din xadimi دین خادمی

	بیر گوریل اؤزونو آسدی*Bir gurilla özünü asdı
جام جم آنلاین: تاتو, پراگ باغ وحشی‌نین بئش یاشلی گوریلی كی بو باغ وحشین محبوب حیوانلاریندانیدی تصادوفی صورتده اؤزونو آسدی. فرانسه خبرگوزاریسی‌نین وئردیگی معلوماتا گؤره, پراگ باغ وحشی‌نین محبوب گوریلی كی 2007-ده دوغولماسی –بئله بیر واقیعه‌نین نادیر اولماسینا گؤره- مطبوعات تیتری اولموشدو, تصادوفی صورتده حیاطداكی ایپلرله اؤزونو آسدی. حادیثه زمانی نیگهبانلار نه قدر چالیشسالاردا بو بئش یاشلی گوریلین جانین قورتارا بیلمه‌دیلر و پراگ باغ وحشی اؤز اولدوزونو الدن وئردی. نیگهبانلار مجبور قالدیلار تاتونون جانسیز بدنین چیخاتماق اوچون سو سپن ماشینلاردان ایستیفاده ائله‌سینلر چونكی او بیری گوریل‌لر مخصوصاً دیشی گوریل كامبا حاضیر دئییلدیلر كی تاتونون جسدیندن آیریلسینلار. پراگ شهری‌نین باغ وحشی كی گوریل‌لری‌ایله مشهوردور, گوریل‌لرین نسلین قوروماق اوچون بؤیوك مركزدیر. بو باغ وحش گوریل‌لرین نسلین قوروماق اوچون یارانمیش كامرونداكی «دجا» طبیعی پاركی‌نین نیگهبانلارین تجهیزاتینی تأمین ائلر. ادامه مطلب yazının ardı

آفریقا یئرلیلری پیتون ایلانینی نئجه شیكار ائلیرلر؟*Afrıqa yerliləri piton ilanını necə şikar elirlə

هر شئیدن اوّل شیكارچی‌نین الینه گئییك (گوزن) دریس دولاییر. Hər şeydən əvvəl şikarçının əlinə geyik dəris dolayır.     شیكارچی سس‌سیز و آرام ایلانین یوواسینا سوزور . Şikarçı səssiz və aram ilanın yuvasına süzür .   خیردا اوت علفه اود ووروب یومورتالاری اوستونده یاتمیش پیتون ایلانینا یاخینلاشیر. Xırda ot ələfə od vurub yumurtaları üstündə yatmış piton ilanına yaxınlaşır.     ایستی و ایشیق اونو بیر آز گیجللندیریب. İsti və işıq onu bir az gicəlləndirib.     گرك پیتون غفیل هجومونو گؤزله‌یه . . .بلی بونلار پیتونون یومورتالاریدیلار. Gərək pitonun ğəfil hücümünü gözələyə . . .Bəli bunlar pitonun yumurtalarıdırlar.     او ایجازه وئریر ایلان اونون ساریلمیش قولونو اودسون و او بیری الیله ایلانین بوغازین سیخیر. بالیق كیمی تله‌یه دوشوب و قویروغون اویان بویانا دولویور. O icazə verir ilan onun sarılmış qolunu udsun və o biri əlilə ilanın boğazın sıxır. Balıq kimi tələyə düşüb və quyruğun oyan buyana dolayır.   بوندان قاباق كی ایلان اونو بوتونلوكده اودسون, دوستلاری اونو ائشیگه چكیرلر. Bundan qabaq ki ilan onu bütünlükdə udsün, dostları onu eşiyə çəkirlər.     بلی شیكار اولدو, آما قورخولو و چتین ایشدیر. Bəli şikar oldu, amma qorxulu və çətin işdir

	اوروجلوغون دوققوزونجو گونون دوعاسی*orucluğun doqquzuncu günün duası
ائی آللاه بو گونده منه اؤز گئنیش رحمتیندن پای وئر، منی اؤزونون پارلاق دلیللرینه هیدایت ائت، هرطرفلی راضیلیغینا طرف سوق وئر، محبّتینه خاطیر ائی حسرتینی چكنلرین آرزوسو! اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ نصیباً من رَحْمَتِكَ الواسِعَةِ واهْدِنی فیهِ لِبراهِینِكَ السّاطِعَةِ وخُذْ بناصیتی الى مَرْضاتِكَ الجامِعَةِ بِمَحَبّتِكَ یا أمَلَ المُشْتاقین. orucluğun doqquzuncu günün duası Allahım bu ayda mənə Öz geniş rəhmətindən bir pay ver, məni Özünün parlaq dəlillərinə hidayət et, hərtərəfli razılığına tərəf yönəlt, məhəbbətinə хatir ey həsrətini çəkənlərin arzusu! Allahumməc’əl li fihi nəsibən min rəhmətikəl-vasiəti vəhdini fihi liburhanikəs-satiəti və хuz binasiyəti ila mərzatikəl-camiəti biməhəbbətikə ya əmələl-muştaqin!

