قربان بایرامی گئجه‌سی و گونونون عمل‌لری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
قربان بایرامی گئجه‌سی و گونونون عمل‌لری
قربان بایرامینا اضحی بایرامی‌دا دئییلیر. اضحی كلمه‌سی ضُحی‌نین جمعیدیر. ضحی، گونون چیخماسی آنینا دئییلیر. حاجیلار قربانلارینی گون چیخان آندا ائله‌دیكلری اوچون ذی الحجه‌نین اونونجو گونونه كی گون اورتادان اوّل قربان كسیلیر «اضحی بایرامی» دئییلیر.قربان كلمه‌سی‌نین ریشه‌سی اولان قرب كلمه‌سی، قرآندا چوخ گلیب آما «قربان» كلمه‌سی فقط ایكی دفعه گلیب.
قرآندا بعضی كلمه‌لر وار كی «قرب» سؤزوندن آلینماییب آما روایتلر و اونلارین دالیسیجا تفسیرلرده او كلمه‌لردن قربان بایرامی، قربانلیق و ... تفسیر و تعبیر اولونوب. بعضی مفسّرلر «شاهد و مشهود» سؤزلری باره‌ده چوخلو نظرلر وئریبلر. بیرینده بئله دئییرلر: شاهد قربان بایرامی و مشهود عرفه گونودور. هابئله «و الشَّفْعِ وَ الْوَتْرِ» آیه‌سی‌نین تفسیرینده جابرین پیغبردن (ص) نقل ائله‌دیگی بو سؤز نقل اولوب: ««الشّفع»دن قربان بایرامی و «الوتر»دن عرفه گونو نظرده توتولوب.
كوثر سوره‌سی‌نین «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» آیه‌سی باره‌ده مفسّرلرین چوخونون نظرینه گؤره بو آیه‌ده‌كی صلاة‌دان نظرده توتولان قربان بایرامی نمازی و «وَ انْحَرْ»دن ده حیوان كسمه‌سی نظرده توتولوب.
اماملاردان (ع) نقل اولان روایتلرده ده قربان بایرامیندا قربان كسمگه توصیه اولوب. امام موسی بن جعفر (ع) آتاسی امام جعفر صادقدن (ع) نقل ائدیب بویوردو: على بن ابى طالب (ع) ایل بویو دؤرد گئجه‌سینی عبادته آییران شخصدن خوشو گلردی: فطر گئجه‌سی، قربان گئجه‌سی، نیمه شعبان گئجه‌سی و رجب آیی‌نین اوّل گئجه‌سی.
روایت اولوب رسول الله (ص) قربان و فطر بایراملاریندا –هوا نه قدر ایستی و یا سویوق اولسایدی- بُرد گئییب عمامه قویاردی. هابئله رسول الله (ص) فطر و قربان نمازینا چیخاندا اوجادان تكبیر دئیَردی. هابئله امام صادق (ع) بئله بویوروب: سنّت بئله‌دیر كی انسان فطر بایرامی نمازینا گئتمه‌میش و قربان بایرامی نمازیندان سونرا افطار ائلیه.
حجده اولمایانلارا قربان كسمك مستحب عمل ساییلیر آما اونا چوخ تأكید اولوب. روایتده گلیب: امّ سلمه پیغمبرین (ص) یانینا گلیب دئدی: « ای رسول الله اضحی بایرامی یئتیشیر و من قربانلیغا پولوم یوخدور. بورج آلیب قربان كسه بیلرم؟» پیغمبر (ص) بویوردو: بورج آل چونكی او اؤدنمیش بورجدور.
قربانلیق دعاسی:
نقل اولوب امیرالمؤمنین (ع) قربانلیق ذبح ائدنده بئله بویوراردی: «بسم اللَّه وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مسلماً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِینَ، إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُكِی وَ مَحْیایَ وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، اللّهمّ منك و لك» یعنی الله آدی ایله ائله بیرینه اوز گتیرمیشم كی گؤیلری و یئری یارالدیب بیر حالدا كی اؤز دینیمده خالص و مسلمانام و مشركلردن دئییلم. البته منیم نمازیم، عبادتیم، قربانلیغیم، یاشاییشیم و اؤلوموم عالملری یارالدان الله-یندیر. ای الله بو قربانلیق سندن و سنین اوچوندور.» سونرا بئله بویوراردی: «ای الله بو قربانلیق رسولونون طرفیندندیر». سونرا اونو ذبح ائلردی و بیر آیری قوچ‌دا اؤز طرفیندن ذبح ائلردی.
