اربعین، عاشورانین كمالی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
اربعین، عاشورانین كمالی
اربعین، 40 چتین و غملی گونو دالی قویموش كروانین كربلایا قاییتماسیدیر. مغلوبیـّتده اولماسی گركلی اولان كروان، ایندی باشی اوجا قاییدیر. مغلوبیّت زهرینی عبیدالله و یزیدین داماغینا تؤكوب. اونلارین غاصبانه قدرتلرینی انتقادا باغلاییب و یالان، حیله و ریا پرده‌لرینی كنارا چكیب كی حقیقتین تاماشاسی راحت اولسون. اربعین ظالمین رسوایلیق و مظلومون غالبیّت جلوه‌سیدیر.
اربعین حقّین اسیرلیك جادّه‌سی‌نین آخری و ظلم اسیرلیگی‌نین اوّلی‌دیر. حقیقت گؤزو ایله باخیلسایدی او گون 32 مین زنجیرلنمیش گؤرولردی كی اونلارین قاباغیندا عبیدالله و عمر سعد گئدیردی.
اربعین، حسین اصحابینا سلام گونودور. صیقل‌لنمیش جانلارا سلامدیر و بو سلام معرفته، یقینه، عبادته و آزادلیغا سلامدیر. اربعین گونو یاخشیلیق و یاخشیلارلا بیعت ائله‌مكدیر.
اربعین آیریلغین بیتمه‌سی و وصالین باشلانیشیدیر.
كربلا نهضتی‌نین تاریخی ریشه‌لری
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
كربلا نهضتی‌نین تاریخی ریشه‌لری
امویلرین جماعتی تحمیق ائتمكلری
اموی‌لر، ریشه‌سیز حكومتلرینی آیاق اوستونده ساخلاماق اوچون هر ایشه ال ووردولار. بونا گؤره نه اینكی تعصّب و غارتچیلیكدن نهایت استفاده‌نی ائله‌دیلر، بلكه بو خصلتی ساخلاماق اوچون جماعتی جهالتده ساخلیدیلار كی اونلارین جهالتی‌نین كؤلگه‌سینده، چؤركلرینی خلافتین ایستی تندیرینه یاپیشدیریب جماعتین خبرسیزلیك بولانلیق سویوندان، حاكمیّت بالیغینی صید ائله‌سینلر. ائله بونا گؤره فرهنگ تبلیغینی، تعلیمینی، دوز تبلیغی و یازیب اوخوماغی قادا‌غان ائله‌دیلر. شام شهرینه اونلارلا مخالف بیری وارد اولاندا اونو جماعتله ارتباطدا اولماغا مانع اولوردولار.
مثلاً هشام بن ملك، امویلرین اونونجو خلیفه‌سی، امام باقردن (ع) سؤز دوشنده دئیَردی: او باقر العلوم، وصی الاوصیا و انبیاء وارثیدیر. آما او حضرتی مدینه‌دن شاما گتیرنده و شام جماعتینی او حضرته یاخینلاشماسینی گؤرنده، فوراً او حضرتین مدینه‌یه قایتاریلماسی‌نین امرینی وئردی. مبادا جماعت اهل بیت (ع) فرهنگی و حقّ ایله تانیش اولسونلار. چونكی غارتچیلر او زمانا قدر، جامعه‌یه مینه بیلرلر كی جماعت جهلده و خبرسیزلیكده باش آپارسین.
جماعتین فرهنگی و علمی ترقّیسی اولماسا و عمل میدانیندا جدّی اولماسالار، جامعه رهبری علی بن ابیطالب (ع) و یا حسین بن علی‌ده (ع) اولسا، هر عصرین اموی‌لری سلطه تاپار.
گؤزل پیغمبریمیز (ص) بویوروب: تعلیم هر انسان اوچون تنفّس و سو ایچمك كیمی هر انسانا واجبدیر. یعنی نئجه‌كی دئیه بیلمز: نفس چكمیرم كی اؤلم، سو ایچمیرم كی اؤلم و . . . بلكه واجبدیر كی اؤلمه‌مك اوچون نفس چكیب سو ایچسین، ائله همان جور ده تعلیم آلماق و علم جلسه‌سی تشكیل وئرمك، علمی سؤزلره قولاق آسماق، علمی كتابلار اوخوماق و علمی فیلملر گؤرمك اونا واجبدیر. طلبالعلْمفَریضةٌعلیكلِّمُسلمٍومُسلمةٍ (بحار،ج۱،ص۱۷۷)
بونا گؤره سوادلی اولماق، مطالعه ائله‌مك، حق و باطلی آییرا بیلمك، گون مسأله‌لرینده آگاه اولماق، توغلانماماق و جاهل قالماماق لازم و واجب مسأله‌لردن ساییلیر كی اسلام اونلارا تأكید مؤكد ائله‌ییب. البته بو ایشلرین بعضیسی كفایی و بعضیسی عینی واجبدیر.
