din xadimi دین خادمی

عینادكار اوشاقلا نه ائدیم؟

ایكی یاشلی اوشاغیز, قیشقیرماغی‌ایله سیزی باشا سالیر كی ایستیر اؤزو لیوانا سوت تؤكسون؟ یا سیز ایستیرسیز ائوه گله‌سیز آما او آغلاییب آیاقلارینی یئره چیرپماقلا ایستیر پاركدا قالسین؟ سیز تله‌سیرسیز كی قوناقلیغا گئتمك اوچون وساییلی آلیب گئده‌سیز آما اوشاغیزین كؤنلو ایستیر فروشگاهین پیلّه‌لرین یئنیب قالخا و اوینایا. احتیمالاً سیزین‌ده بئله تجروبه‌ز وار و اوشاغیز ایستیر سؤزون یئریتسین و اونا چاتماق اوچون هر جور قیشقیرماق و های‌-كویدن ایستیفاده ائلیر. آما سیز بیلمیرسیز اونونلا نه ائده‌سیز؟ بو قیسا یازیدا اوشاقلارین كؤنزلیگی و اونون قاباغین آلماق یوللاریندان بحث ائدیریك. اوشاغیزین رفتارینا دیقّت ائله‌سیز گؤره‌جكسیز كی چوخ واختلار ائله‌دیگی رفتاردان هئچ منظورو یوخدور آما بیزیم نظریمیزه گلیر كی بیزیمله عیناد ائلیر. بو مسأله اوشاغین بالاجالیق واختیندا چوخ اولار. مثلاً ایكی یاشلی اوشاغیز ایستیر تازا تجروبه‌لر ائله‌سین. او ایستیر بیلسین كی نئجه سوت لیوانا تؤكولور و اونون شكلینه دوشور. بونا گؤره سیز صوبحانه‌یه سوت حاضیرلایاندا چالیشیر قابی سیزین الیزدن آلیب و اؤزو سوتو لیوانا تؤكسون. او دئییر: اؤزوم تؤكورم! و البته سیز اونا بو ایشه ایجازه وئرسز هئچ موشكول قاباغا گلمز فقط شاید بیر آز سوت یئره تؤكوله. عَوضینده اونون تازا بیر تجروبه‌سی اولار كی بونون چوخ اهمیّتی وار. آما سیز سوتون تؤكولماغیندان و میزین باتماغیندان قورخساز و نتیجه‌ده اونا بو ایشه ایجازه وئرمه‌‌سز, اوندا عینادكارلیق موشكولو قاباغا گلر و او چالیشار قیشقیر-باغیرلا اؤز ایستگینه یئتیشسین. بیرینجی نوكته بودور كی اوشاغیزین طبیعی ایستكلرینه اهمیت وئره‌سیز و اونا تازا تجروبه‌لر ایمكانی یاراداسیز. مگر او زمان كی خطرلی ایش اولا كی بوردا گرك مؤحكم اولاسیز و ایجازه وئرمه‌یه‌سیز كی اونون عینادكارلیغی سیزی تسلیم ائده. اوشاغیز ایكی یاشیندان سونرا ایستیر كی موستقیل اولماغی تجروبه ائله‌سین. بو یاشدا طبیعیدیر كی اوشاق خرابكارلیق ائله‌سین و سیز گركمز اونا مانع اولاسیز و اونداكی ایستیقلالین جوجرمه‌سینه مانع اولاسیز. بو یاشداكی اوشاغا طبیعیدیر كی همیشه موناسیب رفتاری اولماسین, آما سیز بونو عینادكارلیق حسابینا قویمامالیسیز. اونو درك ائدین و مومكون اولان قدر اونا ایستیقلال وئرین و ایجازه وئرین تازا تجروبه‌لر ائله‌سین. اوندا گؤره‌جكسیز كی نئجه قاباغا گئده‌جك و داها بؤیوك ایشلری ایشتیباهسیز انجام وئره‌جك. نه ائتمك لازیمدیر؟ 1. اونو درك ائدین اوشاق آغلاییب قیشقیر-باغیر سالاندا و اویون زمی‌سیندن چیخماق ایسته‌مه‌سه, اونونلا ساواشماق عَوضینه یاخشیسی بودور كی اونو قوجاغیزا آلاسیز و دوست‌یانا لحنله دئیه‌سیز كی بیلیرسیز كی اویناماقدان و بو خوش لحظه‌لردن آیریلماق چتیندیر. اونا ایناندیرین كی سیز اونون طرفینده‌سیز و اورگیز ایستیر كی قالاسیز آما مجبورسوز قاییداسیز. یادیزدا اولسون كی بو جور واختلار اصلاً حیرصلنمیه‌سیز و اوشاغیزین رفتارینا گؤره اوتانمیاسیز. مهریبان و عینی حالدا مؤحكم اولون و اونا دئیین كی اورگیز ایسته‌میر آما گرك پاركدان گئده‌سیز. ال-آیاغیزی ایتیرسز اوشاغین گلن دفعه‌لر ده بئله ائله‌مك احتیمالی واردیر. آما اگر قاطع و آرام اولساز اوشاق بیلر كی تسلیم اولمالیدیر. 