تمتع حجی‌نین قربانلیغی‌نین بیر سری حكملری و شرطلری وار. او جمله‌دن قربانلیغی كسن اونو اوچ یئره بؤلمه‌لیدیر: بیر بؤلومونو اؤزونه گؤتوره، بیر بؤلومونو هدیه وئره و اوچونجو بؤلومونو صدقه وئره.
امام جعفر صادقدن (ع) سوروشدولار: «قربانلیق اتینی نه ائدك؟» بویوردو: « حضرت على بن الحسین و حضرت امام حسن (علیهم السّلام) اونون اوچدن بیرینی قونشولارا گؤندرردیلر. اوچدن بیرینی یوخسوللارا وئرردیلر و اوچدن بیرینی ائو اهلینه ساخلاردیلار.
فقیهلرین بعضیسی یوخسوللارین سهمینی وئرمگی لازم بیلیب قالان ایكی‌سینی مستحب بیلیبلر.
قربان بایرامی نمازی‌نین نئجه‌لیگی
قربان بایرامی نمازی‌نین بیر سئری آدابی وار. بایرام نمازی، اوستو آچیق یئرده قیلینمالیدیر. [مدینه‌ده اولونسا] مصلی‌یا گئتمه‌میش ایكی ركعت مستحب نماز قیلینمالیدیر. نمازا رسول الله (ص) و أمیرالمؤمنین (ع) كیمی گئتمك؛ یعنی آغ عمامه باغلانیب بیر طرفینی سینه‌نین قاباغینا و بیر طرفینی باشین دالیسینا آتیلسین، دؤرد دفعه تكبیر دئییلسین (اللَّه اكبر، اللَّه اكبر، اللَّه اكبر على ما هدانا، اللَّه اكبر على ما رزقنا من بهیمة الانعام، و الحمد للَّه على ما ابلانا) قاییداندا نمازا گئدیلن یولدان یوخ بلكه آیری یولدان قاییدیلسین.
قربان بایرامی نمازی امامین (ع) و یا اونون خاص نائبی حضوروندا واجب، آما بو عصرده (غیبت عصرینده) مستحبدیر.
فطر و قربان بایرامی نمازی ایكی ركعتدیر. بیرینجی ركعتده حمددن سونرا بئش دفعه تكبیر دئییلیب هر تكبیرده بیر قنوت و بئشینجی قنوتدان سونرا آیری تكبیر دئییب ركوعا گئدر. ایكی سجده‌دن سونرا قالخیب ایكینجی ركعتده دؤرد تكبیر دئیَر و هر تكبیردن سونرا قنوت اوخویار و بئشینجی تكبیردن سونرا ركوعا گئدیب ركوعدان سونرا ایكی سجده ائدیب تشهد وئریب سلام وئرر.
فطر و قربان بایرامی نمازی‌نین قنوتوندا هر نه اوخونسا اولار آما بو دعانین اوخونماسی یاخشی اولار: «اللّٰهُمَّ اهْلَ الْكِبْرِیاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ اهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَروتِ وَ اهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اهْلَ التَّقْوىٰ وَ الْمَغْفِرَةِ اسْأَلُكَ بِحَقِّ هٰذا الْیَوْمِ الَّذِى جَعَلْتَهُ لِلْمُسلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمَّدٍ صَلَّى اللّٰهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ كَرٰامَةً وَ مَزیداً انْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ انْ تُدخِلَنى فی كُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ انْ تُخْرِجَنِى مِنْ كُلِّ سُوءٍ اخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً و آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوٰاتُكَ عَلَیْهِ وَ عَلیْهِمْ اللّٰهُمَّ إِنِّی اسْألُكَ خَیْرَ ما سَأَلَكَ بِهِ عِبٰادُكَ الصَّالِحُونَ وَ اعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبٰادُكَ الْمُخْلَصُونَ»
شیعه فقیهلری‌نین فتواسینا اساساً ایلین ایكی گونونده اوروج توتماق حرامدیر: قربان بایرامی (ذی الحجه‌نین اونونجو گونو) فطر بایرامی (شوّالین بیرینجی گونو)
قربان بایرامی گئجه‌سی‌نین مهم عمل‌لریندن بیری‌ده امام حسینین (ع) زیارتی‌دیر.
اسلامین آزاد دوشونجه ایله مشكلی یوخدور
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
اسلامین آزاد دوشونجه ایله مشكلی یوخدور، بلكه بو مسلمانلار و اسلام شناسلاردی‌كی بعضاً آزاد دوشونجه ایله مشكل‌لری اولور. آزاد دوشونجه‌نین اساس مانعلری‌نین بیری شخصیّتلرین حددن آرتیق مهم اولماسیدیر كی منطق قایدالارینی آیاقلاییب شخصیتلری حفظ ائلیریك.