اهل بیتین (ع) مدینه‌دن هجرتی
اموی‌لر جماعتین رابطه‌سینی مدینه و مكه شهرلری اینن تحریم ائله‌میشدیلر و بو شهرلره گئدنلر نظر آلتیندا اولوردولار. امیر المؤمنین (ع) و امام حسین (ع) بو وضعیته گؤره بو شهرلردن چیخیب كوفه‌یه گئتدیلر كی شام اهلینه داها یاخین اولوب اونلاری هدایت ائله‌مگه امكان تاپسینلار.
اسلامی فرهنگده معنویّت و ساغلاملیغین رابطه‌سی
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
اسلامی فرهنگده معنویّت و ساغلاملیغین رابطه‌سی
عمومیّتده ساغلاملیغا مربوط اولان تعریفلر نئچه الگودن تشكیل تاپیر. بو زمینه‌ده اوچ اساس الگو نظرده آلینیر:
الف: طبابت الگوسو: بو الگو داها چوخ ساغلاملیغین فیزیولوژی جنبه‌سینی تبیین ائلیر.
ب: محیط الگوسو: بو الگو اكوسیستمین تحلیلی و محیطین انسان ساغلاملیغینا ووران ضرردن بحث ائلیر. بو الگو، محیط دَییشنده شخصین شرایطله نئجه تطبیق یئیه بیلدیگی اساسدا تعریف اولوب.
ج: جامع الگو: بو الگو ساغلاملیغی شخصین بوتونلوغو ایله تعریف ائلیر و اكو سیستم، فیزیولوژی، روحی، هیجانی، اجتماعی و معنوی جنبه‌لرینه شامل اولوب خسته‌لیكرین اؤنونو آلماقدا متمركز اولور.
بو الگویه گؤره، ساغلاملیق دایانماییب بلكه حركتده اولان بیر پروسه‌دیر كی بوتون گونده‌لیك تصمیملر و فعالیّتلری انعكاس وئریر. بو الگونون مستقر اولماسی رشته‌لر آراسی تازا بیر رشته‌نین یارانماسیندان خبر وئریر كی حل اولمایان معمالارا جواب تاپا بیله‌جك.
اسلام ادبیاتیندا بو مسأله‌یه دقّت یئتیرمك آشكار گؤرونو. امام سجاد (ع) صحیفه سجادیه‌ده ساغلاملیغا دعا ائله‌ییب بویورور: اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَالِهِ، وَاَلْبِسْنى عافِیَتَكَ، وَ جَلِّلْنى عافِیَتَكَ، وَ حَصِّنّى بِعافِیَتِكَ، وَ اَكْرِمْنى بِعافِیَتِكَ؛ الله ! محمد و اونون اهلینه سلام گؤندر و عافیت لباسینی منه گئییندیر، و منی عافیته بوروندور و منی عافیت ایله حفظ ائله و عافیت ایله منی تكریم ائله» بو كلامدا ساغلاملیغین تأثیرلری هر زمینه‌ده منعكس اولور.
جنّتین یولو چتینلیكلره دؤزمكدیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
جنّتین یولو چتینلیكلره دؤزمكدیر
حضرت امام زین العابدین علیه السّلام بویوردولار: عاشورا گونو ایش حسین بن علىّ بن أبى طالب علیهما السّلام اوچون چتین اولان زمان، بعضیلری او حضرتله ایدیلر. اونلار حضرته باخاندا اونون حالتلرینی اؤزلرینكی‌نین خلافیندا گؤردولر. اونلارین حالی بئله ایدی كی ایش چتین‌لشدیكجه اوزلری‌نین رنگی دَییشیب دیزلری تیتره‌ییردی و اوركلری دؤیونوردو. آما سیّد الشّهداء صلوات الله علیهین و اطرافینداكی بعضیلرین اوزلری، ایشیقلانیردی و اعضالری آراملاشیردی و سینه‌لرینده‌كی نفسلری ساكتلشیردی. بو حالدا بعضیلری بیر-بیرلرینه دئییردیلر: باخین ! بو كیشی اصلاً اؤلومدن قورخمور!