2. جیزیقلاری موعیّن ائدین اوشاقلارین محدودیته احتیاجلاری وار. یعنی گرك جیزیقلاری اونلارا توضیح وئره‌سیز و بیله‌لر كی كی آیاقلارینی بو جیزیقدان ائشیگه قویسالار رفتارلارینا موناسیب تنبیه اولاجاقلار. آز یاشلی اوشاقلار كی ایستكلرینی دانیشیقلا دئیه بیلمیرلر, اونلاردا آیریلارین وورماق و قیشقیرماق كیمی غیر موناسیب رفتارلار چوخ اولا بیلر. آما بو سیزسیز كی اونلارا اؤرگتمه‌لیسیز كی ایستكلرینه چاتماق اوچون دانیشیقدان كؤمك آلمالیدیلار نه اینكی قیشقیر-باغیر سالسینلار. مثلاً اوشاغا دئیین كی حقی یوخدور آیریسینی وورسون. «بیز هئچ كسی وورماریق, اگر حیرصله‌نیبسن یولداشینا دئ كی اویناتمالینی ایستیرسن و او گرك اونو سنه قایتارا.» یا مثلاً خیاباندان كئچمه‌نین قایداسی بودور كی خیاباندان كئچنده منیم الیمی توتاسان. ایمكانی وار اوشاق بو قایدا-قانونلاری یاددان چیخاردا, آما سیز قاطع اولساز و ثابیت قانونلاری اونون یادینا سالساز, بیر زاد چكمز كی اونلاری اؤرگه‌شر. بعضی واختلار اوشاق بیر سئری دلیل‌لره گؤره, قانونو آیاقلار. بیز او دلیل‌لره دیقت یئتیرمیریك و فقط چالیشیریق كی اونو تنبیه ائدیب قانونو رعایت ائله‌مگه مجبور ائدك. مثلاً اوشاق قارانلیقدان قورخسا موشخص ساعتده گئدیب اؤز اوتاغیندا یاتماز. ایندی سیز هر نه قدر اونو اویناماقدان و كارتوندان محروم ائده‌سیز یئنه‌ده قارانلیقدان قورخور. سیز تنبیه یئرینه اونون قورخوسونو آزالتماغا بیر یول تاپمالیسیز. مثلاً اونا بیر گئجه چیراغی آلاسیز و یا بیر ایپ اولا كی بیر اوجوندان او یاپیشا و او بیری اوجوندان سیز یاپیشاسیز و احساس ائلیه سیز اونون یاخینلیغینداسیز و اوندان موغایات اولورسوز. 4. یاخشی رفتاری گوجلندیرین آتا‌-آنالارین چوخو اوشاقلا او واخت دانیشیرلار كی ایستیرلر اونونلا ساواشالار. آغیزلاریندان چیخان كلمه‌لرین چوخو بئله اولور: ائله‌مه! اَل وورما! او دا اؤرگه‌شیر كی شولوقلوق ائله‌مكله والدینین دیقّتینی جلب ائلیه حتّا اگر بو دیقّت ائله‌مك كؤتك وورماق و دئیینماق اولا. بونا گؤره چالیشین اوشاغیزلا امر-نهی‌دن سونرا شیرین دانیشیغیز دا اولسون و اونونلا اوینایین و گؤزل ایش گؤرنده اونو تشویق ائدین. اوندا اوشاق اؤرگه‌شر كی یاخشی ایشلرله‌ده سیزین دیقتیزی جلب ائله‌سین. یادیزدا اولسون كی اوشاقلار قولای ایش گؤرنده اؤزلریده ناراحات اولارلار و یاخشیسی بودور كی سیز اونلاری دیلیزله شاللاق وورمایاسیز. موتخصیصلر اینانیرلار كی اوشاقلارین رفتارین پیسدن یاخشی‌یا تبدیل ائله‌مك اوچون, اوّلده گرك بیر ایش گؤرك كی اوندا یاخشی حیسّ یارانسین و یاخجیلیغا طرف تشویق اولسون. چونكی بو پیس احساس سیزین داعوازلا داها پیس اولسا اوشاغین رفتارین پیسلتمكدن سونرا آیری نتیجه‌سی اولمایاجاق. بیر آیری نوكته‌ده وار كی یادیزدا اولسون اوشاغا نظم اؤرگتمك اونو كونترول ائله‌مك معناسیندا دئییل. بلكه بو معنایادیر كی اونا اؤز رفتارینی كونترول ائله‌مگی اؤرگه‌ده‌سیز. یاخشی رفتار ائله‌مگه, ایكی یاشلی اوشاغین‌دا انگیزه‌یه احتیاجی وار. او بیلسه كی یاخشی رفتاری باعیث اولاجاق سیزله گؤزل بیر گون سووسون, اونون اوچون بؤیوك