بیر قضیه‌ده صغری، كبری و منطقی شرایطین مجموعسوندان بیر نتیجه اله گلیر. آما بو الزاماتدان علاوه كی عقله و منطقه مربوط اولور، آیری و اضافه مانعلر قویولاندا حقیقتده آزاد دوشونجه‌نین یولو باغلانیر.
اسلام هئچ جوره آزاد دوشونجه ایله مشكلی یوخدور بلكه بو مسلمانلار و اسلام شناسلاردیلار كی معمولاً آزاد دوشونجه‌یه مانع اولورلار. قرائتلر فرقلی اولا بیلر، تفسیرلر فرقلی اولا بیلر. مثلاً من اسلامی اؤز قرائتیمله حق بیلیرم. ایندی بیر آیریسی منیم قرائتیمله فرقلی نظریه‌لر مطرح ائله‌سه من اونونلا مخالفته باشلایاجاغام. حقیقتده اونون نظریه‌سی ایله مخالفت ائدن منم، اسلام یوخ. اسلام، الله اراده‌سیندن باشقا هئچ نه دئمیر. الله‌ین اراده‌سی‌ده بئله‌دیر كی انسان عقل و دوشونجه‌سینی ایشه سالسین و آزاد دوشونسون. بو الله مشیّتیدیر، بیزیم اونون قارشیسیندا دایانماغا حقّیمیز یوخدور. «لا اكراه فی الدین».
الله‌ین اراده‌سی بونا شامل اولوب كی بیز منطق، قرآن و استدلال چرچیوه‌سینده دوشونك. آما بو دوشونجه‌نین محصولو فلان كسین نظریه‌سی ایله مطابق اولمالیدیر یا یوخ؟ دا بونو دئمك اولماز. نتیجه هر نه اولسا اونا احترام قویماق لازمدیر.
بوتون فقیه‌لر و فیلسوفلار اسلام مفسّری‌دیلر و من بونا ملتزم دئییلم كی حتماً جناب عمرو و یا جناب زیدین نظریه‌سی ایله مطابق اولان نتیجه‌یه یئتیشم. بعضاً بیر نظریه مطرح اولار و منطق چرچیوه‌سیندا دفاع اولونار بیری‌نین‌ده سؤزو اولسا منطق یولو ایله جواب وئرمه‌لی‌دیر آما متأسفانه بعضاً شخصیّتلره منطقدن آرتیق اهمیّت وئریلدیگینه گؤره آزاد دوشونجه‌یه میدان وئریلمیر.
آموزش آنلاین تركی آذربایجانی وبسایت WWW.ADASOZLUK.COM
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : عمومی
+0 به یه ن
آموزش آنلاین تركی آذربایجانی وبسایت WWW.ADASOZLUK.COM
سیستم آموزشی آنلاین
سایت آداسوزلوك و توروز در زمینه زبان، ادبیات و تاریخ فعالیت داشته و در همین راستا اقدام به برگزاری دوره های آموزشی زبان تركی آذربایجانی در سطح های مختلف می كند.
سیستم آموزشی سایت آداسوزلوك، آموزش از راه دور بر مبنای ایمیل است كه كاربران می‌توانند با دریافت واحدهای آموزشی از طریق ایمیل و بدون مراجعه به وبسایت آداسوزلوك، درس‌ها را خوانده و در آزمون‌ها شركت كنند.
مزیت این روش بر دیگر سیستم‌های آموزش از راه دور در روش ارتباط با كارآموزان است. در روش‌های متداول آموزشی در دنیا، كاربران برای مشاهده و شركت در آزمون باید به وبسایت خاصی مراجعه كنند، اما در آداسوزلوك تمامی این كارها در ایمیل كاربر صورت می‌گیرد و كاربر نیاز به مراجعه به وبسایت آداسوزلوك ندارد.
لیست دوره ها:
1) آموزش زبان تركی آذربایجانی (سطح: مقدماتی)
جهت ثبت نام در این دوره یك ایمیل خالی به bilanadil@adasozluk.com ارسال كنید.
*** لازم بذكر است برای شروع دوره تائید ایمیل ارسالی ؛ با موضوع تائید ثبت نام كه حاوی لینك فعالسازی دوره است اجباری می باشد.
2) آموزش زبان تركی آذربایجانی (سطح: متوسطه)
زمان شروع ثبت نام این دوره یكم مهرماه 1392 خواهد بود و برای ثبت نام در آن ابتدا باید دوره سطح مقدماتی را با موفقیت گذرانده باشید.
