din xadimi دین خادمی

من سنه ایشلیرم بادیمجانا یوخ‌كی ! * إننی أعمل عندك لا عند الباذنجان ! نقل اولوبو كی بیر گون فاروق، بادیمجان خورگی یئییردی و اونون دادیندان خوشو گلیردی. بو حینده موشاویرلریندن بیری باشلادی بادیمجانی تعریفله‌مگه و اونون فایدالارینی سایماغا. بیر مودّت سونرا یئنه بادیمجان، شاهانه سوفره‌یه گلدی آما بو دفعه فاروق اونون دادینی بگنمه‌دی. پس همن موشاویر بادیمجانی پیسله‌مگه و ضررلرینی سایماغا باشلادی. شاه بو ضیدیّتین فرقینده اولدو و موشاویرینی دانلادی و یادینا سالدی كی او قاباقلار بادیمجان تعریفینده اوزون-اوزون قصیده‌لر دئمیشدی. پس ظرافتلی موشاویر جواب وئردی: ائی صاحیب جلال ! من سنه ایشلیرم بادیمجانا یوخ كی ! یعنی او ایستیردی پادشاه او زادی ائشیتسین كی سئویر ائشیده، نه او زاد كی ائشیتمه‌سی لازیمدی. آللاه بیزی بئله موشاویرلردن قوروسون إننی أعمل عندك لا عند الباذنجان ! یُحكى أن الملك فاروق كان یأكل باذنجاناً أحب مذاقه فانبرى أحد مستشاریه لمدح الباذنجان مُعدداً منافعه. بعد فترة تكرر وجود الباذنجان على المائدة الملكیة لكن فاروقاً لم یستسغ طعمه هذه المرة فانبرى المستشار نفسه لذم الباذنجان مُعدداً مضاره. انتبه الملك إلى تناقض مستشاره فوبخه مذكّراً إیاه بما قاله من قصائد عصماء فی مدیح الباذنجان سابقاً، فرد المستشار الظریف: إننی أعمل عندك یا صاحب الجلالة لا عند الباذنجان. أی أنه یعمد إلى إسماع ملیكه ما یظن أنه یُحب سماعه، لا ما ینبغی سماعه حقاً.

یهودیلر * Yahudiler نجیب فاضیلدن یهودیلر باره‌سینده نه دوشوندویونو سوروشاندا، بو جوابی وئرمیشدی: - یهودیلری دئییرسیز؟ اونلار یومورتالارینی پیشیرمك اوچون، دونیانی اودا چكن لعنته گلمیشلردیلر. Yahudiler Necip Fazıl, “Yahudiler hakkında ne düşünüyorsunuz?” sorusuna şu cevabı vermişti. - Yahudiler mi dediniz? Onlar yumurtalarını pişirmek için dünyayı ateşe veren lanetlilerdir