انگیزه اولار. ‎ 4. موثبت پیشگیرلیكدن ایستیفاده ائدین   روانشیناسلار اینانیرلار كی ایكی یاشدان اون یاشا قدر اوشاقلار اوچون تك قالماق موناسیب تنبیه ساییلیر. تك قالماق مودتی 2 دقیقه‌دن 10 دقیقه‌یه‌ قدر دگیشه بیلر. بو مودّتده اوشاغین حقی یوخدور دانیشا, بیر شئی یئیه و یا اوینایا. یاخشیسی بودور كی اوشاق بیر صندل اوستونده و یا اوتاغین گوشه‌سینده اوتورا و بو مودّتده هئچ كسله دانیشمایا, یوخسا تنبیه مودّتی چوخالار. آما بعضاً لازیم اولور كی بو مودّتدن موثبت صورتده اوشاغی آراملاتماغا ایستیفاده اولا. مثلاً حیس ائله‌سز كی اوشاغین حؤصله‌سی گئدیب و ایندی‌دی كی های-كوی سالا, پاتلامانین قاباغین آلماق اوچون اونو خلوت بیر مودّته تشویق ائدین. بو خلوتده او اؤزو ایله كیتاب, پتو و آیری شئیلر ده آپارا بیلر. بو ایشه بویون وئرمه‌سه آرامیشیزی ساخلایین. سیز گرك اوشاغیز اوچون بیر اولگو اولاسیز و شاید پیس اولمایا كی ناراحاتلیغیزی آرادان آپارماق اوچون خلوت بیر اوتاغا گئده‌سیز كی اوشاغین پیس رفتارین گؤرمیه‌سیز. سیز و اوشاغیز آرامیشه چاتاندان سونرا موناسیب رفتار باره‌سینده بیر-بیریزله دانیشا بیلرسیز. 5. اوشاغا قودرت و ایختیار وئرین سیز ده مجبور قالساز رئیسین سؤزونه قولاق آساسیز و اؤزوزدن ایختیاریز اولماسا, نهایتدا یورولارسیز و عوصیان ائدرسیز. اوشاغا اینتیخاب حقّی وئرسز, او ائلیه بیلر كونترول اولموش بیر موحیطده ایسته‌دیگی ایستیقلالا ال تاپسین و بو ایش اونا آرامیش وئرر. اوشاغیزی سیز سئچدیگیز پالتاری گئیمگه مجبور ائله‌مك یئرینه, اونون قاباغینا ایكی دست پالتار قویساز كی بیرینی اینتیخاب ائله‌سین چوخ یاخشی اولار. یئمك و حتّا گئجه ناغیلین واختی‌نین اینتیخابینی اونا وئره بیلرسیز. اوندا گؤره‌جكسیز كی اوشاغین عینادكارلیقلاری باشا چاتدی. ایمكانی وار دئیه‌سیز كی او همیشه ایشتیباه اینتیخاب ائلیر. آما یاخشیسی بودور كی جریانا بئله باخمیه‌سیز. باخین گؤرون هانسی یاخشیدیر؟ بو كی سیز اونا ایجازه وئره‌سیز صوبحانه‌یه ژئله یئسین یا بو كی سیزدن خبرسیز تختی‌نین آلتیندا ژئله یئسین؟ . . . پس چوخدا چتین توتمایین و ایجازه وئرین ضررلی اولمایانا قدر ایختیار صاحیبی اولسون و اوندان لذّت آپارسین. 6. اوشاغیزین یاشینا و شراییطینه احتیرام قویون اوشاقلارین هر یاشدا بیر سئری خصوصیتلری وار كی گونده‌لیك برنامه‌لریزی اونونلا تنظیم ائله‌سیز داها آز موشكوله چاتاسیز. مثلاً 2 یاشلی اوشاق پاركدا غذا یئمگی, آرام رستوراندان داها چوخ سئور. پس ائشیكده غذا یئمك قصدیز اولسا و یا بیری‌ایله قرار قویساز اوشاغین یاشینی نظرده آلین و ائله بیر شراییط اینتیخاب ائدین كی او راحت اولسون. شاید سیز ده ائله بیر شراییطده اولاسیز كی اوشاغین دیر-دیرینا حؤصله‌ز اولمایا. والدینین‌ده بیر سئری موشكوللری اولا بیلر كی آرامیشه احتیاجلاری اولار. سیز ده بو شراییطده اولساز و اوشاغیز آز یاشلی اولسا و سیزین شراییطیزی درك ائله‌مه‌سه, ائلیه بیلرسیز اوشاغین سئودیگی زادلارلا باشینی قاتاسیز. یادیزدا اولسون كی 2 یاشلی اوشاقدان اینتیظاریز اولمامالیدیر سیزی درك ائده. سیز كی توكلریزی بو دونیادا آغاردیبسیز, اونا دا فورصت وئرین سیزین كناریزدا شیرین یاشاییشی تجروبه ائله‌سین.