	اوروجلوغون سككیزینجی گونون دوعاسی*orucluğun səkkizinci günün duası
ائی آللاه بو آیدا منه یئتیملره مهریبانچیلیغی، آجلارا طعام وئرمگی، سلامی آشكار ائتمگی و كرامت اهلی ایله اوتوروب-دورماغی نصیب ائله، عطا‌لارینا خاطیر ائی آرزو ائدنلرین پناهی! اللهمّ ارْزُقنی فیهِ رحْمَةَ الأیتامِ وإطْعامِ الطّعامِ وإفْشاءِ السّلامِ وصُحْبَةِ الكِرامِ بِطَوْلِكَ یا ملجأ الآمِلین. orucluğun səkkizinci günün duası ey allah bu gündə mənə yetimlərə mehribançılığı, aclara təam verməyi, salamı aşkar etməyi və kəramət əhli ilə oturub-durmağı nəsib et, ətalarına хatir ey arzu edənlərin sığınacağı! Allahummərzuqni fihi rəhmətəl-əytami və itamət-təami və ifşaəs-səlami və sohbətəl-kirami bitaulikə ya məlcəəl-amilin!

شیخ الرئیس ابن سینا*Şeyx əlreyis ibni sina

ابن سینایا معروف اولان شیخ الرئیس، حجة الحق، شرف الملك، امام الحكماء، ابو علی حسین بن عبدالله بن سینا (1037-  980 میلادی) ایسلام دونیاسی‌نین اَن بؤیوك مشایی فیلسوفی و طبیبی‌ایدی. شیخ الرئیس كی اؤزو دگرلی اینسانیدی, 18 یاشیندا بلخ شهریندن همدانا گلدی. اونون كیتابلاری بونلاردان عیبارتدیر: شفا كیتابی كی تاریخ بویو ارزیشلی فلسفه كیتابلاریندان ساییلیر. هابئله اشارات و قانون كیتابی كی طبابت زمینه‌سینده‌دیر. 1100 ایل بوندان قاباق او همدان شهری‌نین بیر گوشه‌سینده اوتوروب قانون كیتابین یازدی و ناخوشلوقلاری موعالیجه‌لری‌ایله بیرلیكده توضیح وئردی. او معده مسأله‌سینه چاتاندا یازیر: اینسانین معده‌سی‌نین 10 جور دردی وار كی اون‌بیرینیجی‌سی هله تاپیلماییب! ابن‌سینانین موفقیت رمزی البته كی ابن سینانین بئینی بیزمكیندن آغیر دئییلدی. او دا معمولی بیر اینسان ایدی و بیزیمله فرقی بو ایدی كی عقلیندن ایستیفاده ائله‌دی. ابن سینانین, قودرتلی خطیب و اخلاق اوستادی نظام‌العلماء ایله گؤروشمه‌سی جالیبدی: نظام‌العلماء كی ادبسیز و پخیل بیریسی‌ایدی. بونونلا بئله كی ساوادلیدی و جامیعه‌ده یاخشی علمی موقعیتی واریدی, آما ابن سینایا دؤزه بیلمیردی. او اؤز علمی قودرتیندن ایستیفاده ائدیب ابن سینانین كافیرلیگینه حؤكم وئردی. ابن سینا كی بؤیوك فیلسوفیدی نظام العلماءنین جوابیندا بئله یازیر: منیم كیمی‌نین كافیرلیك حؤكمونو وئرمك بئله آسان ایش دئییل, چونكی منیم ایمانیمدان قَوی ایمان یوخدور. دونیادا منه تای تكجه من وارام و اگر من‌ده كافیر اولسام یئر اوزونده موسلمان اولماز !   Şeyx əlreyis ibni sina ibni sinaya məruf olan şeyx əlreyəs, hoccətolhəq, şərəfəlmolk, imaməlhokəma, əbü əli hüseyn bin abdullah ibni sina (1037-980 miladi) islam dünyasının aən böyük məşayı fılsufı və həkimidi. Şeyx əlreyəs ki özü dəyərli insanıdı, 18 yaşında bəlx şəhərindən həmədana gəldi. Onun kitabları bunlardan ibarətdir: şəfa kitabı ki tarix boyu ərzişli fəlsəfə kitablarından sayılır. Habelə eşarat və qanun kitabı ki təbabt zəminəsindədir. 1100 il bundan qabaq o həmədan şəhərinin bir küncündə oturub qanun kitabın yazdı və xəstəlikləri müalıcəlri ilə birlikdə izah etdi. O mədə məsələsinə çatanda yazır: insanın mədəsinin 10 cür dərdi var ki onbirinicisi hələ tapılmayıb! Ibn sinanın müvvəfəqiyyət rəmzi əlbətə ki ibn sinanın beyni bizmkindən ağır deyildi. O da normal bir insan idi və bizimlə fərqi bu idi ki aqlindan istifadə elədi. ibn sinanın, qüdərtli xətib və əxlaq ustadı nezamol oləma ilə görüşməsi calibdir: nezamol oləma ki ədəbsiz və pəxil birisi idı. Bununla belə ki savadlı idi və ictamiyyətdə yaxşı elmi mövqeiyyəti varidi, amma ibn sinaya dözə bilmirdi. O öz elmi qüdərtindən istifadə edib ibn sinanın kafirliyinə hökm verdi. ibni sina ki böyük filsuf idi nezamol oləmanın cavabında belə yazır: mənim kiminin kafirlik hökmünü vermək belə asan iş deyil, çünki mənim imanımdan güclü iman yoxdur. Dünyada mənə tay təkəcə mən varam və əgər məndə kafir olsam yer üzundə müsəlman olmaz !