حضرت سیّد الشّهداء اونلارا بویوردو: «عزیز اولادیم و شرفلی انسانلار ! بیر آز ساكتلشین، دؤزون ! چونكی اؤلوم سیزی چتینلیكلردن و مشكل‌لردن، نعمتله دولو جنّته آپاران كؤرپودن باشقا بیر شئی دئییل. سیزین هانسیز زنداندان مجلل سارایا گئتمگی سئومیرسیز؟ بلی ! اؤلوم سیزین دوشمنلریز اوچون سارایدان، زندان و شكنجه‌یه گئمكدن ساوایی بیر شئی دئییل.
آتام پیغمبردن (ص) روایت ائدیب: البته دنیا مؤمنین زندانی و كافرین جنّتیدیر. و اؤلوم بونلاری جنّته آپاران و اونلاری جهنّمه آپاران كؤرپودور. من یالان دئمیرم و منه ده یالان دئییلمه‌ییب». (معانى الاخبار،باب معنى الموت، ص 288)
شیعه و سنّی، پیغمبردن (ص) بئله روایت ائدیبلر كی او حضرت بویوردو: الْجَنَّةُ مَحفُوفَةٌ بِالمَكارِهِ و الصَّبرِ، فَمَنْ صَبَرَ عَلَى المَكارهِ فى الدُّنیا دَخَلَ الجَنَّةَ؛ و جَهَنَّمُ مَحفوفَةٌ بِاللَذَّاتِ و الشَّهَواتِ، فَمَنْ أَعطَى نَفسَهُ لَذَّتَهَا و شَهوَتَهَا دَخَلَ النَّارَ. (مصباح الفلاح، داش چاپ، آخوند ملّا محمّد جواد صافى گلپایگانى‌نین تألیفی ، ص 30 و 31.)
جنّتین یولو چتینلیكلر و اونلارا دؤزومله دولودور، دنیادا الله یولونداكی چتینلیكلره دؤزوب اؤز نفسی ایله جهاد ائله‌ین و چتینلیكلرین قارشی‌سیندا صبر ائله‌ین شخص، جنّته داخل اولار. آما جهنّم یولو شهوتلر و لذّتلرله دولودور، امّاره نفسین طلبلرینه بویون اَیَنلر و نفسلری‌نین شهوتدن طلبینی یئرینه گتیرنلرین عاقبتی جهنّم اودو اولاجاق».
بو شریف حدیثدن انسانین بوتون عمل‌لری‌نین حق یولوندا اولمالی اودوغونو بیلمك اولور و البته حق اساسیندا عمل ائله‌مك‌ده بیر آز چتیندیر.
مثلاً بیری ایسته‌سه یوخسول‌لاری اطعام ائله‌یه، یتیمین الیندن توتا، بونون فعالیّته، زحمته و مال صرف ائله‌مگه احتیاجی وار. ایستیر ناخوشو عیادت ائله‌یه، یول گئدیب اونا هدیّه آپارمالی اونون شكایتینه قولاق آسمالیدیر. یوموشاق دیلینن اونا تسكینلیك وئرمه‌لی صبر و دؤزومه دعوت ائله‌مه‌لیدیر. ناخوشون حالی مناسب اولمادیغی تقدیرده ناهنجار سؤزونه شرافت و صبرله دؤزمه‌لدیر. البته بونلار چتیندیلر و انسان بیر ایش گؤرمك اوچون، عقل و تقوی‌دان آلدیغی گوجله نفسین طلبلرینه مسلط اولمالیدیر.
جماعتله مهربان و صبرلی رفتار ائله‌مك و جاهل آداملارین حركتلری و سؤزلرینه گؤز یومماق، كاسبلارلا اوتوروب دورماق، اونلارلا بیر سفره باشیندا اوتورماق چتیندیر. جماعتین تهمتی، افتراسی، غیبتی و طعنه‌سینه دؤزوب صبر كاساسینی داشدیرماماق و جاهل‌لرله مسالمت ائتمك چتیندیر.
خلاصه بیری ایسته‌سه شرافتلی-پاك یاشاسین، الله-ین امرلریندن قیراغا چیخماسین، جماعتین شادلیغی و غمینده شریك اولسون و شرعیه ریاضتلری ایله نفسینی ادب ائله‌سین، عمرونون باشا باشی چتینلیكلرله دولو اولاجاق و الله آدامی اولوب محكم قدملرله بو یولدا آددیم آتمالی اولاجاق. چونكی بونلار جنّت یولو و نفسین پاكلانماسینا مقدّمه‌دیلر. نفس پاكلانیب مهذّب اولمایینجا جنته گئتمك اولماز.
آما جهنّم، شهوت، عیّاشلیق، و لذّت، یالان و غیبت، خیانت و فسق-فجور، قمار و شرب ایچمك، جماعتین مالی و ناموسونا تجاوز، اهل-عیالین، قونشونو، شریكین، عالمین و امام-پیغمبرین حقّینه تجاوز ائله‌مكله دولودور.