	نه‌واخت و هاردا موطالیعه ائدك؟
موطالیعه میقدارینی تعیین ائله‌مگه هئچ قانون یوخدور, آما موطالیعه‌نین واختی اوزون اولمامالیدیر. چالیشین بیر ساعت یاریم موطالیعه‌دن سونرا بیر آز دینجله‌سیز. موختلیف افرادین فرقلی هوش و حؤصله‌سی وار. دیقّت لازیم اولان موطالیعه‌لری یوخودان سونرا ائدین. موطالیعه‌نین اَن یاخشی واختی –كی اؤرگشماغین میقداری یوخاریدیر- سحر تئزدن (آییلماقدان  یاریم ساعت سونرا) و آخشام اولور. گونون باتماسینا ایكی ساعت قالمیش كیهانی اشعه‌نین آزالماسینا گؤره و گونون یئرله رابیطه‌سی‌نین نوعینه گؤره, حواسّین ایختیلالی آزالار و اؤرگشماق داها یاخشی اولار. گئجه‌نین آخیر ساعتلرینی ائله موطالیعه‌لر ائدین كی ذهنی فعالیته احتیاجی اولماسین و اونلارا علاقه‌ز اولسون. گئجه‌نین آخیری بونا گؤره كی یوخودان سونرا یاتیرسیز, مطلبلرین فورصتی اولور ساغ یاریم‌كوره‌دن (قیسا مودّت حافیظه یئری) سول یاریم‌كوره‌یه (اوزون مودّت حافیظه یئری) وارید اولسونلار. چوخ آج و یا چوخ توخ اولاندا موطالیعه ائله‌مه‌یین چونكی اؤرگشماغی آزالدار. اورگیز گئتسه شیرین بیر زاد یئیین. موطالیعه یئری‌نین حرارتی و رطوبتی موناسیب اولمالیدیر. رطوبت 50 درصد و حرارت‌ده نه چوخ سویوق و نه چوخ ایستی. (23-19 درجه) موطالیعه یئرین ایشیغی موناسیب اولمالیدیر. گوندوزون ایشیغی اَن یاخشی ایشیقدیر, آما گئجه‌لر موطالیعه ائله‌سیز چالیشین ساری و آغ ایشقدان بیر یئرده ایستیفاده ائده‌سیز. موناسیب ایشیق 400 لوكسدیر. (بیر دانا 18 واتلیق كم‌مصرف لامپین 200 لوكس ایشیغی اولار.) موطالیعه یئری ساكیت و آرام اولمالیدیر. سس-صدالی و شولوق یئرده موطالیعه ائتمه‌یین. موطالیعه یئری ایمكان داخیلینده ثابیت و دگیشمز اولمالیدیر. چالیشین اؤزوزو ثابیت و یكنواخت موحیطه عادت وئره‌سیز. گؤرماق فضاسی هر نه‌قدر آز اولسا بیر او قدر دیقّتیز چوخ اولار. موطالیعه اوچون ثابیت و خاص بیر یئریز اولسون و چالیشین مونظم و تمیز اولسون. تلویزیون, رادیو و تیلیفون كیمی زادلاری كی دیقّتیزی داغیلدا بیلر موطالیعه یئرینه قویمایین. یاخشیسی بودور كی موطالیعه اوچون میز و صندلدن ایستیفاده ائده‌سیز. هئچ واخت یورقان دوشكده موطالیعه ائتمه‌یین. اؤرگشماق ایختیلالین آرادان آپارماق اوچون مخصوصاً نشتاب واختی بیر لیوان ایچمه‌لی و یا میوه سویو ایچین. موطالیعه واختی راحات پالتار گئیین. موطالیعه واختی هوشوز باشیزدا اولسون. بعضیلری موطالیعه واختی آییق اولارلار آما هوشلری باشلاریندا اولماز. موطالیعه اوچون بدنی و ذهنی حاضیرلیق لازیمدیر. بللی‌دیر كی ذهنی و روانی حاضیرلیغین جیسمی حاضیرلیغا اوستونلویو وار. موطالیعه‌دن ایكی دقیقه قاباق موطالیعه و اونا مربوط اولان زادلارا فیكیرلشین, سونرا بئش دفعه درین نفس چكین, بیر آز ساخلایین سونرا اؤتورون.