اَن یاخشی تعلیم * أفضل تعلیم Ormanطبیب شاگیردی ایله بیرلیكده آفریقا مئشه‌سینده گئدیردی و بونونلا بئله كی چوخلو مهارتی واریدی آما چوخ دیقّتلی و احتیاطلی یول گئدیردی. بیر حالداكی شاگیرد یولدا ییخیلیب قالخیردی . . .و هر دفعه كی آیاغا دوروردو یولا و یئره لعنت اوخویوردو سونرا موعلّیمی‌نین آرخاسینجا گئدیردی. اوزون بیر مسافه‌دن سونرا ایسته‌دیكلری یئره چاتدیلار . . . طبیب دایانمامیش شاگیرده ایشاره ائله‌لی و قاییتماغا باشلادیلار. شاگیرد دئدی: منیم آغام ! منه بویون هئچ نه اؤیرتمیه‌جكسن؟ طبیب دئدی كی من سنه هر زادی اؤیردیرم آما سن اؤیرنمیسن. من سنه اؤیردیرم كی یاشاییشین چتینلیكلری ایله نئجه قارشیلاشاسان ! شاگیرد دئدی: او نه‌جور اولار؟ طبیب دئدی: اونون اؤز یولو ایله، ائله كی اونونلا یولون چتینلیكلری ایله قارشیلاش و بونون یئرینه كی ییخیلدیغین یئره لعنت اوخویاسان، چالیش كی اوّل ییخیلماغی‌نین سببینی بیله‌سن. أفضل تعلیم كان الحكیم یسیر مع تلمیذه فی غابه إفریقیه ورغم لیاقته العالیة إلا أن الطبیب كان یسیر بحذر ودقه شدیدین . بینما كان التلمیذ یقع ویتعثر فی الطریق..وكان كل مره یقوم لیلعن الأرض والطریق ثم یتبع معلمه. وبعد مسیره طویلة وصلا إلی المكان المنشود. ...ودون أن یتوقف التفت الطبیب إلی التلمیذ واستدار وبدا فی العودة . قال التلمیذ: لم تعلمنی الیوم شیئا یا سیدی . قال الطبیب لقد كنت أعلمك أشیاء ولكنك لم تتعلم كنت أحاول أن أعلمك كیف تتعامل مع عثرات الحیاة!. قال التلمیذ :وكیف ذلك؟ قال: بالطریقة نفسها التی تتعامل بها مع عثرات الطریق فبدلا من أن تلعن المكان الذی تقع فیه ..حاول أن تعرف سبب وقوعك أولا.

حاضیر جوابلیق: آیاق ایگی یوخسا عفونت ایگی * ayak kokusu yoksa ufunet kokusu

«ریفكی آتای» بیر گون سوفره باشیندا، نجیب فاضیله بئله دئییر: - « اَده سنین كیمی بیر آدام نئجه اولور ایسلاما اورك باغلیر. ایسلامدان دانیشاندا منیم بورنوما آیاق ایگی گلیر . . .». نجیب فاضیل حالتین دگیشمه‌دن جواب وئریر: - «او سنین بورنونا گلن ایگ ایسلامیّتین یوخ، جیگرینده‌كی عفونتین ایگیدیر».    Bir gün yemekte Rıfkı Atay, Necip Fazıl’a şöyle der: -Yahu senin gibi bir adam nasıl olurda İslam’a gönül bağlar. İslamiyet deyince benim burnuma ayak kokusu gelir… Bunun üzerine Necip Fazıl hiç tavrını bozmadan: -O senin burnuna gelen İslamiyet’in değil, ciğerinde ki ufûnetin kokusudur

حاضیر جوابلیق: آللاه دوه‌نی ایگنه‌دلیگیندن كئچیرده بیلرمی؟ * Allah, deveyi iğnenin deliğinden geçire

نجیب فاضیلدن سوروشورلار: - «آللاه دوه‌نی ایگنه‌دلیگیندن كئچیرده‌ بیلرمی؟» جواب وئریر : «بلی كئچیردر». تازادان سوروشورلار: - «دوه‌نی كیچیلدر، یوخسا ایگنه‌نی بؤیولدر؟» نجیب فاضیل ایلاهی قودرتین سونسوزلوغونو دئمك اوچون بئله دئییر: -  «نه دوه‌نی كیچیلدر، نه ایگنه‌نی بؤیولدر. گؤیده‌كی اولدوزلاری سنین گؤز ببگینه یئرلشدیردیگی كیمی جانانه كئچیردر . . .»     ****   Üstad Necip Fazıl’a: -  Allah, deveyi iğnenin deliğinden geçirebilir mi? diye sormuşlar. -  Evet geçirir, demiş. Bunun üzerine: -  Deveyimi küçültür, yoksa iğneyi mi büyültür? demişler. Necip Fazıl, ilahi kudretin sonsuzluğunu ifade babında, şu cevabı vermiş:   - Ne deveyi küçültür, ne iğneyi büyültür. Gökteki yıldızları senin gözbebeğine sığdırdığı gibi, vızır vızır geçirir