سبب اتجاه سمیح القاسم الی الرمز
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : اجتماعی
+0 به یه ن
سبب اتجاه سمیح القاسم الی الرمز
إن تساهل تابعون المدرسه المادیه والواقعیه فی العقائد والأفكار والأسالیبكأتباع المذاهبالأخرىالأدبیة، تسوقهم الی طریق العودة والارتداد وقدمظهور الرمزیة. یمكن ان تسمی عبدالوهاب البیاتی من عراق و نزار القبانی من سوریا من الشعرا الاشهر و الابرز الواقعیه.تسوق شعر المقاومه الی الرمز والأسطورة بسبب هجوم الاقتصادی والسیاسی والنفسی و هذا یوكون حین الغارة القوات الإسرائیلیة على العلماء والشعراء.یختار شاعر المقاومه لبیان غرضه مسیر الرمز الذی هو انعكاسا للإحباط یعیش فیه الانسان.
یسبب تعذیب ومضایقات من قبل الصهاینة ضد المقاومة الفلسطینیة الشاعر، ان لا تبیّن الشعرا اغراضهم صراحتاً. أذ لا ینص ضمان الفوزشعبه صراحة بل تبینه بأسم «طائر الرعد» الذی یؤخذ من الأساطیر القدیمة. تكرر طائر الرعد ایضاًفی قصیده «صلاةالی طائرالرعد»:
شیءروائعه بلاحد شیء یُسمی فی الأغانی: طائر الرعد[1]
أنّه یستخدم سمیح القاسم فی القصائده الرمز. تفسر تجاربه الشعری بلغة الرمز. لم تفقد قصائدهوضوح الفنیه علی رغم من استخدامه الرموز و الاساطیر والقصص الشعریه فی بناء قصائده.لأنه مقترنة بالناس و یرید أن تبین قصائده بلسانهم كی یدركونه جیداً.«سبب آخر لاتجاه باللغه الرمز انه یحاول الاستمرار فی الكتابة الشعریة دون وجود عوائق من الحكومة الإسرائیلیة. و هذا وفقاً باعتقاده انه مكر فنی لتصویرواقع لهروب من الأجهزة الأمنیة الاسرائیلیه»[2]. نجد نجد أن الرمز یلعب دورا هاما جدا فی قصائد سمیح القاسم بالتتع فی آثاره.
لم تفقد قصائده حیات الفنیةوالتقنیة مع استخدام الرموز. سمیح القاسم واحدا من الشخصیات العظیمة الذی هو یستخدم الرموز فی الشعر العربی المعاصر. اتجه بالرمز تأثراً بالحوادث والكوارث ایام الطفولیه و مشاكلالنزوحوالنفی الایام التهجیر.
یتكلم بالرمز وفقا لتجربةوالفكریة والثقافیة والبشریة التی تم الحصول علیهاطوال حیاته. انه یرید إحلال الشعر للشعب والمشاركة فی التعبیر عنها.
لیس هناك شك فی أن الشعر صعب لا ینبغی ان یفهم من قبل الجمهور العام و یتأثر علیهم. هذا هو السبب فی سیاقالرموزالمختلفة المعروف اكثراً انه یتأكد بوجودالوضوح والمباشرة فی قصائده. یعنی یمكن فك شفرتهابسهولةبالمداولةفقط معالرموز الكثرهجدا.
قصائده لم یخسرحیاتهم الفنیة مع استخدام الرموز و الاساطیر و القصص الشعری فی قصائده. بعضمنرموزقاسم السمیحالمستخدمة فی قصائدههیعلى نحو التالی:
1) (أرض)، (الأم)، (الشجرة) (الحدیقة) و (الشجره)، معشوقه الافتراضیه و الوهمیه كالخدیجه الرمزیه للوطن العربیه (فلسطین).
شعراءمثلمحموددرویشوسمیح القاسمواقعیةفلسطین لا یحبون الفلسطن لموقعه الجغرافی ومناخه المعتدل بل یحبونه كما هوموطن العزیز.
[1]- دیوان شعر، سمیح القاسم، ج 1،ص 478
1-الشعر العربی الحدیث،میشل، خلیل حجا،1999 بیروت، نشر العودة و دارالثقافه، ص 473
امام رضانین (ع) مختلف دین عالملری ایله معروف مناظره‌لری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
امام رضانین (ع) مختلف دین عالملری ایله معروف مناظره‌لری
حضرت امام رضا (ع) مروده اولدوغو قیسا مدّت بویوندا آیری دینلرین عالملریله چوخلو مناظره‌سی اولدو كی اونلارین اَن مشهورو مسیحی «جاثلیق» و یهودی «رأس‌الجالوت» ایله ایدی.بو مناظره‌لری شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا كتابیندا و مرحوم علامه مجلسی بحار الانوار كتابی‌نین 49-جو جلدینده عیون كتابیندان نقل ائدیب. بو مناظره‌لر مسند الامام الرضا كتابی‌نین 2-جی جلدینده ده نقل اولوب.