ایش فیشاری اینسانی داغیدار

ایش و یاشاییش آراسیندا تعادول یاراتماق چوخوموزا چتیندیر. ایشیمیز چوخ اولاندا بیر آز دا چتینله‌شر. ائودن ائشیكده‌كی حددن آرتیق ایشلر, خانیواده و دوستلار رابیطه‌لرینی مودیریّت ائله‌مك نظره چوخ چتین گلیر. بو وضعیت بیزلرین چوخوندا وار و بونونلا بئله هدفیمیز بودور كی بو فیشارلا ساغلام یاشاییشیمیز اولسون. بوتون انرژیمیز ایش اوچون صرف اولسا روح و بدن ساغلاملیغیمیز چوخ راحات یاددان چیخار. ایشین فیشاری اثرینده بیلمه‌دن دیقّتیمیز آزالار و ایشیمیزین كیفیتی آشاغی یئنر, ایضطرابا دوچار اولاریق و گئتدیكجن شخصی و ایجتیماعی رابیطه‌لریمیزه ضرر ووراریق. ایش فیشاری داییمی اولسا بدنین مودافیعه سیستمی ضعیفلر و اینسان جور به جور ناخوشلوقلارا موبتلا اولار. سویوق دگمه‌دن و بئل آغریسیندان توتدو جور به جور سكته‌لر و قورخولو ناخوشلوقلارجن اینسانی تهدید ائدر. ایسترس تكلیكده قان فیشارین چوخالدار. ایسترس اؤز اؤزلوگونده پیس دئییل ! ایسترس موفقیت عامیللریمیزدن بیری ساییلیر, چونكی بیزه آرتیق چالیشماغا انگیزه وئریر. تكجه او زمان ایسترسین ضرری وار كی یاشاییشیمیزن بوتون لحظه‌لرینی دولدورسون و حتّا كیچیك ایشلر بیزه نیگرانچیلیق گتیره. ایسته‌سز كی یاشاییش و ایشیزین فیشارینی كونترول ائده‌سیز گرك هر شئیده موتعادیل اولاسیز. تعادول سیزه كؤمك ائلر كی شاد و یاخشی ایشله‌یه‌سیز. گوجوزون میقدارینی بیلسز و اونون اساسیندا ایشلریزه یئتیشسز داها موفق اولارسیز. شاید ایش باره‌سینده اؤزوزو زورا سالاندا بئله دوشونورسوز كی ایستكلریزه چاتاندا –كی اكثراً مادّی ایستكلر اولار- هامیسی‌نین عوضی چیخار, آما گرك مسأله‌یه آیری پنجره‌دن باخاسیز؛ گؤره‌سن اصلاً ارزیشی وار؟ بوردا ایتسرسین آزالتماسی اوچون فایدالی نوكته‌لر وار. بو نوكته‌لری اوخویوب بو گوندن یاشاییشیزدا ایشه سالین: ایش موحیطینده 1. هر گونكی هدفلریزی آراشدیرین. ایشلریزی اولویّت اساسیندا گؤرون, چونكی آغیر ایشلریزی قورتاراندان سونرا سیزه راحاتلیق احساسی ال وئرر و آیری ایشلریزه چوخ راحات یئتیشه بیلرسیز. هر هانسی بیر ایشده كؤمگه احتیاجیز اولسا چوخ راحات مطرح ائدین. 2. ایشلریزی واختیندا گؤرون و اونلاری دالی ساخلامایین. ایشی دالی سالاندا اولدوغوندان داها چوخ نظره گلیر و شاید سیزی او قدر نیگران ائلیه‌كی دوشونه‌سیز اولمایا بو ایشی گؤره بیلمه‌یه‌سیز. دوغرودان‌دا چتین ایش اولسا اونو زمان بویو انجام وئرین. ایشین هر بؤلومو قورتولاندان سونرا اؤزوزه ایستیراحت وئرین و قالانینی سونرا انجام وئرین. 