الله آداملاری‌نین بللی اولان خصوصیّتی تقوادیر
یازار : میرزه عبدالصمد ملکی | بؤلوم : دین
+0 به یه ن
الله آداملاری‌نین بللی اولان خصوصیّتی تقوادیر
تقوا، الله آداملاری‌نین بللی اولان خصوصیّتی و اخلاق علمی‌نین اساس مبحثلریندن بیریدیر كی قرآندا و اسلامی روایتلرده چوخ تاپیشیریلیب. نیه كی تقوا انسانین وجودونا یئرلشسه، او بیری فضیلتلر ده اونون دالیسینجا گلیب گناها طرف گئتمگه یول وئرمزلر.
حضرت علی (ع) نهج البلاغه‌نین یئتمیش بئشینجی خطبه‌سینده بویورور: حكمتلی سؤزو ائشیدیب اؤیرنن انسانا و هدایته چاغریلیب هدایت اولان انسانا الله رحمت ائله‌سین، هادی و رهبره ال اوزادیب و نجات تاپا، الله-ی‌نین مراقبتیندن بیر لحظه‌ده غفلت ائله‌میه و همیشه گناه‌لاریندان قورخا، خالصلیكله آددیم آتا و یاخشی ایشلر گؤره، آخرتینه ذخیره ییغا و گناهدان اوزاق گزه. همیشه دنیا غرضلرینی كنارا آتا و عوضینده باهالی آخرت متاعسینی اله گتیره. نفسی‌نین طلبلری ایله ساواشا و یئرسیز آرزیلارینی تكذیب ائله‌یه. صبری و مداومتی نجاتی‌نین آتی ائله‌یه و تقوانی اؤلومونون ذخیره‌سی ائله‌یه. آیدین یولدا آددیم آتا و هئچ وقت حقّین آشكار و گئنیش یولوندان كنار اولمایا. بو نئچه گون حیاتی غنیمت سایا و اؤلوم چاتمامیشدان اوّل، اؤزونو حاضرلایا و یاخشی عمل‌لردن آخرتینه ذخیره ائله‌یه».
449 هجرى قمری ایلینده وفات ائتمیش ابوالفتح محمد على كراجكى، «كنز الفوائد» كتابیندا یازیر: امام صادقدن (ع) نقل اولوب امیر المؤمنین علی‌نین (ع) 24 ارزشلی سؤزو وار كی هر بیری‌نین یئر و گؤیلر قدر ارزشی وار. اونلاردان بیری اوستده ذكر اولان خطبه‌دیر.
نهج البلاغه‌یه گؤره، كامل انسان بوتون ارزشلره و اخلاقی فضیلتلره دقّتلی اولار و اونلاری گوجلندیرمگه چالیشار و گئجه-گوندوز الله-ین ذكر و حمدیندن غافل اولماز.
دنیا پرستلیك، انسان سقوطونون اَن بؤیوك عاملی و اونون كمال و سعادت یولوندان منحرف اولماق سببیدیر. اسلامی روایتلرده دنیایا حدسیز علاقه و محبت، بوتون گناهلارین ریشه‌سی ساییلیب. دنیا نعمتلری كمالا طرف وسیله كیمی اولسا چوخ گؤزل بیر شئیدیر آما وسیله‌لیكدن چیخیب هدفه چئوریلیرسه اوندادیر كی جان بلاسی و گناه وسیله‌سی اولاجاق.
نهج البلاغه‌یه گؤره كامل انسان، جماعتله رابطه‌ده، الله سئون ارزشلره اهمیّت وئرر. حضرت علی (ع) كامل انسانین اجتماعی رابطه‌لری باره‌ده بویوروب: «جماعتی پیس لقبلرله چاغیرماز، قونشولاری اذیّت ائله‌مز، اؤزگه‌نین مصیبتینده سئوینمز، یاراماز ایش گؤرمه‌ییب اؤز حدّینی آشماز. سس‌سیز اولماغی اونو غملی ائله‌مز و گولنده، سسی [حددن آرتیق] اوجالماز. اونا ظلم اولورسا الله-ین انتقامی اوچون دؤزوملو اولار. اونون نفسی، الیندن زحمتده آما جماعت امنیّتده اولار. قیامت اوچون اؤزونو زحمته سالار آما جماعتی امنیته و رفاها چاتدیرار. اونون بعضی انسانلاردان اوزاق گزمه‌سی زهد و تقوادان و بعضیلره یاخینلاشماسی مهربانلیق و یوموشاقلیقدان اولار. اونون اوزاق گزمه‌سی خودپسندلیك و غروردان و یاخینلیغی حیله‌دن اولماز».