او حضرتین یئددی معروف مناظره‌سی وار كی بوردا اونلارین ایكیسینه اشاره ائدیلیر.
مناظره‌لر بونلاردیر:
1. بؤیوك مسیحی عالم جاثلیق ایله مناظره
2. بؤیوك یهودی عالمی رأس الجالوت ایله مناظره
على بن موسى الرضا ـ علیه‌السلام ـ مأمونا داخل اولاندان سونرا او، مخصوص وزیری فضل بن سهله مختلف مكتبلرین عالملرینی مجلسه و مناظره‌یه چاغیرماغا امر ائله‌دی.
فضل بن سهل اونلاری چاغیردی و هامیسی ییغیشاندان سونرا مأمونون یانینا گلیب هامیسی‌نین حاضر اولدوغونو خبر وئردی.
مأمون دئدی: «هامیسی داخل اولسون». هامیسی گلندن سونرا اونلارا خوش گلدین دئییب آرتیردی: «من سیزی خیر ایش اوچون چاغیرمیشام. سئویرم مدینه‌دن تازا گلمیش عمی اوغلوملا مناظره ائلیه‌سیز. صاباح هامیز منیم یانیما گلین و هئچ بیریز غایب اولمایین». هامیسی قبول ائدیب گئتدیلر.
حسن بن سهل نوفلى دئییر: « امام على بن موسى الرضانین (ع) نزدینده صحبته مشغول ایدیك كی حضرتین خادمی یاسر ایچری گلیب دئدی: «مأمون سیزه سلام گؤندریر و دئییر: «قارداشین سنه قربان اولسون! مختلف مكتبلر و دینلرین اصحابی و اربابی مجلیسیمیزه ییغیشیبلار. زحمت قبول ائله‌سیز صاباح بیزیم مجلسه گلیب اونلارین سؤزلرینی ائشیدین. مایل اولماساز دا اصرار ائتمیرم، یئنه مایل اولساز بیز سیزین نزدیزه گلریك و بو بیزیم اوچون آساندیر».
امام ـ علیه‌السلام ـ قیسا و معنالی بیر سؤزله بویوردولار: «منیم سلامیمی اونا چاتدیر و دئنه بیلیرم نه ایستیرسن ! من ان‌شاءالله صاباح سیزین یانیزدا اولاجاغام»
امامین دوستلاریندان اولان نوفلی دئییر: «یاسر مجلسدن چیخاندان سونرا امام ـ علیه‌السلام ـ منه باخیب بویوردو: «سن عراق اهلی‌سن و عراقلیلار ظریف و عاغیللی اولارلار، بو باره‌ده نه دوشونورسن؟ مأمونون شرك اهلی و مذهبلرین عالملرینی بیر یئره ییغماقدان نه نقشه‌سی اولا بیلر؟»
نوفلی دئییر: «عرض ائله‌دیم ایستیر سیزی امتحان ائله‌سین و سیزین علمیزین اندازه‌سی‌نین نه قدر اولدوغونو بیلسین. آما ایشینی ضعیف بینووره اوستونه قویوب، الله-ـا آند اولسون پیس نقشه تؤكوب».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «نه ایش گؤرور و هانسی نقشه‌نی تؤكوب؟»
نوفلی دئدی: «كلام علمی‌نین عالملری بدعت اهلیدیلر و مسلمان عالملریله مخالفدیلر. نییه كی عالم واقعیّتلری دانماز، آما بونلار دانماق و سفسطه اهلیدیلر. الله-ین بیرلیگینه دلیل گتیرسن قبول ائتمزلر. حضرت محمدین (ص) الله رسولو اولدوغونو دئسن، اونون رسالتینی ثابت ائتمه‌نی ایستیه‌جكلر. خلاصه اونلار مغالطه‌یه ال آتیب او قدر سفسطه ائلرلر كی انسان سؤزوندن ال چكسین. سنه قربان اولوب بونلاردان اوزاق اول!»