5 دقیقه گؤزلریزی یومون و یا دوستلاریزلا دانیشین و ایمكانیزدا اولسا آچیق فضادا قدم وورون. 3. گونده‌لیك ایشیز دوغرودان دا چوخ اولسا و سیزی واقیعاً یورسا, رئیسدن ایسته‌یین كی ایشیزی دگیشسین و یا ایشیزی آزالتسین. ایشیزین میقدار و واختینی تنظیم ائلیه‌ بیلسز دوستلار و خانیواده‌ایله اولماغا داها چوخ واختیز اولار. 4. گونون موشخص ساعتینی ایشله‌یین و بقیّه‌سین ایستیراحت و خانیواده‌یه ایختیصاص وئرین. رئیسیزه ایجازه وئرمه‌یین سیزین بوش و آزاد واختلاریزدان سوءایستیفاده ائله‌سین. بو تكجه سیزسیز كی اؤز آزاد واختیزا تصمیم توتمالیسیز. البته ائلیه بیلرسیز كی رئیسین ایستگینه گؤره ایضافه ایشله‌یه‌سیز آما گرك گؤره‌سیز او سیزین آزاد واختیزا نه قدر قیمت وئریر و ایضافه ایشی نه‌قدر پولون قاباغیندا گؤرورسوز. 5. ایندیلیكده گونده‌لیك ایشین واختی دگیشیر. بعضی ایشلرده بو سیزسیز كی تعیین ائلیرسیز كی گونده نئچه ساعت ایشله‌یه‌سیز. سیزین ایشیزین موقعیتی بئله اولسا راحاتلیقلا گونده‌لیك ایشیزی موعین ائلیه‌ بیلرسیز. آما بو مسأله گركمز باعیث اولا كی ایشیزی دوزگون یئرینه یئتیرمه‌یه‌سیز. شاید سیزین گوجوز او قدر اولا كی 6 ساعتلیق ایشی 3 و یا 4 ساعتده گؤره‌سیز آما بو مسأله باعیث اولمامالیدیر كی ایشیزی واختیندا تحویل وئرمه‌یه‌سیز. 6. ایشین آراسیندا دینجلین. دینجلماق سیزه سئوینج و انگیزه وئرر. چوخ ایش سیزی یورار و دیقّتیزی آزالدار و باعیث اولار گوجوز آزالسین. بیر آز دینجلمك سیزه كؤمك ائلر كی عصبلریز راحاتلاشسین. 7. گؤردوگوز ایشین سس‌سیزلیگه احتیاجی اولماسا ایش گؤره-گؤره موسیقی‌یه قولاق آسا بیلرسیز. شاید بو بیر طبیب اوچون دوز اولمایا آما بیر توكانچی و یا حسابدار اوچون فایدالی اولار. ایش یئرینده موسیقی‌یه قولاق آسماغا ایمكانیز اولماسا ائوله ایش آراسی مسیرده موسیقیدن فایدالانین. موسیقی سیزه آرامیش وئرر. 8. همكارلار و رئسیزله یاخشی رابیطه‌ز اولسون. چونكی فیشاردا اولان زمانلار اونلارین كؤمگینه احتیاجیز اولاجاق. 9. صبریز چوخ و شیكایتیز آز اولسون. الیزین آلتینداكیلار و حتّا موشتریلرله داورانیشیز دوز اولسون. هردن اؤزوزو اونلارین یئرینه قویون, اوندا گؤره‌جكسیز كی سیزه گلن فیشار آیریلاریندان چوخ دئییل. فایدالی ایشله‌مك یوللاری باره‌ده همكارلاریزلا دانیشین. 