمالی‌ییق چونكی هئچ واخت بیلمیریك بیزه نه گؤزلور.
زمانین كئچمه‌سی و تجروبه قازانماق، دردلری ساغالدار !
زمان كئچدیكجه تجروبه‌لر چوخالار و حیاتین خوش و پیس گونلری دالدا قالار. تجروبه چوخالدیقجا آجی خاطیره‌لر خوش تجروبه‌لرین ایچینده قویلانار و تأثیرلری آزالار. تجروبه آز اولدوقجا هر كیچیك آجی حادیثه‌نین بؤیوك تأثیری اولا بیلر.