امام ـ علیه‌السلام ـ گولومسه‌ییب بویوردو: «ای نوفلی، قورخورسان منیم دلیل‌لریمی باطل ائدیب یولو منه باغلایالار؟»
نوفلی جواب وئردی: «الله-ـا آند اولسون كی یوخ! منیم سنه گؤره قورخوم یوخدور. اومیدیم وار الله سنی اونلارا غالب ائلیه».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «ای نوفلی سئویرسن بیله‌سن كی مأمون گؤردوگو ایشدن پشیمان اولاجاق؟»
نوفلی دئدی: «بلی»
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: « تورات اهلی قاباغیندا منیم استدلال‌لاریمی توراتلاریندان ائشیدنده، انجیل اهلی قاباغیندا انجیلله، زبور اهلی قاباغیندا زبورلا و روم اهلی قاباغیندا روم دیلی ایله و مختلف مكتبلرین تابعلری قاباغیندا جوابلارینی اؤز دیللرینده ائشیدنده، بلی هر بیر دسته‌نی آیریجا باطل ائله‌دیگیمده، بیر جور كی اؤز مذهبلرین بوشلاییب منیم سؤزومو قبول ائله‌دیلر، او زمان مأمون نظرده توتدوغو مقاما مستحق اولمادیغینی بیلر! اوندا پشیمان اولاجاق و الله‌دان سووای هئچ حركت و گوج یوخدور؛ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَةاِلا بِالله ِ الْعَلِىِّ الْعَظِیْم ِ»
نوفلی دئییر: «سحر اولدوغوندا فضل بن سهل، امامین ـ علیه‌السلام ـ حضورونا گلیب دئدی: «قربانین اولوم، عمی اوغلون (مأمون) سیزی گؤزلور و جماعت اونون یانیندا حاضردیلر. بو باره‌ده نظریز نه‌دیر؟»
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «سن قاباقدا گئد من‌ده ان‌شاءالله گلرم. سونرا دستماز آلیب و سویقی شربتی (اوندان دوزلن مخصوص شربت) ایچیب بیزه ده وئردی ایچدیك. سونرا او حضرتله چیخدیق كی مأمونا وارد اولاق».
مجلس، تانینمیش و مشهور آداملارلا دولو ایدی و محمد بن جعفر، (امام صادقین (ع) اوغولو و امام رضانین (ع) عمیسی) بنی هاشم و آل ابی طالبدن بیر عدّه و قوشون باشچیلاریندان حاضر ایدیلر.
امام ـ علیه‌السلام ـ مجلسه وارد اولاندا مأمون و محمد بن جعفر و بنی هاشمین هامیسی آیاغا قالخدی.
امام ـ علیه‌السلام ـ مأمونون یانیندا اوتوردو آما اونلار امامین ـ علیه‌السلام ـ احترامینا هله آیاق اوسته دورموشدولار تا كی اوتورماق امری وئریلندن سونرا هامیسی اوتوردو. مأمون اماملا ـ علیه‌السلام ـ دانیشماغا قیزیشدی، سونرا جاثلیقه اوز توتوب دئدی:
«اى جاثلیق! بو منیم عمی اوغلوم، على بن موسى بن جعفردی. سئویرم اونونلا دانیشیب مناظره ائلیه‌سن. آما بحثلرده عدالتی رعایت ائله‌مه».
جاثلیق دئدی: «ای مأمون! من اونونلا نئجه مناظره ائدیم؟ او، من داندیغیم كتابا استدلال ائده‌جك و او منیم اینانمادیغیم پیغمبره اعتقادی وار».
بو آندا امام ـ علیه‌السلام ـ صحبته باشلادی: «ای نصرانی! سنه اؤز انجیلینله استدلال ائتسم اقرار ائلرسن؟» جاثلیق دئدی: «من انجیلین سؤزونو دانا بیله‌رم؟ بلی الله-ـا آند اولسون منیم ضرریمه اولسا دا اقرار ائلرم».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «نه ایسته‌سن سوروش و جوابینی آل!»
جاثلیق دئدی: «عیسی‌نین نبوّتی و كتابی باره‌ده نه دئییرسن؟ اونلاردان بیر شئی دانیرسان؟»
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «من عیسی‌نین نبوّتی و كتابینا و حواری‌لری اقرار ائدن امّتینه وئردیغی بشارته اعتراف ائلیرم. آما محمدین (ص) نبوّتینه و كتابینا اقرار ائتمه‌ین و اونو امّتینه بشارت وئرمه‌ین عیسی‌یه كافرم».
جاثلیق دئدی: «قضاوتده ایكی عادل شاهددن استفاده ائله‌میرسن؟»
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «بلی».