10. ایشیزی دوزگون یئرینه گتیره بلمه‌سز ده نیگران اولمایین. شراییط همیشه بیر اولماز و لازیم دئییل كی سیز همیشه كامیل اولاسیز آما سیز گرك بوتون گوجوزله چالیشاسیز و نتیجه‌یه اومیدوار اولاسیز. ائوده 1. ائو ایشلرینه برنامه‌ز اولسون. ائوین معمولی ایشلرینی تانی‌یین و هر گون موشخص بیر واختی اونلار اوچون نظرده آلین. 2. بوتون مسؤولیتلری بوینوزا آلمایین. یولداشیزدان‌دا كؤمك آلین و اوندان ایسته‌یین سیزینله همكارلیق ائله‌سین. او دا ائودن ائشیكده ایشله‌سه سیزین وضعیتیز داها یاخشی درك ائلر یوخسا, بو سیزسیز كی گرك آیدین صورتده سیزه گلن فیشاری توضیح وئره‌سیز. تك یاشاساز برنامه ‌یازماغیز راحت اولار چونكی معمولاً آز فیشار تحمول ائله‌مه‌لی اولارسیز و مسؤولیتیز آز اولار. 3. یوخ دئمكدن قورخمایین. یورقون اولساز خانیواده عضولری و یا دوستلاریزدان ایسته‌یه بیلرسیز كی سیزی درك ائله‌سینلر. البته «یوخ» دئمك جسارتی باعیث اولمامالیدیر كی هئچ مسؤولیت قبول ائله‌میه‌سیز. سیز گرك آیری فورصتلرده اونو جوبران ائده‌سیز. 4. آیریلارین مالی و عاطیفی حیمایتلریندن فایدا آپارین. ایشیزده دوزگون برنامه‌ز اولسا اوستوزده‌كی فیشار آزالار و راحاتلیقلا موعاشیرتدن لذّت آپاراسیز. سالیم موعاشیرت سیزین روحی و جیسمی سلامتلیغیزی تضمین ائلر. 5. داعوا دالاشی قیراغا قویون كی ائویز اورگه یاتیم اولسون. نئچه ساعت چتین ایشدن سونرا امنیتلی ائوه گئتمك یاپیشار. خانیواده‌زله ایختیلافیز اولسا اونون حلّینه چالیشین . قویمایین حل اولمامیش قالسین. ایختیلاف ذره-ذره سیزی اینجیدر و ائوین موحیطینی سویوق و آغیر ائلر. 6. ورزیشی گونده‌لیك برنامه و وظیفه‌زده نظرده آلین. ایشیزین تحروكی چوخ اولسا دا ورزیشدن ال چكمه‌یین. اوندان علاوه آیری تفریحلریز ده اولسون. 7. بوش واختلاریزدا سیزی هیجانا گتیرن ایشلر گؤرون كی گونده‌لیك ایسترسی آزالداسیز. تفریحی یاشاییشیزدان سیلمه‌یین. باش قاتماغا بیر شئییز اولسون و اونو علاقه‌لریزله موناسیب سئچین. مثلاً سینما, تئاتر و طبیعتده دولانماغا گئدین و یا گونده‌لیك پیادا یئریماغی برنامه‌زده یئرلشدیرین. 8. قوناق چاغیرین و قوناق گئدین. شاید دئیه‌سیز او قدر یورقونسوز كی قوناغا حوصله‌ز یوخدور. آما بو سیزین روحیه‌زی دگیشمك اوچون لازیمدیر. 9. ناخوشلوقلاری جیدّی توتون. باشیز آغریسا زورونان اونو تحمول ائتمه‌یین و هر جوره مقطعی ناخوشلوقلاری موعالیجه ائدین. چونكی اونلارین هر بیری سیزی عصبی ائلیه بیلر. 10. احساس ائله‌سز كی همیشه ایضطیرابیز وار و ایشیزه مانع اولور حتماً بیر موشاویرله مشورت ائدین.