جاثلیق دئدی: « محمدین (ص) نبوّتینه اؤز مذهبیندن سووای و نصرانی‌نین قبول ائله‌دیگی ایكی شاهد اقامه ائله و بیزدن بو باره‌ده اؤز مذهبیمیزدن سووای ایكی شاهد ایسته».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: « ای نصرانی ایندی انصافا گلدین، عادل اولوب عیسی بن مریمین نزدینده مقدّم اولان بیرینی قبول ائلیرسن؟»
جاثلیق دئدی: «بو عادل كیمیدیر؟ آدینی دئ».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: دِیلَملی «یوحنّا» باره‌ده نه دئییرسن؟»
جاثلیق دئدی: «به به ! مسیح یانیندا اَن عزیز شخصی آد آپاردین».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «انجیلده بو سؤز وار كی یوحنّا دئدی: «حضرت مسیح منی عرب محمدین دینیندن خبردار ائله‌دی و منه بشارت وئردی كی اوندان سونرا بئله بیر پیغمبر گله‌جك؟ من‌ده حواری‌لره بشارت وئردیم و اونلاردا اونا ایمان گتیردیلر؟»
جاثلیق دئدی: «بلی ! بو سؤزو، یوحنّا مسیح‌دن نقل ائدیب و بیر كیشی‌نین نبوّتی و اهل بیتی و وصی‌سینه بشارت وئریب. آما نه زمان اولدوغونو دئمه‌ییب و بو دسته‌نی بیزه آد آپارماییب كی اونلاری تانی‌یاق».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «بیز بیریسینی انجیل اوخوماغا گتیرسك كی محمدین (ص) و اهل بیتی‌نین آدی اوندا اولان آیه‌لری اوخوسون، اونا ایمان گتیررسن؟»
جاثلیق دئدی: «چوخ یاخشی اولار».
امام ـ علیه‌السلام ـ روملی نسطاسا دئدی: «انجیلین اوچونجو سِفرینی ازبرسن؟»
نسطاس دئدی: «بلی ازبرم».
سونرا امام ـ علیه‌السلام ـ یهودلارین بؤیوگو رأس الجالوتا اوز توتوب بویوردو: «سن‌ده انجیل اوخویارسان؟»
رأس الجالوت جواب وئردی: «جانیما آند اولسون اوخویارام».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «اوچونجو سِفرینه باخ. اوندا محمد (ص) و اهل بیتیندن (ع) سؤز گئدسه منیم نفعیمه شهادت وئر، یوخسا شهادت وئرمه».
سونرا امام ـ علیه‌السلام ـ اوچونجو سِفری اوخودو تاكی پیغمبرین (ص) آدینا چاتدی. اوردا دایاندی و جاثلیقه اوز توتوب بویوردو: «ای نصرانی! سنی مسیح و آناسی‌نین حقّی! منیم انجیلدن خبرلی اولدوغومو قبول ائلیرسن؟»
جاثلیق دئدی: «بلی».
سونرا امام ـ علیه‌السلام ـ پیغمبر (ص) و اهل بیتی‌نین (ع) آدینی اونا اوخویوب بویوردو: «ای نصرانی نه دئییرسن؟ بو عیسی بن مریمین سؤزودو؟ بونو دانیرسان انجیلین بو باره‌ده دئدیگینی، موسی و عیسی‌نی دانیب كافر اولورسان».
جاثلیق دئدی: «انجیلده اولان شئیی دانمارام و اونا اعتراف ائله‌رم».
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «هامیز اونون اقرارینا شاهد اولدوز». سونرا بویوردو: «هر نه سؤالین وار سوروش!»
جاثلیق دئدی: « عیسی بن مریمین حواری‌لریندن خبر وئر گؤروم نئچه نفر ایدیلر و هابئله انجیل عالملری نئچه نفریدیلر؟»
امام ـ علیه‌السلام ـ بویوردو: «بیلن بیر انساندان سوروشدون. حواری‌لر 12 نفریدیلر و اونلارین اعلمی و افضلی لوقا ایدی. آما بؤیوك نصرانی عالملری اوچ نفر ایدیلر: باخ دیاریندا بؤیوك یوحنّا، قرقیسا دیاریندا آیری یوحنّا، و رجاز دیاریندا دِیلمی یوحنّا. پیغمبر (ص) و اهل بیتی‌نین (ع) آدی اونون نزدینده ایدی و عیسی و بنی اسرائیل امّتلرینه بشارت وئرن‌ده او ایدی».
سونرا بویوردو: «ای نصرانی ! الله-ـا آند اولسون بیز او عیسی‌یا اینانیریق كی محمده (ص) ایمانی واریدی. آما سیزین عیسی‌زا یالنیز بیر ایرادیمیز وار او دا بو كی او، آز اوروج توتوب و آز نماز قیلاردی!»
جاثلیق بیردن حیرَتلنیب دئدی: «الله-ـا آند اولسون علمینی باطل ائتدین و ایشی‌نین بینووره‌سینی ضعیفلتدین، من بئله ظن ائلیردیم سن مسلمانلارین اَن چوخ بیلَنیسن !»
امام _علیه‌السلام_ بویوردو: «نه اولوب كی؟»
جاثلیق دئدی: «چونكی دئییرسن عیسی آز نماز قیلیب آز اوروج توتاردی، بیر حالداكی عیسی بیر گون‌ده افطار ائتمه‌دی و هئچ گئجه‌نی یاتمادی و صائم الدهر و قائم اللیل ایدی».