	موشترك یاشاییشین اورتامی 6 آیا چاتدی
سلامت نیوز: مجلیسین حقوقی و قضایی كومسیونون سؤز دانیشانی اؤلكه‌میزده بوشانما سایی‌نین چوخلوغونا ایشاره ائدیب دئدی: اخیر ایللرده بعضی زوجلارین موشترك یاشاییشی‌نین اورتامی 6 آیا چاتیب و بو, مسئوللار اوچون بیر هوشداردیر كی گرك اونون عیلّتلرینی آختاریب تاپالار. محمدعلی اسفنانی میلّت ائوی‌ایله دانیشیقدا دئدی: آمارلار گؤرسه‌دیر كی بیزیم اؤلكه, بوشانما و طلاق سایی‌سیندا چوخ پیس وضعیتده قرار تاپیب و مسئوللارا جیدّی شوك وارید اولمالیدیر كی بو باره‌ده دوغرودان بیر ایش گؤرسونلر, نییه كی بو مسأله كونفرانس و جلسه قویماقلا حل اولماز. او آرتیردی: طلاقین ایندی‌كی آماری موشترك یاشاییشدا واقعی زلزله‌دیر؛ نییه كی هر گون یوزلرجه خانیواده معنوی جهتدن داغیلیر و تأسوفله مسئوللار بو باره‌ده هئچ عملی ایش گؤرمورلر. او بونا ایشاره ائله‌مكله كی بعضی جوانلارین ائولنمك باره‌سینده‌كی فیكیرلری و باخیشلاری اصلاً منطیقلی, علمی و واقعی دئییل, آرتیردی: تأسوفله بعضی زوجلار بیر-بیرلرینه تكلیف گؤزو ایله باخیرلار و بو دا باعیث اولور موشكوللر و ایختیلافلار قاباغا گلسین. آما اگر زوجلار اؤزلرینه قاییل اولان حقّین موقابیلینده اؤزلری اوچون بیر تكلیف‌ده بویونلارینا آلسالار؛ ایختیلاف شیدّتلی اولماز. او دئدی: بئله‌لیكله بوشانمانین چوخالماسی‌نین بیر عامیلی ار-آروادین اؤز حقوقلاری و تكلیفلرینه آگاه اولماماقلاریدیر. او ایشسیزلیك و كیفایت قدر گلیرین اولماماسینی طلاقین چوخالماسی‌نین آیری عامیلی بیلیب دئدی: طلاقین چوخالماسی‌نین آیری عامیلی‌ده موخدّیره ماده‌لرین چوخالماسی و آیری ایجتیماعی موشكوللرین اولماسیدیر كی خانیواده‌یه صدمه وورور و موشترك یاشاییشی آرادان آپاریر.

دونیانین اَن دهشتلی بازاری*Dünyanın ən dəhşətli bazarı

بورا سیلاح و توپ-توفنگ بازاری دئییل بلكه معمولی بازاردیر كی ساتانلار و آلانلار همیشه ازیلماق خطری‌ایله اوز به اوزدولر. تایلند پایتختی بانكوكون یاخینلیغیندا بیر تره‌بار بازاریندا جماعت همیشه قاطار آلتیندا قالماق خطرینده‌دیلر چونكی قاطار بو بازارین دوز اورتاسیندان كئچیر. بو منطقه‌ جماعتی‌نین جان بلاسی اولان بو قاطار نه آز نه چوخ گونده 8 دفعه ساتیجیلار و آلیجیلارین اعصابی و آلیش-وئریشینه قوناق اولور. چوخ واختلار بو قاطار میوه‌لر و گؤیلرین اوستوندن گئدیر. البته بو مسأله قاطارین سرنشینلری و بازار جماعتی اوچون طبیعی و عادی بیر مسأله‌یه چئوریلیب آما توریستلر بونو گؤرنده چوخ قورخورلار. قاطارین سسین ائشیدنده هامی نئچه‌ دقیقه‌لیگه وساییلینی ییغیشدیریب كنارا چكیلیر كی قاطار دا اؤز ایشینه یئتیشسین. قاطار سووشاندان سونرا هامی یئرینه قاییدیر. ائله‌بیل كی هئچ, قاطار گلیب گئتمه‌ییب. قاطارین سورعتی ساعتده 15 مایل اولور. بللی دئییل بازار قاطار یولو اوستونده دوزه‌لیب یوخسا قاطارین سونرادان یولو بازاردان دوشوب. Dünyanın ən dəhşətli bazarı   bura silah və top-tüfəng bazarı deyil bəlkə adı bazardır ki satıcılar və alıcılar həmişə əzilmək xətərilə üz bə üzdülər. Taylənd paytaxtı bankokun yaxınlığında bir tərəvəz bazarında cəmaat həmişə qatar altında qalmaq xətərindədirlər çünki qatar bu bazarın düz ortasından keçir. Bu məntəqə cəmatının can bəlası olan bu qatar nə az nə çox gündə 8 dəfə satıcılar və alıcıların əsəbləri və alış-verişinə qunaq olur. Çox vaxtlar bu qatar meyvələr və tərəvəzlərin üstündən gedir. Əlbəttə bu məsələ qatarın sərnişinləri və bazar camaatı üçün təbii və adı bir məsələyə çevərilib amma turistlər bunu görəndə çox qorxurlar. Qatarın səsin eşidəndə hamı neçə dəqiqəliyə vəsayilini yığışdırıb kənara çəkilir ki qatar da öz işinə yetişsin. Qatar sovuşandan sonra hamı yerinə qayıdır. Elə bil ki heç, qatar gəlib getəməyib. Qatarın sürəti saatda 15 mayl olur. Bəlli deyil bazar qatar yolu üstündə düzəlib yoxsa qatarın sonradan yolu bazardan düşüb.