امام _علیه‌السلام_ بویوردو: «كیم اوچون اوروج توتوب نماز قیلیردی؟»
جاثلیق جواب وئرنمه‌ییب ساكت قالدی. (عیسی‌نین بنده‌لیگینه اعتراف ائتسه‌ایدی اونون الله‌لیغینا اینانماقلاری ایله توتمازدی.)
امام _علیه‌السلام_ بویوردو: «ای نصرانی سندن آیری بیر سؤالیم وار».
جاثلیق تواضعكارلیقلا دئدی: «بیلسم جواب وئره‌رم».
امام _علیه‌السلام_ بویوردو: «سن عیسی‌نین، الله اذنی ایله اؤلولری دیریلتمگینی دانیرسان؟»
جاثلیق چیخیلماز وضعیّتده قالیب مجبوراً دئدی: «دانیرام، چونكی اؤلولری دیریلدن، آنادان گلمه كورون گؤزلرینی آچان و برص مرضینه مبتلا اولانی شفا وئرن بیری، الله ساییلیر و الوهیّته استحقاقی وار!».
امام _علیه‌السلام_ بویوردو: « حضرت الیسع‌ده بو ایشلری گؤروردو. او سو اوستونده یئریدی و اؤلولری دیریلتدی و برصه مبتلا اولانلاری و كورلاری شفا وئردی، آما امّتی اونا الوهیّت قایل اولماییب اونو عبادت ائله‌مه‌لیدیلر. حزقیل پیغمبر ده مسیحین ایشینی گؤروب اؤلولری دیریلتدی».
حضرت سونرا رأس الجالوتا اوز توتوب بویوردو: « ای رأس الجالوت توراتدا تاپیرسان كی بخت النصر، بنی اسرائیل اسیرلرینی، حكومتین بیت المقدّس ایله مبارزه ائله‌دیگی زمان، بابله گتیردی. الله، حزقیلی اونلارا طرف گؤندردی و او اونلارین اؤلولرینی دیریلتدی؟ بو حقیقت توراتدا یازیلیب. حقّی دانانلاردان سووای هئچ كس اونو دانماز».
راس الجالوت دئدی: «بیز بونو ائشیتمیشیك و بیلیریك».
امام -علیه‌السلام- بویوردو: «دوز دئییرسن» سونرا آرتیردی: «ای یهودی ! توراتدان بو سِفر تاپ» سونرا حضرت اؤزو اونو اوخوماغا باشلادی. یهودی كیشی شوك اولدو و حیرتده قالدی.
سونرا امام -علیه‌السلام- اوزونو نصرانی‌یه توتوب اسلام پیغمبری‌نین (ص) معجزه‌لری‌نین بیر بؤلومونو، بعضی اؤلولرین او حضرتین الی ایله دیریلمه‌سی و بعضی ناعلاج مریضلرین اونون بركتینه شفا تاپماسینی سایدی و بویوردو: «بونونلا بئله بیز هئچ وقت اونو اؤز الله-یمیز سایمیریق. بو جور معجزه‌لره گؤره عیسی‌نی اؤز الله-یز بیلسز، «الیسع» و «حزقیل»-ی ده اؤزوزه معبود بیلمه‌لیسیز. چونكی اونلار دا اؤلولری دیریلتدیلر. هابئله خلیل ابراهیم قوشلاری توتوب باشلارین كسدی و اونلاری اطرافداكی داغلارا قویدو، سونرا اونلاری چاغیراندا هامیسی دیریلدیلر. موسى بن عمران‌دا بئله بیر ایشی اونونلا طور داغینا گلیب ایلدیریم تأثیرینده اؤلنلرینن گؤردو. سن بو حقیقتلری دانا بیلمزسن چونكی تورات، انجیل، زبور و قرآن اوندان دانیشیب. بئله اولسا بونلارین هامیسینی اؤز الله-ین بیلمه‌لیسن».
جاثلیقین وئره‌سی جوابی اولمادیغیندان تسلیم اولوب دئدی: «سؤز سنین سؤزوندور و واحد الله-دان سووای آیری معبود یوخدور.»
سونرا امام ـ علیه‌السلام ـ انجیل باره‌ده آیری سؤال‌لار سوروشدو و جاثلیقین دانیشیغیندان تناقض‌لر چیخارتدی.
جاثلیق تماماً چاره‌سیز قالمیشدی و قاچماغا یئری یوخ ایدی. بونا گؤره امام ـ علیه‌السلام ـ اونا بیر داها دئینده كی «ای جاثلیق هر نه ایستیرسن سوروش»، سؤالدان چكیندی و دئدی: «ایندی آیریسی سوروشسون. آند اولا مسیحه كی مسلمانلار ایچینده سنین كیمی اولدوغونو گمان ائله‌میردیم».